Tekst źródłowy strony KRIEGSEISEN JACEK, historyk sztuki, muzealnik

{{web}}
[[File: Jacek_Kriegseisen.jpg |thumb| Jacek Kriegseisen, 2021]]
'''JACEK KRIEGSEISEN''' (19 I 1965 Słupsk – 15 VII 2021 Gdańsk), historyk sztuki, muzealnik, adiunkt [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytetu Gdańskiego]] (UG). Syn lekarzy Zbigniewa i Haliny, absolwentów [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej w Gdańsku]]. Brat Wojciecha, historyka, profesora na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Warszawskiego (UW) i w Instytucie Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.<br/><br/>
W latach 1984–1989 studiował na Wydziale Prawa i Administracji UG, następnie na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu (UMK), studiów prawniczych nie ukończył. W 1989–1994 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych UMK, na kierunku konserwatorstwo i zabytkoznawstwo, ze specjalizacją muzealnictwo oraz w Instytucie Historii Sztuki UW (promotor pracy magisterskiej: prof. Adama Miłobędzkiego). W latach 1994–1997 pracował w Niemieckim Centrum Rzemiosła i Ochrony Zabytków w Fuldzie (Deutsches Zentrum für Handwerk und Denkmalpflege, Probstein Johannesberg, Fulda, Niemcy) przy polsko-niemieckim projekcie kompleksowej konserwacji i rewaloryzacji Kościoła Pokoju w Świdnicy. Odpowiedzialny był za część projektu dotyczącą szczegółowej inwentaryzacji podstaw naukowego opracowania wyposażenia i elementów architektonicznych kościoła i obiektów znajdujących się w jego otoczeniu. Od 1997 współpracował przy pracach konserwatorsko-remontowych kościoła ewangelicko-reformowanego w Zelowie, od 1998 organizował Muzeum w Zelowie – Ośrodek Dokumentacji Dziejów Braci Czeskich, którego był kuratorem.<br/><br/>
Od 2005 doktor na podstawie rozprawy ''Złotnictwo elbląskie od XIV do początku XIX wieku (1827)'' (promotor: prof. Edmund Kizik, przewód na Wydziale Historycznym UG). Od 2006 pracował w Zakładzie Historii Sztuki (następnie Katedrze Historii Sztuki i Instytucie Historii Sztuki) UG. Jednocześnie w latach 2007–2011 był wicedyrektorem do spraw naukowych [[MUZEUM NARODOWE | Muzeum Narodowego]] w Gdańsku (MNG). Z jego inicjatywy reaktywowano związane z tą placówką [[GDAŃSKIE STUDIA MUZEALNE | „Gdańskie Studia Muzealne”]] (od t. 7 (2011) ich redaktor naukowy).<br/><br/>
Zajmował się sztuką nowożytną Europy Środkowo-Wschodniej, badał historię i kulturę Gdańska od XVI-XVIII wieku, między innymi związki sztuki i polityki w gdańskich zamówieniach artystycznych, badał rzeźbę nowożytną, przede wszystkim jednak rzemiosło artystyczne dawnej Rzeczypospolitej, w szczególności złotnictwo Prus Królewskich, Prus Książęcych i Pomorza. Autor monografii: ''Słupski bursztynnictwo. Wyroby słupskiego cechu bursztynniczego od XVI do początku XX wieku'' (2002); ''Złotnictwo słupskie od początku XVI do 1945 roku'' (2005); ''Stowarzyszenie Historyków Sztuki Oddział Gdański, 1955–2015. W 60. rocznicę powstania'' (2014); ''Kowadła i młotki. Dom, warsztat i wytwórczość gdańskiego złotnika w XVIII wieku'' (2021) oraz artykułów, między innymi: ''Gottfried Winholdt (1665-1709) - nieznany złotnik gdański'' (2000); ''Epitafium Anny księżnej Croy und Arschott w dawnym kościele zamkowym w Słupsku. Datowanie i program treściowo-artystyczny'' (2000); ''Srebrny serwis stołowy króla Michała Korybuta Wiśniowieckiego. Przyczynki do biografii i