Tekst źródłowy strony CMENTARZE NA SIEDLCACH

{{paper}}
[[File:1_CMENTARZE_NA_SIEDLCACH.JPG|thumb|Ustawiona w 2007 tablica informacyjna o istniejącym niegdyś cmentarzu ewangelickim kościoła św. Barbary, z jego planem]]
[[File: 3_Tadeusz_Szczepański.jpg |thumb| Pogrzeb [[SZCZEPAŃSKI TADEUSZ, działacz opozycji demokratycznej| Tadeusza Szczepańskiego]] na Cmentarz Komunalny nr 5, tzw. Łostowickim, 25 III 1980, z prawej Dom Pogrzebowy]]
[[File: Cmentarz_Łostowice.jpeg |thumb| Cmentarz Komunalny nr 5, tzw. Łostowicki, początek lat 80. XX wieku]]
[[File:Cmentarz Komunalny nr 5, tzw. Łostowicki.JPG|thumb|Cmentarz Komunalny nr 5,<br/>tzw.  Łostowicki]]
 [[File:Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Dom Pogrzebowy Cmentarza Komunalnego nr 5: z prawej cześć stara, z lewej część nowa]]
[[File:1_Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Kwatera Światowego Związku Armii Krajowej na Cmentarzu Komunalnym nr 5, tzw. cmentarzu łostowickim (po lewej w tle fragment Domu Pogrzebowego)]]
[[File:2_Cmentarze_na_Siedlcach.JPG|thumb|Pomnik Ponarski na Cmentarzu Komunalnym nr 5, tzw. cmentarzu łostowickim, odsłonięty 10 V 2018 ku uczczenia Polaków zamordowanych w Ponarach pod Wilnem w latach 1941-1944 ]]

'''CMENTARZE NA SIEDLCACH'''. <br/><br/>
Zob. [[CMENTARZ WOJSKOWY FRANCUSKI, Gdańsk–Siedlce | '''Cmentarz Wojskowy Francuski''']].<br/><br/>
'''Św. Barbary''' (St. Barbara-Kirchhof), ul. Zakopiańska, położony między ulicami Powstańców Warszawskich, Bema, Zakopiańską, Pankiewicza i Legnicką, ewangelicki. Powstał w 1869 w parafii ewangelickiej przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. BARBARY | kościele św. Barbary]]. Poświęcony 2 XII 1869; 31 X 1925 wybudowano przy nim dzwonnicę z dzwonem z 1626. Na działce o powierzchni 3,99 ha, wydłużonej w kierunku północ-południe, na terenie lekko wznoszącym się ku północy, z tarasami ukształtowanymi przez niewielkie skarpy. Podzielony na kwatery prostopadłymi do siebie alejami (trzy podłużne i cztery poprzeczne), ogrodzony. Od 1945 nieczynny, zamknięty 10 IV 1964, zdewastowany, obecnie park. W 2007 władze Gdańska ufundowały w jego miejscu pamiątkowy obelisk. {{author: JWL}} <br/><br/>
'''Św. Franciszka''', [[EMAUS | Emaus]], ul. Kartuska 238, rzymsko-katolicki. Założony przypuszczalnie pod koniec XIX wieku dla Emaus, powiększony po wybudowaniu [[KOŚCIÓŁ ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU | kościoła św. Franciszka]] (1904–1906). Położony na zboczu doliny ul. Kartuskiej, po jej południowej stronie, na wysokości zespołu dawnego dworu [[KRZYŻOWNIKI | Krzyżowniki]]. Założony na planie prostokąta lekko wydłużonego w kierunku północ-południe, o powierzchni 1,69 ha, podzielony na prostokątne kwatery przez trzy aleje podłużne i dwie poprzeczne, z główną bramą w osi, na północnej granicy działki, przy bramie niewielka murowana kaplica. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków z 1. połowy XX wieku, większość to nagrobki powstałe po 1945. Przejęty w latach 50. XX wieku przez Zarząd Cmentarzy Miejskich, połączony z cmentarzem Łostowickim, do którego przylega od północy, czynny, powierzchnia 3,08 ha. {{author: JWL}} <br/><br/>
