Tekst źródłowy strony CZASOPISMA MORALNE W XVIII WIEKU

{{paper}}
[[File:„Die mühsame Bemerckerin deren menschlichen Handlungen”, 1737.JPG|thumb|„Die mühsame Bemerckerin deren menschlichen Handlungen” 1737]]
[[File:„Der Teutsche Diogenes” 1737.JPG|thumb| „Der Teutsche Diogenes” 1737]]
[[File:„Der Freydenker” 1766.JPG|thumb| „Der Freydenker” 1766]]
'''CZASOPISMA MORALNE W XVIII WIEKU''', propagujące określone wzorce osobowe, znane w Europie od roku 1709, kiedy Anglik Richard Steele rozpoczął wydawanie periodyku „Tatler”, pojawiły się w Gdańsku w 1. połowie XVIII wieku. Ukazywały ideał mieszczanina, postępującego zgodnie z nakazami moralnymi i praktycznie podchodzącego do życia. <br /><br /> 
'''„Die mühsame Bemerckerin derer menschlichen Handlungen”''' („Trudne spostrzeżenia ludzkich działań”) wychodziło w ciągu 1737 roku. Anonimowy wydawca we wstępie przedstawił zadania czasopisma, które miało uświadamiać szkodliwość wad i ukazywać pozytywne wzorce osobowe m.in. postaci historyczne. Wiele miejsca poświęcało ukazywaniu wyższości cnót nad przywarami, mówiąc o pożytkach płynących z pracowitości, wytrwałości, oszczędności, uczciwości, cnotliwości i skromności. Zamieszczało teksty służące poszerzaniu wiedzy. Szczególnie interesujące są uwagi dotyczące roli literatury i wymogów estetycznych. Poddając krytyce współczesną literaturę za płytkość, sztuczność i patetyczność, przedstawiło wymagania, jakie powinna spełniać: dostarczać głębokich doznań estetycznych, posługując się jasnością, harmonijnością i naturalnością oraz spełniać funkcję wychowawczą, służącą kształtowaniu wzorca osobowego zgodnego z duchem epoki. <br /><br />
'''„Der Teutsche Diogenes”''' („Niemiecki Diogenes”), wydawany w roku 1737 przez Karla Paynego. Moralizatorstwo było wyrażane wierszem. Każdy numer (było ich 52) zawierał motto z sentencją lub fragmentem utworu autorów starożytnych (Horacego, Owidiusza, Cycerona, Plauta, Wergiliusza, Arystofanesa, Persjusza, Klaudiusza, Juwenalisa), nawiązujące do treści. <br /><br /> 
'''„Der fromme Naturkundige”''' („Pobożny przyrodnik”), wychodziło w roku 1740. Jego wydawcą był [[SENDEL CHRISTIAN | Christian Sendel]]. Poświęcone historii naturalnej. Przy okazji wyjaśniania zjawisk przyrodniczych wydawca przytaczał różne wskazania moralne. <br /><br /> 
'''„Der Freydenker”''' („Wolnomyśliciel”) zawierał najbardziej wszechstronny program doskonalenia człowieka. Wydawał go w latach 1741–1743 Johann Anton Waasbergh. Według czasopisma prawdziwy wolnomyśliciel jest dobrym chrześcijaninem, lojalnym obywatelem, czułym małżonkiem, kochającym ojcem, szczerym przyjacielem, dobrotliwym panem, jednym słowem cnotliwym i uczciwym człowiekiem. {{author: MAB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]