Tekst źródłowy strony FIZYCY MIEJSCY

{{paper}}
[[File:Fizycy_miejscy.jpg|thumb|Johann Georg Schwabe, fizyk miejski notowany w 1618 według Johanna Bensheimera na podstawie wzoru Johanna Sigmunda Emmela, 1661]]
[[File: Seger Georg.JPG|thumb|Georg Seger, fizyk miejski notowany w 1675 według Izaaka Saala]]

'''FIZYCY MIEJSCY''' (Stadtphysicus, physicus ordinarius), instytucja lekarzy zatrudnianych przez [[RADA MIEJSKA | Radę Miejską]] co najmniej od 1504. Do zadań fizyków należało: opiniowanie kandydatów do zawodów medycznych (lekarzy, cyrulików, aptekarzy, położnych), nadzór nad już praktykującymi, orzekanie w sprawach odpowiedzialności zawodowej, obdukcje zwłok osób zmarłych śmiercią gwałtowną, walka z [[EPIDEMIE | epidemiami]], nadzór nad [[APTEKI | aptekami]], z m.in. obowiązkiem sprawdzania jakości surowców leczniczych i samych leków, przy czym do końca XVI wieku fizycy miejscy sami kierowali apteką miejską, od 1592 korzystali przy kontroli innych aptek z pomocy dwóch wybranych [[ŁAWA MIEJSKA | ławników]], tzw. Apotheker-Herren (panów aptecznych), wreszcie w 1693 zabroniono fizykom prowadzenia aptek prywatnych. <br/><br/>
Najpewniej urząd miał początkowo charakter kadencyjny, z kadencją trzy– lub czteroletnią, z możliwością odnowienia umowy. Z czasem stał się urzędem dożywotnim, przy czym rezygnujący z niego z powodów wieku lub pogorszenia stanu zdrowia stawali się fizykami honorowymi, nadal otrzymującymi wynagrodzenie (emeryturę) z kasy miejskiej.<br/><br/>
Ustalenie ich pełnej listy (od XVI wieku częstokroć trzech zatrudnionych równolegle) jest zadaniem trudnym. Pierwszym znanym fizykiem miejskim był Wilhelm Angern, studiujący w Kolonii i Lipsku, promowany na doktora medycyny w 1491 w Ferrarze, do 1500 osobisty lekarz księcia zachodniopomorskiego Bogusława X.<br/><br/>
Po 1820 ich funkcje przejął ordynator szpitala miejskiego (zob. [[LEKARZ MIEJSKI | lekarz miejski]]). {{author: ASZ}} <br/><br/> 
{| class="tableGda"
|-
|+ Fizycy miejscy 
|- 
! Notowany w roku
! Imię i nazwisko
! Daty życia
|- 
| 1511
| Wilhelm Angern 
| zm. 1511
|- 
| 1525–1529
| Ambrosius Hoffmann
| zm. ok. 1540
|-
| 1530–1538
| Johannes Treseler
| zm. 23 XI 1548, nie założył rodziny
|-
| 1547
| Christoph Heyl
| ok. 1499 – ok. 1585
|-
| 1548
| Johannes Treseler 
| zm. 1548
|- 
| 1550
| Johannes Sommerfeld 
| zm. przed 1554
|- 
| 1551
| Christoph Heyl
| ok. 1499 – ok. 1585
|-
| 1556
| Andreas Peltzer 
| zm. ok. 1567
|-
| 1556–1557
| Christoph Heyl
| ok. 1499 – ok. 1585
|-
| 1558
| [[PLACOTOMUS, lekarz | Johann Placotomus]] (Bretschneider)
| 1514–1577
|- 
| 1562
| [[WAGNER BARTHOLOMÄUS, lekarz | Bartholomäus Wagner]] 
| zm. 15 V 1571
|- 
| 1568
| Severin Goebel (brat mincerza [[GOEBEL CASPAR, mincerz | Caspara Goebela]])
| 1530–1612
|- 
| 1569
| [[MISOCACUS WILHELM,  lekarz, astronom | Wilhelm Misocacus]] 
| zm. 12 I 1595
|- 
| 1570
| Wenzel Wolmnitz 
| doktor z uniwersytetu we Frankfurcie nad Odrą, <br/>15 IV 1570 otrzymał [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]
