Tekst źródłowy strony WAŁĘSA LECH, prezydent Polski

{{paper}}
[[File:Lech_Wałęsa.jpg|thumb|Lech Wałęsa przemawia podczas strajku sierpniowego 1980]]
[[File:Podpisanie porozumienia gdańskiego, z lewej strony Lecha Wałęsy – Mieczysław Jagielski, z prawej – Tadeusz Fiszbach, 1980.JPG|thumb|Podpisanie porozumienia gdańskiego, z lewej strony Lecha Wałęsy – Mieczysław Jagielski, z prawej – Tadeusz Fiszbach, 1980]]
[[File:1_Dariusz_Kobzdej.jpg|thumb|11 XI 1980 pod [[POMNIK KRÓLA JANA III SOBIESKIEGO| pomnikiem króla Jana III Sobieskiego]], od lewej: [[ADAMOWICZ PIOTR, dziennikarz, poseł| Piotr Adamowicz]], Lech Wałęsa, [[KOBZDEJ DARIUSZ, lekarz, działacz opozycji demokratycznej| Dariusz Kobzdej]]]]
[[File: Lech_i_Danuta_Wałęsowie.jpg |thumb| Danuta i Lech Wałęsowie, 2008]]
[[File: Tulipan_Wałesa.JPG |thumb| Tulipan „Lech Wałęsa”]]
'''LECH WAŁĘSA''' (ur. 29 IX 1943 Popowo koło Lipna). Działacz związkowy, polityk, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej (RP). Syn Bolesława, który zmarł w 1945, zostawiając czworo półsierot. 29-letnia wdowa wyszła za mąż za najmłodszego brata byłego męża, z tego związku urodziło się trzech synów. W latach 1958–1961 uczył się w Zasadniczej Szkole Zawodowej w Lipnie i uzyskał specjalność elektryka. Do 1967 pracował w Państwowym Ośrodku Maszynowym w Łochocinie i Leniach Wielkich. W 1963–1965 odbył służbę wojskową w Koszalinie, zakończoną w stopniu kaprala. 30 V 1967 (po zawodzie miłosnym) wyjechał z Popowa do Gdańska, gdzie 2 czerwca rozpoczął pracę w [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej im. Lenina]] (SG) na wydziale W-4. <br/><br/>
W grudniu 1970 należał do stoczniowego komitetu strajkowego, 19 grudnia zatrzymany, zwolniony po czterech dniach. Wstąpił do związku zawodowego metalowców i został społecznym inspektorem pracy. 5 I 1971 był jednym z delegatów załogi SG na spotkanie z I sekretarzem Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edwardem Gierkiem. W lutym 1976 na zebraniu związkowym zarzucił Edwardowi Gierkowi oszukanie narodu, za co 30 kwietnia został dyscyplinarnie zwolniony (będąc już ojcem trzech synów). Miesiąc później podjął pracę w Dziale Transportu Zakładów Mechanizacji Budownictwa ZREMB, zwolniony 31 XII 1978 pod pretekstem redukcji liczby pracowników produkcji pośredniej. Od 1978 działał w Komitecie Założycielskim [[WOLNE ZWIĄZKI ZAWODOWE WYBRZEŻA | Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża]], między innymi kolportował podziemne pismo [[ROBOTNIK WYBRZEŻA, pismo | „Robotnik Wybrzeża”]], współpracował z Komitetem Samoobrony Społecznej KOR. Wielokrotnie zatrzymywany przez milicję, karany przez kolegia do spraw wykroczeń, m.in. za udział w obchodach odzyskania niepodległości Polski i rocznicy [[GRUDZIEŃ 1970 | Grudnia 1970]]. W maju 1979 przyjęty do [[ELEKTROMONTAŻ | Elektromontażu]], 16 grudnia, po złożeniu wieńca pod bramą SG, ponownie zwolniony. Utrzymywał się ze składek kolegów z organizacji, dorabiał jako elektryk przy samochodach. <br/><br/>