'''Zbawiciela''' (Katholischer Kirchhof, Evangelischer Friedhof), Emaus, ul. Starodworska (Schlapker Gang), ul. Kartuska 170. Po północnej stronie ul. Kartuskiej, na stromym zboczu, wzdłuż ul. Starodworskiej, z którą graniczy od wschodu. Powstał w 1709 podczas wielkiej zarazy dżumy (zob. [[EPIDEMIE NOWOŻYTNE | epidemie nowożytne]]), otoczony drewnianym płotem, uchwytny na planach od 1781, przeznaczony dla mieszkańców Emaus. Po 1830 cmentarz ewangelickiej gminy [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] (chowano na nim także pastorów). Przejęty przez powstałą w 1895 nową parafię luterańską przy [[KOŚCIÓŁ ZBAWICIELA (II) | kościele Zbawiciela]] (Heilandskirche) przy ul. Kościelnej. Rozbudowany w kierunku zachodnim i północnym na początku XX wieku, w 1905 zbudowano ceglaną kaplicę. Na planie prostokąta mocno wydłużonego w kierunku północno-południowym, o powierzchni 1,73 ha, na stromym terenie ukształtowanym w formie trzech tarasów, z centralną aleją w podłużnej osi działki. Po 1945 nieczynny, zamknięty 8 XII 1956, po wyrównaniu terenu założono park. Na nieczynnym cmentarzu 8 XI 1953 przy próbie rozbrojenia znalezionego niewybuchu zginęło troje dzieci: Władysław Pipczyński (ur. 29 III 1946), Jerzy Pipczyński (ur. 17 X 1948) i Wojciech Łukaszewicz (ur. 1947), pochowanych na cmentarzu św. Franciszka. {{author: JWL}}{{author: MrG}} <br/><br/>
'''Komunalny nr 5''', przy ul. Łostowickiej 35 (popularnie, ale błędnie zwany Łostowickim). Obecnie największy cmentarz Gdańska, jedyna otwarta nekropolia do bieżącego pochówku zmarłych. Założony w 1979 na dotychczasowych polach uprawnych przy cmentarzu św. Franciszka, kilkakrotnie większym obszarze położonym na łagodnych wzniesieniach na południe od starej nekropolii, przylegający od wschodu do ul. Łostowickiej. Od bramy na zachód prowadzi główna aleja, przy której znajduje się kaplica. Układ kwater i alej nieregularny, dostosowany do konfiguracji terenu. Przy głównej alei, w [[KWATERA SYBIRAKÓW, Cmentarz Komunalny nr 5, Łostowicki | Kwaterze Sybiraków]], 11 XI 1998 odsłonięto [[POMNIK OFIAROM GOLGOTY WSCHODU | pomnik Ofiarom Golgoty Wschodu]] (zwany też pomnikiem Matki Polki) autorstwa Pawła Kruszyńskiego (''Pieta Sybiraków''). 17 września odbywają się tam uroczystości organizowane przez [[ZWIĄZEK SYBIRAKÓW ODDZIAŁ WOJEWÓDZKI W GDAŃSKU | Związek Sybiraków]] i Rodzinę Katyńską przy współudziale Urzędu Miasta. W kwaterze stoi osiem tablic pamięci z nazwiskami zmarłych na zesłaniu. 10 V 2018 przy Kwaterze Sybiraków odsłonięto [[POMNIK PONARSKI | pomnik]] poświęcony ofiarom Ponar.<br/><br/> 
Po prawej stronie głównej alei, za kaplicą, znajduje się [[KWATERA ARMII KRAJOWEJ, Cmentarz Komunalny nr 5, Łostowicki | Kwatera Armii Krajowej]], z jednakowymi nagrobkami z nazwiskami żołnierzy AK, od frontu kwatery – ściana wyłożona płytami z czarnego granitu z 76 tablicami z inskrypcjami. W 2008 powstała pierwsza na Pomorzu mogiła dla dzieci nienarodzonych. W 2009 powstało kolumbarium (z wejściem od ul. Armii Krajowej). W latach 1979–1993 pochowano na nim 51 000 osób, do 31 XII 2010 liczba pochówków na tym cmentarzu oraz dawnym Emaus (będących pod wspólnym zarządem) wzrosła do 71 352 osób. W początkach 2014 (w obrębie kwatery 71) oddano ogólnodostępny zbiorowy grób do pochówków w urnach (miejsce dla około tysiąca urn). W 2010 cmentarz zajmował powierzchnię 46,63 ha (bez cmentarza św. Franciszka), w latach 2013–2014 rozbudowany o kolejne 2,2 ha (miejsce na około 3250 pochówków) między ul. Cedrową i Olchową. Z cmentarzem św. Franciszka w 2018 powierzchnia wynosiła ponad 50 ha, pochowano łącznie ponad 75 000 osób. {{author: JWL}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]]