|- 
| 1574/1575
| Philipp Palaeologus
| 
|- 
| 1578
| Jakob Schade
| 1529 – 7 VI 1588
|-
| 1579/1580
| Valerius Fidler
| 1525–1595
|- 
| 1580–1588
| Jakob Schade
| 1529–1588
|- 
| 1584
| [[MATHESIUS JOHANN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Mathesius]]
| 1544–1607
|- 
| 1589
| Thomas Kellerthal
| zm. 1618
|- 
| 1602
| [[OELHAF JOACHIM, lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego | Joachim Oelhaf]] 
| 1570–1630
|- 
| 1607
| Thomas Kellerthall
| zm. 1618
|-
| po 1609
| Theophilus Homodeus
| 1550–1629
|- 
| 1618
| [[SCHWABE JOHANN GEORG, lekarz miejski | Johann Georg Schwabe]]
| 1588–1660
|- 
| 1629
| Teophilus Homodeus
| zm. 1629
|- 
| 1632
| [[OELHAF NICOLAUS, lekarz, botanik | Nicolaus Oelhaf]]
| 1604–1643
|- 
| 1645
| [[EICHSTÄDT LORENZ, profesor Gimnazjum Akademickiego | Lorenz Eichstädt]]
| 1596–1660
|- 
| 1650
| Georg Stiglitz
| 1602–1671
|- 
| 1651
| Jacobus Martini
| 1611–1658
|- 
| 1661
| [[SCHEFFLER JOHANN ERNST, lekarz | Johann Ernst Scheffler]]
| 1604–1673
|- 
| 1664
| [[FABRITIUS (Schmiedt) JOHANN, lekarz | Johann Fabritius (Schmiedt)]]
| 1623–1690
|- 
| 1675
| [[SEGER GEORG, profesor Gimnazjum Akademickiego | Georg Seger]]
| 1629–1678
|- 
| 1687
| [[VOEGEDING OTTO DIETRICH, lekarz | Otto Dietrich Voegeding]]
| 1635–1700
|- 
| 1691
| [[CONRADI ISRAEL, lekarz | Israel Conradi]]
| 1634–1715
|- 
| 1693
| [[GOTTWALDT CHRISTOPHER, lekarz, kolekcjoner | Christopher Gottwaldt]]
| 1636–1700
|- 
| 1700
| Gottfried Stueve
| 1664–1729
|- 
| 1709
| Johann Ernst Steinhardt
| około 1670 Kołobrzeg – 11 IV 1737 Zamość
|- 
| 1711
| Tobias Florentin Franck (Franckenberg)
| 1644–1715
|- 
| 1736, 1743
| [[KULMUS JOHANN ADAM, lekarz, profesor Gimnazjum Akademickiego | Johann Adam Kulmus]]
| 1689–1745
|- 
| 1748–1755
| Johann Ernst Kulmus
| 1709–1769
|- 
| 1756–1768
| Beniamin Schwartz
| 
|- 
| 1770–1780
| Ephraim Krüger
| około 1730 – około 1780
|- 
| 1781–1788
| [[LAMPE PHILIPP ADOLPH, profesor Gimnazjum Akademickiego, lekarz miejski | Philipp Adolph Lampe]]
| 1754–1827
|- 
| 1789–1812
| [[BLECH EPHRAIM PHILIPP WILHELM, lekarz | Ephraim Philipp Blech]]
| 1757–1812
|- 
| 1812–1819*
| [[MATHY JOSEPH HIACYNTH ADALBERT,  lekarz | Joseph Hiacynth Adalbert Mathy]]
| 1768–1839
|- 
|  class="authorEgTab" | *Dla okresu od 1820 zob. hasło [[LEKARZ MIEJSKI | lekarz miejski]]. <br/>  {{author: MrGl}}
|}
{| class="tableGda"
|-
|+ Protophysicus 
|- 
! Notowany w latach
! Imię i nazwisko
! Daty życia
|- 
| 1743, 1748, 1755
| Georg Remus
| 1688–1756
|- 
| 1756–1768
| Johann Ernst Kulmus
| 1709–1769
|- 
| 1770–1780
| Beniamin Schwartz
| około 1730 – około 1780
|- 
| 1781–1788
| Ephraim Krüger
| 
|- 
| 1789–1792
| [[LAMPE PHILIPP ADOLPH, profesor Gimnazjum Akademickiego, lekarz miejski | Philipp Adolph Lampe]]
| 1754–1827
|- 
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
|} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]