Tekst źródłowy strony MAGNUS OLAUS, duchowny, kartograf

{{paper}}
[[File:Magnus_Olaus.jpg|thumb|Olaus Magnus, ''Carta Marina'', 1539, po lewej u dołu (nad cyrklem nawigacyjnym) uzbrojony w armaty okręt z napisem obok: Danzig]]

'''OLAUS MAGNUS''' (1490 Linköping, Szwecja – 1557 Rzym), duchowny, humanista, kartograf. Pochodził z katolickiej rodziny mieszczańskiej. W latach 1526–1537, wobec reformacji szerzącej się w Szwecji, po uzyskaniu zgody króla polskiego Zygmunta I Starego osiadł w Gdańsku (wraz z bratem Johannem, ostatnim katolickim arcybiskupem Szwecji).<br/><br/>
Opracował tzw. ''Carta marina'', zwane też ''Carta Gothica'' (opublikowana w 1539 roku w Wenecji, reedycja w 1572), czyli wielką mapę krajów Europy Północnej i Grenlandii, oddającą między innymi po raz pierwszy rzeczywisty zarys południowych wybrzeży Morza Bałtyckiego. Bogato ilustrowana, pokazuje między innymi szkuty załadowane zbożem oraz wypalanie popiołu, z adnotacją, że towary te transportuje się dopływami [[WISŁA | Wisły]] do Gdańska. Autor umieścił na mapie statek gdański płynący z Anglii do Holandii. Gdańsk jest jedynym miastem, którego herb znalazł się na mapie. Wraz z komentarzami (''Ain kurze Auslegung […] der neuuen mappen''), zadedykowanymi Gdańskowi, mapa była jednym z najważniejszych w XVI wieku źródeł geograficznych. <br/><br/>
W Gdańsku zebrał materiały do dzieła etnograficznego ''Historia de gentibus septentrionalibus'' (opublikowanego w 1555 w Rzymie; do 1670 – 20 wydań), w którym między innymi zawarł pochlebne opinie o Gdańsku, bardzo chwalił gdańskie [[PIWO GDAŃSKIE | piwo]]; uważał, że ma właściwości lecznicze. Wyjechał z Gdańska na sobór do Mantui w 1537 roku. Wydanie sporządzonej w Gdańsku mapy sfinansował patriarcha Wenecji Hieronim Quirino. {{author: GM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]