Tekst źródłowy strony POWSZECHNY DOM TOWAROWY „NEPTUN”

{{web}}
[[File:1_Powszechny_Dom_Towarowy_Neptun.jpg|thumb|Powszechny Dom Towarowy „Neptun”, po 1951, fot. [[LELEWICZ KAZIMIERZ | Kazimierz Lelewicz]]]]
[[File:2_Powszechny_Dom_Towarowy_Neptun.jpg|thumb|Powszechny Dom Towarowy „Neptun”, po 1951, fot. [[LELEWICZ KAZIMIERZ | Kazimierz Lelewicz]]]]

'''POWSZECHNY DOM TOWAROWY „NEPTUN” ''' (PDT, Pedet, później: Dom Towarowy Centrum (DT Centrum), od lat 90. XX wieku do momentu zamknięcia: Galeria Centrum), pierwszy w powojennym Gdańsku nowoczesny dom handlowy, powstały w latach 1950–1951, otwarty 15 XII 1951 roku  (handel rozpoczęto 16 XII 1951) we wzniesionym specjalnie w tym celu budynku przy al. Grunwaldzkiej 107–109 we [[WRZESZCZ | Wrzeszczu]]; przez okres Polski Ludowej był największym domem handlowym Gdańska. Powstał na niezabudowanej działce na tyłach przedwojennych domów stojących przy alei Grunwaldzkiej, zburzonych pod koniec lat 40. w związku z jej poszerzaniem. Obiekt zaprojektowano pierwotnie jako nowoczesny gmach o żelbetowym szkielecie, lekko nadwieszonych górnych kondygnacjach i silnym przeszkleniu. W czasie prac wykończeniowych (na początku okresu socrealizmu) lekkie, żelbetowe słupy obmurowano, zlikwidowano nadwieszenia kondygnacji, zmniejszono okna do rozmiarów poniżej norm dobrego oświetlenia wnętrz, silnie zaznaczono ciężkie pilastrowanie. <br /><br /> Placówka podlegała Centralnemu Zarządowi Powszechnych Domów Towarowych w Warszawie. Pierwszym dyrektorem placówki był Wincenty Darmaszek. Liczba i charakter działów zmieniały się na przestrzeni lat. Na czterech kondygnacjach handlowych oferowano m.in. artykuły spożywcze, wyroby cukiernicze, odzież i obuwie, tkaniny i pasmanterię, ceramikę, szkło, porcelanę, zabawki i artykuły papiernicze. Według projektu obiekt mógł obsłużyć 10 tysięcy klientów dziennie przy przepustowości około 30 tysięcy osób; personel liczył ponad 200 osób. Budynek wyposażony był w windę towarową, dwie windy osobowe, centralne ogrzewanie, nowoczesny system wentylacyjny, radiowęzeł oraz własną centralę telefoniczną. Dysponował też własnym zapleczem administracyjnym, sanitarnym oraz stołówką dla pracowników. Plany [[GRUNWALDZKA DZIELNICA MIESZKANIOWA | Grunwaldzkiej Dzielnicy Mieszkaniowej]] zakładały rozbudowę gmachu oraz postawienie w jego sąsiedztwie nowego budynku, połączonego z nim oszklonym pasażem; zamierzenia tego nie zrealizowano. Po prywatyzacji PDT-ów w 2. połowie lat 90. XX wieku, a także w rezultacie powstania nowoczesnych centrów handlowych w mieście i związanej z tym zmiany nawyków konsumenckich – dom handlowy „Neptun” zamknięto w 2007 roku. Nieczynny budynek po raz ostatni wykorzystano 16–18 IX 2010 roku podczas drugiej edycji festiwalu artystycznego Grassomania (wystawy, projekcje filmów, występy). W okresie od grudnia 2011 do stycznia 2012 budynek wyburzono (rozbiórki dokonało Przedsiębiorstwo Techniczno-Usługowe Korab); na jego miejscu powstało [[CENTRUM BIUROWE „NEPTUN” | Centrum Biurowe „Neptun”]]. {{author: JWas}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]