Tekst źródłowy strony SOŁDEK, statek

{{paper}}
[[File:Sołdek.jpg|thumb|Stanisław Rolicz, Rudowęglowiec „Sołdek” w przeddzień wodowania, 1950]]
[[File: 3_Sołdek.jpg | thumb| Wodowanie „Sołdka”, 1948]]
[[File: 4_Sołdek.jpg | thumb| Rudowęglowiec „Sołdek”, 1954]]
[[File:Rudowęglowiec Sołdek.JPG|thumb|Rudowęglowiec „Sołdek”]]
[[File: 5_Sołdek.jpg | thumb| Rudowęglowiec „Sołdek”]]
[[File:Sołdek-statek_muzuem.jpg|thumb|„Sołdek” statek-muzeum]]
'''„SOŁDEK”''', SS (s/s – Steam Ship – parowiec), prototypowy parowy masowiec typu B-30 zbudowany w [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]], oddany do służby 26 X 1949. Pierwszy z serii 6 rudowęglowców zamówionych w 1946 roku przez Gdynia-Ameryka Linie Żeglugowe (GAL) w [[STOCZNIE PO 1945. ZJEDNOCZENIE STOCZNI POLSKICH | Zjednoczeniu Stoczni Polskich]] (ZSP). Statki te miały przewozić węgiel i rudę żelaza pomiędzy portami skandynawskimi i polskimi. Projekt wstępny opracował zespół pod kierunkiem mgr. inż. [[GIEŁDZIK HENRYK | Henryka Giełdzika]], dokumentację warsztatową wykonała na zamówienie ZSP francuska stocznia A. Normand z Hawru. W 1947 roku w [[CENTRALNY ZARZĄD PRZEMYSŁU OKRĘTOWEGO | Centralnym Zarządzie Przemysłu Okrętowego]] zespół kierowany przez Henryka Giełdzika adaptował otrzymaną z Francji dokumentację. Równocześnie inżynierowie pod kierownictwem [[POLAK ADOLF | Adolfa Polaka]] zaprojektowali zespół napędowy dla tego statku, pod kierunkiem [[SAUTER FELIKS | Feliksa Sautera]] główną maszynę parową.<br/><br/>
3 IV 1948 uroczyście położono stępki pod dwa rudowęglowce, pierwszy nit w stępce prototypowego rudowęglowca zakuł ówczesny minister żeglugi Adam Rapacki. Po raz pierwszy (i jak się potem okazało  – jedyny) poświęcił pierwsze blachy kadłuba zakonnik, o. Ernest Łasucha z zakonu kapucynów przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościele św. Jakuba]]. Kierownikiem budowy był mgr inż. [[DOERFFER JERZY WOJCIECH | Jerzy Doerffer]], później profesor [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]]. Wodowanie prototypowego rudowęglowca, któremu nadano imię „Sołdek”, przyjętą od nazwiska przodującego trasera Stoczni Gdańskiej [[SOŁDEK STANISŁAW | Stanisława Sołdka]], odbyło się 6 XI 1948. Matką chrzestną była Helena Sołdek, żona Stanisława. Uroczystość wodowania statku Zjednoczenie Stoczni Polskich uczciło specjalnym medalem bitym w srebrze.<br/><br/>
W pierwszy rejs próbny wypłynął 24 IX 1949 (dowodził kapitan ż. w. Zbigniew Rybiński), po usunięciu usterek w pierwszy rejs pełnomorski z Gdańska do Szczecina wypłynął 22 X 1949. Oficjalne podniesienie bandery odbyło się w Szczecinie 25 X 1949, w pierwszy rejs z ładunkiem węgla do Gandawy wypłynął 30 X 1949. Do roku 1951 eksploatowany przez GAL, port macierzysty Gdynia, formalnie stanowił własność przedsiębiorstwa Żegluga Polska SA. W 1951 przekazany do utworzonej (1 I 1951) Polskiej Żeglugi Morskiej (PŻM) z siedzibą w Szczecinie. 30 IV 1972 roku, po odbyciu 1000 rejsu, odznaczony Orderem Sztandaru Pracy I Klasy.<br/><br/>
Charakterystyka ogólna: długość całkowita 87 m, szerokość na wręgach 12,3 m, zanurzenie 5,35 m, prędkość 11 węzłów (20,4 km/h; nośność 2540 t (DWT). Napęd: czterocylindrowy silnik parowy typu Lenza o dwustopniowym rozprężaniu pary. Moc efektywna 1300 KM (960 kW). 22 XII 1980 powrócił z Danii do Szczecina z 1479 rejsu, 30 grudnia, po opuszczeniu bandery, oferowany przez PŻM jako obiekt muzealny Muzeum Narodowemu w Szczecinie. Wobec odmowy, przejęty 27 IV 1981 przez Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku ([[NARODOWE MUZEUM MORSKIE | Narodowe Muzeum Morskie]]). Po okresie postoju w Stoczni Gdańskiej i remoncie adaptacyjnym do funkcji muzealnych w [[GDAŃSKA STOCZNIA REMONTOWA | Gdańskiej Stoczni Remontowej]], udostępniony do zwiedzania 17 VII 1985. Eksponowany przy nabrzeżu [[OŁOWIANKA | Ołowianki]] jako Oddział Narodowego Muzeum Morskiego; funkcjonuje Towarzystwo Przyjaciół Statku-Muzeum „Sołdek”. Patronat nad zabytkiem sprawuje Stocznia Remontowa SA w Gdańsku.<br/><br/> 
6 X 1973, w 25-lecie wodowania, Stocznia Gdańska wybiła pamiątkowy, owalny medal według projektu Jerzego Ciesielskiego, przedstawiający na awersie sylwetkę statku z napisem „XXV rocznica wodowania/6 XI 1948 – 6 XI 1973/ s/s „Sołdek”, na rewersie sylwetkę semipojemnikowca m/s „Franciszek Zubrzycki”, jednego ze statków przekazanych do eksploatacji w chwili wybijania medalu, z napisem „Stocznia Gdańska/ im. Lenina”.{{author: JL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]