Tekst źródłowy strony GIESE ALBRECHT, rajca, burgrabia

{{web}}
[[File: Schreck_Valentin,_1571.jpg |thumb| Strona tytułowa utworu [[SCHRECK VALENTINUS, rektor szkoły mariackiej | Valentinusa Schrecka]], witającego gdańskich delegatów na sejm lubelski, powracających z królewskiego więzienia, 1571]]
'''ALBRECHT GIESE''' (10 II 1524 Gdańsk – 31 VII/1 VIII 1580 Gdańsk), [[RADA MIEJSKA | rajca]] [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta Gdańska]], [[BURGRABIOWIE| burgrabia]] królewski w Gdańsku. Syn Hermanna (9 VI 1484 – 30 III 1528), kupca, w 1514 członka bractwa św. Jerzego i poślubionej 11 V 1522 Cathariny (21 II 1506 – 21 IX 1571), córki rajcy gdańskiego Reinholda Feldstete (zm. 24 XI 1529), po raz drugi zamężnej za Georga Mölnera (1495 Gdańsk – 12 VII 1551 Gdańsk) rajcę i burgrabiego. Bratanek biskupa chełmińskiego i warmińskiego [[GIESE TIEDEMANN, biskup chełmiński i warmiński | Tiedemannem Giese]], brat przyrodni m.in. późniejszego burmistrza [[MÖLNER REINHOLD, burmistrz Gdańska | Reinholda Mölnera]]. <br/><br/>
Studiował Greifswaldzie (1539), Wittenberdze (1543) i Heidelbergu (1545). Po podróży po Europie od 1557 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnik]] Głównego Miasta Gdańska, consenior w 1559, od 1564 rajca, w 1579 burgrabia gdański. Jako [[KOLEGIUM SZKOLNE | scholara]] przyczynił się do powołania [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Gdańskiego (Akademickiego)]]. W latach 1565–1568, w imieniu władz miasta, brał udział w rokowaniach z Danią, w 1565 wchodził w skład gdańskiej komisji (na czele z burmistrzem [[FERBER CONSTANTIN (I), burmistrz Gdańska | Constantinem Ferberem]]), która doprowadziła do ugody między przeorem i ekonomem klasztoru w Kartuzach Johannem Spierem a [[GESCHKAU (Geschaw, Jeschke) KASPAR, opat oliwski | Kasparem Geschkauem]], mianowanym opiekunem tego klasztoru przez króla i biskupa włocławskiego Mikołaja Wolskiego. <br/><br/>
We wrześniu 1568 był jednym z czołowych przedstawicieli gdańskiej opozycji przeciwko decyzjom króla polskiego Zygmunta Augusta w sprawie ograniczenia praw Gdańska. Należał do tych, którzy uniemożliwili wjazdu do miasta [[KOMISJA KARNKOWSKIEGO | Komisji Karnkowskiego]], powołanej przez króla w związku z realizacją jego polityki morskiej, unifikacją Prus Królewskich z Koroną i ścisłego podporządkowania Gdańska władzy państwowej. W 1569 wszedł w skład delegacji gdańskiej (wraz z burmistrzami Constantem Ferberem, [[KLEEFELD GEORG, burmistrz Gdańska | Georgiem Kleefeldem]] i [[PROITE JOHANN, burmistrz Gdańska | Johannem Proitem]]) na sejm w Lublinie w związku z koniecznością wytłumaczenia się przed królem z tego kroku. Oskarżony m.in. o obrazę majestatu królewskiego, wraz z innymi został internowany i od 17 VIII 1569 z Georgiem Klefeldem przetrzymywany w więzieniu w Sandomierzu (pozostali osadzeni zostali w Piotrkowie). Wobec zagrożenia utraty życia z więzienia obaj (także w imieniu pozostałych) wystosowali specjalną suplikę do króla z prośbą o łaskę. Zwolniony wraz z innymi z więzienia po wyrażeniu zgody na podwyższenie należnego królowi [[CŁO PALOWE | cła palowego]] z Gdańska z dwóch do czterech fenigów.<br/><br/>
