Tekst źródłowy strony KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA, oddział gdański

{{web}}
[[File: 1_Krajowa_Agencja_Wydawnicza.png |thumb| Franciszek Mamuszka, ''Trójmiasto. Gdansk–Sopot–Gdynia'', Gdańsk 1984, pozycja wydana przez Krajową Agencję Wydawniczą oddział w Gdańsku]]
'''KRAJOWA AGENCJA WYDAWNICZA''' (KAW), oddział gdański. Powołany w styczniu 1972 staraniem [[POLSKA ZJEDNOCZONA PARTIA ROBOTNICZA. KOMITET WOJEWÓDZKI | Komitetu Wojewódzkiego]] Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KW PZPR) w Gdańsku z dotychczasowych „Wydawnictw Artystyczno-Graficznych” (WAG), od 1974 włączonych do KAW w koncernie Robotniczej Spółdzielni Wydawniczej (RSW) „Prasa–Książka–Ruch”. WAG, z siedzibą przy ul. św. Ducha w Gdańsku, wydawał plakaty, kalendarze, albumy, ulotki, broszury. Gdański oddział KAW był jednym z 10 oddziałów w Polsce, obejmował sześć województw: gdańskie, elbląskie, olsztyńskie, toruńskie, bydgoskie i włocławskie. <br/><br/>
Profil edytorski dotyczył publikacji popularnych związanych z polityką, społeczeństwem, krajoznawstwem, turystyką, kulturą, ekonomią, literaturą, popularyzacją sztuki, Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR) i krajów Europy Środkowo-Wschodniej, a także aktualnych problemów światowych. Dodatkowymi zadaniami był druk propagandowych plakatów dla miast i osiedli z okazji świąt państwowych i ważnych rocznic (np. 22 lipca), także materiałów szkoleniowych dla terenowych instruktorów propagandy (miejskie i powiatowe Komitety PZPR) i lektorów zakładowych (w Podstawowych Organizacji Partyjnych PZPR). KAW wydawało też prace zlecone druków ulotnych, jak: plakaty, ulotki reklamowo-propagandowe, broszury oraz miesięczną kronikę fotograficzną z wydarzeń w regionie. W ciągu roku publikowano około 20 tytułów książek i 25 plakatów (po 1979 produkcja plakatów zmalała). W latach 1977–1986 opublikowano około 150 tytułów w nakładzie 6 mln egzemplarzy. <br/><br/>
Siedziba oddziału gdańskiego mieściła się początkowo w trzech budynkach: przy ul. św. Ducha, ul. Grobla, ul. Ogarna, od 1988 do likwidacji w 1991 w budynku przy ul. św. Ducha. Materiały drukowano m.in. w Zakładach Graficznych w Gdańsku, Olsztyńskich Zakładach Graficznych, Bydgoskich Zakładach Prasowych, Prasowych Zakładach Graficznych w Koszalinie. Kolorowe reprodukcje realizowano zleceniami w drukarni „Słowa Polskiego” w Warszawie. Pierwszym redaktorem naczelnym był Stanisław Hinz, były pracownik Komitetu Wojewódzkiego PZPR, sekretarzem Izabella Wojciechowska. Wśród redaktorów byli m.in. [[SKUTNIK TADEUSZ, krytyk literacki, dziennikarz | Tadeusz Skutnik]], Barbara Snarska, Anna Jasińska, Anna Rupiewicz, wśród fotoreporterów m.in. Wojciech Lendzion (syn [[LENDZION LEON, radny, poseł | Leona Lendziona]]), Krystyna Andryszkiewicz, Eugeniusz Pawłowski, wśród ilustratorów m.in.: [[TUMIELEWICZ CZESŁAW, profesor Akademii Sztuk Pięknych | Czesław Tumielewicz]], Wiesława Majchrzaka, Anna Ciesielczyk, Mieczysław Olszewski, Maciej Dzendzela. <br/><br/>
Wśród edytorskiego dorobku literackiego znajdowały się m.in. pozycje [[TWERDOCHLIB ANDRZEJ, prozaik, scenarzysta filmowy | Andrzeja Twerdochliba]] ''O naiwności i zaufaniu'' (Gdańsk 1984; wybór felietonów tegoż z [[GŁOS WYBRZEŻA, gazeta | „Głosu Wybrzeża”]]), [[KOTLICA JACEK, poeta, prozaik | Jacka Kotlicy]] ''Baśń o wronim oku'' (Gdańsk 1984), [[SIERECKI SŁAWOMIR, publicysta, literat | Sławomira Siereckiego]] ''Widmo na mewiej rafie'' (Gdańsk 1978), [[GOSZCZURNY STANISŁAW, literat, dziennikarz | Stanisława Goszczurnego]] ''Wyrok śmierci'' (Gdańsk 1986). Wydano album „Pan Tadeusz w ilustracjach” (1984), wiele publikacji obejmowała literatura dla dzieci i młodzieży takich pisarzy, jak [[ŻAKIEWICZ ZBIGNIEW, pisarz, prozaik, eseista | Zbigniew Żakiewicz]], Andrzej Grzyb, Mirosławy Stecewicza, Jacek Kotlica, Teresa Ferenc, Alicja Balińska (np. ''Imieniny króla i opowieść Gdańska''). Wydawano serię książek dla dzieci z bajkami „Teatrzyk Malucha”, z podziałem na role i projektem strojów do samodzielnego wykonania (m.in. „Jaś i Małgosia”, z adaptacją Janiny Pączkowskiej, 1980). <br/><br/>