twórczości gdańskiego złotnika Petera von der Rennena'' (2003); ''Sztuka w polityce miasta. Zamówienie artystyczne Gdańska w czasach Bartholomäusa Milwitza'' (2010); ''Avorio e corallo. La statua di San Sebastiano del convento dei gesuiti a Święta Lipka (Polonia)'' (2013); ''Die Steinepitaphien der Familie von Platen in der Dorfkirche von Rarfin (Rarwino) in Hinterpommern'' (2015); ''Die Ausstattungselemente aus dem Haus der Familie Ferber in Danzig (ul. Długa / Langgasse Nr. 28). Bemerkungen über ikonographische Barockthemen'' (2017); ''Złotnicy z rodziny Tolckemit czynni w Elblągu w XVII i XVIII w.'' (2017); ''Podarki w kulturze dyplomatycznej nowożytnego'' Gdańska 2018, ''Obraz i słowo. Srebrne epitafium Barbary Kaweckiej w kościele pw. św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty w Toruniu'' (2018), ''Eugen von Czihak (1853-1918) i jego badania nad sztuką złotniczą w Prusach Królewskich'' (2021).<br/><br/>
W obszarze jego zainteresowań znajdowała się także sztuka gdańska powstała po 1945, głównie wykonane podczas powojennej odbudowy miasta dekoracje architektoniczne: ''Artyści namalowali, a ktoś zamalował, czyli potrzeba natury utylitarnej'' (2015), ''Gdańskie sgraffita Hanny Żuławskiej, czyli "wianuszek z kwiatów o charakterze rokokowym"'' (2016), redagował także ''Dekoracje Architektoniczne Gdańska'', t. 1: ''Główne Miasto – fresk, sgraffito, mozaika, ceramika'' (2016). Był redaktorem monografii: ''"...łyżek srebrnych dwa tuziny”. Srebra domowe w Gdańsku 1700–181'' (z Ewą Barylewską-Szymańską, przy współpracy Wojciecha Szymańskiego, 2007); ''Rzemiosło artystyczne w Prusach Królewskich'' (2009); ''Van Eyck – Memling – Breughel. Arcydzieła malarstwa ze zbiorów Brukenthal National Museum'' (2010); ''Materia światła i ciała. Alabaster w rzeźbie niderlandzkiej XVI–XVII wieku'' (we współpracy z Aleksandrą Lipińską, 2011); ''Całe srebro Rzeczypospolitej Panu Michałowi Gradowskiemu ofiarowane'' (2012); ''Król jedzie!'', t. 2: ''Katalog. Wizyty władców polskich w Gdańsku XV-XVIII wieku'' (2018).<br/><br/>
Autor lub współautor wystaw muzealnych: ''Łyżek srebrnych dwa tuziny. Srebra domowe w Gdańsku 1700–1816'' ([[MUZEUM DOM UPHAGENA | Muzeum Dom Uphagena]], 2007); ''Materia światła i ciała. Alabaster w rzeźbie niderlandzkiej XVI–XVII wieku'' (z Aleksandrą Lipińską, [[BRAMA ZIELONA | Brama Zielona]], MNG, 2011); ''Król jedzie!: wizyty władców polskich w Gdańsku XV-XVIII w.'' (z Edmundem Kizikiem, [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratusz Głównego Miasta]], [[MUZEUM GDAŃSKA | Muzeum Gdańska]], 2018).<br/><br/>
Od 2006 członek Stowarzyszenia Historyków Sztuki, od 2016 – przez dwie kadencje – prezes [[STOWARZYSZENIE HISTORYKÓW SZTUKI – ODDZIAŁ GDAŃSKI | Oddziału Gdańskiego]]. Należał do Rady Programowej do spraw rewaloryzacji ul. Długiej i Długiego Targu w Gdańsku, w latach 2018–2021 był członkiem Rady Muzeum Gdańska. <br/><br/>
W 2008 odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za udział w ratowaniu zabytków podczas pożaru [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] w Gdańsku (22 VI 2006). Był mężem Anny z domu Sielickiej, konserwatorki zabytków, architektury, rzeźby i rzemiosła artystycznego, od 2018 doktora nauk technicznych (przewód na Politechnice Gdańskiej). Pochowany na Cmentarzu Katolickim w Sopocie. {{author: AZG}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]