Wraz z innymi aresztowanymi stał się w mieście symbolem gdańskiego oporu, sławionym za niezłomność w okolicznościowej poezji. M.in. ich powrót w grudniu 1570 uświetnił utwór poety, filologa i profesora [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskiego]] [[CURÄUS ACHATIUS, pastor kościoła św. Bartłomieja | Achatiusa Curäusa]] ''Krótki opis uroczystego przybycia do Gdańska panów godnych widzenia i sławnych, uwolnionych z wygnania''. Podobny w tonie utwór poświęcił powracającym rektor [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] [[SCHRECK VALENTINUS, rektor szkoły mariackiej | Valentinus Schreck]], dedykował także im swój utwór ''Gratulatio in reditum in patriam virorum Johannis Prentu, Constantini Ferberi, Alberti Gisonis'' profesor [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Gdańskiego]] Klemens Friccius. Gdańsk musiał się jednakże pogodzić z postanowieniami Komisji Karnkowskiego, czasowo ograniczającej uprawnienia żeglugowe i samorządowe miasta. <br/><br/>
Po śmierci króla Zygmunta Augusta w 1572 był członkiem gdańskiej delegacji na obrady stanów pruskich w Malborku, gdzie dyskutowano o wyborze następcy, rok później był delegatem na sejm elekcyjny. Reprezentował też Gdańsk w zjazdach Hanzy w Lubece w 1576 i 1579. W 1577 był członkiem gdańskiej Rady Wojennej w okresie [[WOJNA GDAŃSKA Z KRÓLEM POLSKIM STEFANEM BATORYM | wojny Gdańska z królem polskim Stefanem Batorym]].<br/><br/>
Posiadał dwór Sopocie (1558) i wieś Łapalice (1570). 18 II 1547 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) ożenił się z Barbarą, córka burmistrza [[NIEDERHOF EDUARD, burmistrz Gdańska | Eduarda Niederhofa]]. Ojciec 11 dzieci, z których pełnoletności dożyli: 1/ Katherina (1548 – 9 VI 1604), od 4 III 1565 żona Friedricha Hulfelda (zm. 15478) i ponownie 1579 zamężna za Jacoba Heidemanna (zm. 1588), matka 12 dzieci,  2/ Barbara (1549–1607), od 14 VI 1579 żona Friedricha Schachmanna, matka ośmiorga dzieci, 3/ Elisabeth (1556 – 31 VIII 1596) wdowa, ponownie zamężna od 28 X 1590 za Simona Braunsweiga (1540–1599), 4/ Heinrich (18 III 1564 – 25 V 1599), po studiach prawniczych od ślubu w kościele NMP 14 VI 1594 mąż Barbary, córki kupca i bankiera [[BAHR SIMON, kupiec, bankier | Simona Bahra]]; 5/ Kordula (1567 – pochowana 25 X 1624 w kościele NMP), od 1599 żona Petera Graurocka, matka pięciorga dzieci; 6/ Susanna (1571 – 22 VI 1634), od ślubu w kościele NMP 31 XI 1606 żona Dawida Schum ze Szczecina, matka  trojga dzieci.  {{author:BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> 
'''Bibliografia''': <br/>
Czaplewski Paweł, ''Kartuzja kaszubska'', Gdańsk 1966, s. 28. <br/>
Giese Artur, ''Die Danziger Patrizierfamilie Giese'', „Danziger familiengeschichtliche Beiträge ”, H. 2, 1934, s.  117–118. <br/>
Pelczar Marian, ''Giese Albrecht'', w: Polski Słownik Biograficzny, t. 7, 1948/1958, s. 452–453. <br/>
Simson Paul, ''Geschichte der Stadt Danzig'', Bd. 2, Danzig 1918, s. 217-218, 234. <br/>
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 1, 197. <br/>
Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 112.