Po rozpoczęciu 14 VIII 1980 strajku w SG przedostał się do stoczni i stanął na jego czele; w imieniu powołanego 16 sierpnia Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego prowadził negocjacje ze stroną rządową. 31 sierpnia, z różańcem na szyi, gigantycznym długopisem z wizerunkiem Jana Pawła II podpisał z wicepremierem Mieczysławem Jagielskim [[POROZUMIENIE GDAŃSKIE | porozumienie gdańskie]]. 17 września został przewodniczącym Krajowej Komisji Porozumiewawczej [[SOLIDARNOŚĆ | NSZZ „Solidarność”]], następnie przewodniczącym Komitetu Zakładowego „Solidarność” stoczni, a 2 X 1981 na I Krajowym Zjeździe Delegatów NSZZ „Solidarność” przewodniczącym Komisji Krajowej „Solidarności”: w I turze, uzyskując 55% głosów, pokonał [[GWIAZDA ANDRZEJ, działacz polityczny, honorowy obywatel Gdańska | Andrzeja Gwiazdę]], Mariana Jurczyka i Jana Rulewskiego. W styczniu 1981 odbył pierwszą podróż zagraniczną – do Watykanu. Przez magazyn „Time” wybrany Człowiekiem Roku 1980. <br/><br/>
Po ogłoszeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]], 13 XII 1981 około godziny 5.30 zatrzymany, przewieziony samolotem do Chylic koło Warszawy, po 4 dniach do Otwocka. Namawiany do współpracy z władzami; kiedy odmówił, 26 grudnia wręczono mu akt internowania z datą 12 grudnia. 11 V 1982 Wałęsę przewieziono do ośrodka rządowego w Arłamowie (gmina Ustrzyki Dolne), gdzie przebywał do 12 XI 1982. W lutym 1983 powrócił do pracy w SG, do lutego 1989 naprawiał wózki akumulatorowe. 5 X 1983 otrzymał pokojową Nagrodę Nobla ([[NOBLIŚCI | nobliści]]). Wobec obaw, że laureat może nie zostać wpuszczony przez władze z powrotem do kraju, nagrodę odebrała 10 grudnia jego żona z najstarszym synem. W tym okresie utrzymywał kontakty z podziemną Solidarnością, spotykał się z zachodnimi dyplomatami, w wywiadach prasowych zwracał uwagę na łamanie praw człowieka w Polsce. W latach 1983 i 1987 został przyjęty na prywatnych audiencjach przez przebywającego w Polsce Jana Pawła II. W 1987 założył Krajową Komisję Wykonawczą NSZZ „Solidarność”. W maju i sierpniu 1988 strajkował w SG, 30 XI 1988 wziął udział w debacie telewizyjnej z przewodniczącym Ogólnopolskiego Porozumienia Związków Zawodowych (oficjalne związki zawodowe) Alfredem Miodowiczem, której przebieg przyspieszył wydanie zgody na legalizację Solidarności przez władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL). 31 VIII 1988, podczas spotkania z gen. Czesławem Kiszczakiem, osiągnął porozumienie w sprawie rozpoczęcia obrad opozycji z obozem rządzącym w zamian za wygaszenie zorganizowanej przez Solidarność fali strajków. 18 XII 1988 powołał Komitet Obywatelski przy przewodniczącym NSZZ „Solidarność”. 6 II 1989 odbyło się pierwsze posiedzenie trwających do 5 kwietnia obrad okrągłego stołu. Przed wyborami 4 VI 1989 wspierał kampanię Komitetów Obywatelskich „Solidarność”. W sierpniu zainicjował koalicję między Obywatelskim Klubem Parlamentarnym a Zjednoczonym Stronnictwem Ludowym i Stronnictwem Demokratycznym, co umożliwiło utworzenie pierwszego niekomunistycznego rządu w powojennej Polsce, wysunął też kandydaturę Tadeusza Mazowieckiego na premiera. 10 listopada obalono mur berliński, a 15 listopada jako drugi w historii cudzoziemiec, niepiastujący wysokich funkcji państwowych, wygłosił przemówienie do Izb Kongresu USA. W efekcie kongresmani przyznali Polsce o 250 mln dolarów pożyczki więcej niż zamierzali jeszcze dzień wcześniej. 21 IV 1990 ponownie wybrany na przewodniczącego Krajowej Komisji Wykonawczej NSZZ „Solidarność”.<br/><br/>