Ze względu na walory krajoznawcze Wybrzeża publikowano sporo pozycji o tematyce turystycznej, w tym informatory tematyczne, m.in. ''Malbork'', ''Kartuzy'', ''Wdzydze Kiszewskie'', ''Grunwald''; ''Półwysep Helski'' [TROJANOWSKA IZABELLA, dziennikarka, pisarka | Izabelli Trojanowskiej]]. Pod redakcją [[ŁUKA LEON JAN, dyrektor Muzeum Archeologicznego | Leona Łuki]] wydano ''Przewodnik po muzeach ziemi gdańskiej'' (1977), jak i pozycje dotyczące historii, krajobrazu, kultury i życia miast. Autorami byli m.in. [[MAMUSZKA FRANCISZEK, krajoznawca, patron gdańskiej ulicy | Franciszek Mamuszka]] (''Trójmiasto. Gdańsk–Sopot–Gdynia'', Gdańsk 1984), ''Oliwa. Okruchy z dziejów, zabytki'' (Gdańsk 1985), Jerzy Boski, ''Gdańsk–Jelitkowo, plaża'' (Gdańsk 1976), [[MOKRZECKI LECH MARIAN, prorektor Uniwersytetu Gdańskiego | Lech Mokrzecki]] (''Twierdza Wisłoujście'', Gdańsk 1978), [[DOMAŃSKA HANNA, historyk architektury, popularyzatorka| Hanna Domańska]] (''Śladami gdańskich zabytków'', Gdańsk 1987), Tadeusz Domagała (''Gdańsk–Ratusz Głównego Miasta'' i ''Bramy ulicy Długiej''). <br/><br/>
W 40. rocznicę wybuchu II wojny światowej wydano album [[DRZYCIMSKI ANDRZEJ, dziennikarz, działacz opozycji demokratycznej | Andrzeja Drzycimskiego]] i Stanisławy Górnikiewicz ''Wojna zaczęła się na Westerplatte'' (Gdańsk 1979). Wydawano literaturę popularno-naukową m.in. Lucjana Znicza, ''Goście z kosmosu?'' (Gdańsk 1980), Andrzeja Marksa, ''Atlantyda – fantazja czy rzeczywistość?'', Andrzeja Ropelewskiego, ''Oddział partyzancki „Spaleni”'' (Gdańsk 1986). Z inspiracji prof. [[KIELANOWSKI TADEUSZ, lekarz| Tadeusza Kielanowskiego]] opublikowano jego wspomnienia ''Prawie cały wiek XX. Wspomnienia lekarza'' (Gdańsk 1987) i dorobek konferencji lekarzy i humanistów gdańskich ''Człowiek w obliczu śmierci'', ''Człowiek – jego ból i cierpienie'', ''Człowiek zabija sam siebie''. <br/><br/>
W profilu KAW była także literatura społeczno-polityczna, związana z aktualnymi wydarzeniami i problemami Polski, z historią partii politycznych (Andrzej Sobociński, ''Z dziejów PPR PPS w województwie gdańskim'', Gdańsk 1988; Stefan Zabieglik, ''Słowa i myśli. Wolność, demokracja i myśli, socjalizm, przemoc i terror, równość i klasy społeczne'', Gdańsk 1987). Wśród innego rodzaju wydawnictw były także książki o tematyce morskiej, m.in. Edmunda Kosiarza ''Wojna na Bałtyku 1939'' (Gdańsk 1988), [[PEREPECZKO ANDRZEJ, marynarz, prozaik, marynista | Andrzeja Perepeczki]] ''Oni dwaj przez cały ten rejs'' (Gdańsk 1983). <br/><br/>
Gdański oddział KAW działał do grudnia 1991, zaprzestał działalności po likwidacji RSW „Prasa–Książka–Ruch, wobec trudności finansowych, zadłużenia, inflacji, braku wsparcia z centrali w stolicy i konkurencji małych wydawnictw. Majątek oddziału gdańskiego KAW został sprywatyzowany, powstało niewielkie wydawnictwo KAW-Gdańsk sp. z.o.o., nastawione na edycję pocztówek i folderów. {{author:WP}}
<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> 
'''Bibliografia''': <br/>
Gdański KAW, „Przegląd Księgarski i Wydawniczy” 1975, nr 6, s. 2, 9. <br/>
Grzybowski Adam, ''Dorobek, który się liczy. Gdański KAW i jej inicjatywy'', „Wieczór Wybrzeża” 1978, nr 243, s. 4. <br/>
Krajowa Agencja Wydawnicza, „W Kręgu Książki” 1988, nr 10, s. 80. <br/>
Laskowska Jolanta, ''Ruch wydawniczy w Trójmieście po II wojnie światowej (1945–1989)'', Gdańsk 2009, s. 135–139. <br/>
Taraszkiewicz Beata, ''„Gedaniana” w dorobku wydawniczym Polski w latach 1945–1989'', Toruń 1997, s. 51–52.



[[Category: Hasła w przygotowaniu]]