Przed wyborami na urząd prezydenta Polski zapoczątkował tzw. wojnę na górze, czyli walkę wyborczą z obozem Tadeusza Mazowieckiego. 26 listopada odbyła się pierwsza tura wyborów, w drugiej – 9 XII 1990 – został prezydentem RP, zaprzysiężonym 22 grudnia. W 1992 przyczynił się do obalenia rządu premiera Jana Olszewskiego. W 1995 przegrał wybory z Aleksandrem Kwaśniewskim – sprawował urząd do 22 XII 1995. W lutym 1996 powołał Instytut Lecha Wałęsy, w grudniu 1997 Chrześcijańską Demokrację III RP. Posądzany o kontakty ze Służbą Bezpieczeństwa w latach 70. XX wieku; 11 VIII 2000 Sąd Apelacyjny w Warszawie orzekł jednak, że oświadczenie lustracyjne Wałęsy jest zgodne z prawdą. Ponownie wystartował w wyborach prezydenckich w 2000, ale uzyskał niewielkie poparcie. W lutym 2002, podczas uroczystego otwarcia Zimowych Igrzysk Olimpijskich w Salt Lake City, reprezentował Europę, niosąc flagę olimpijską razem z innymi sławnymi przedstawicielami kontynentów. 25 XI 2004 udzielił publicznego poparcia pomarańczowej rewolucji na kijowskim Majdanie (Ukraina), wywołując euforię tłumów.<br/><br/>
Decyzją Instytutu Pamięci Narodowej, w tajnym głosowaniu 16 XI 2005, uzyskał status pokrzywdzonego przez służby PRL i zapowiedział walkę z osobami oskarżającymi go o działalność agenturalną. 22 VII 2006 wystąpił z Solidarności, uważając, że związek zbytnio zaangażował się w popieranie tylko jednej partii, Prawa i Sprawiedliwości. 27 II 2008 przeszedł w klinice Methodist DeBakey Heart and Vascular Center w Houston zabieg wszczepienia dwukomorowego rozrusznika-defibrylatora oraz stentu. Od października 2008 należy do Rady Mędrców – dwunastoosobowej grupy refleksyjnej Unii Europejskiej.<br/><br/>
W 1989 otrzymał Nagrodę Artystyczną [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]] w dziedzinie  literatury faktu za książkę ''Droga nadziei''. Doktor honoris causa wielu uczelni (m.in. [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytetu Gdańskiego]]), honorowy obywatel wielu miast, w tym Gdańska, oraz laureat licznych nagród i wyróżnień międzynarodowych. Od 10 V 2004 jego imię nosi gdański [[LOTNISKA | port lotniczy w Rębiechowie]], w 2005 został wybrany Gdańszczaninem Roku, 9 II 2011 zaprezentowano w Gdańsku (Galeria Rzeźby na Długim Targu) nową odmianę tulipana w barwach biało-czerwonych, nazwaną jego imieniem (kwiat
wyhodowany przez Marax Tulips Holandii). 23 V 2009 w [[PARK NADMORSKI IM. RONALDA REAGANA| Parku im. Ronalda Reagana]] z inicjatywy [[FUNDACJA WSPÓLNOTA GDAŃSKA | Fundacji Wspólnota Gdańska]] odsłonięto rzeźbę jego postaci, autorstwa Bente Kluge, jako część wystawy stałej "Wielcy Gdańszczanie" (rzeźba zaginęła w nieznanych okolicznościach).<br/><br/>
8 XI 1969 poślubił [[WAŁĘSA DANUTA MIROSŁAWA | Danutę Mirosławę Gołoś]], z którą doczekał się ośmiorga dzieci. {{author: JMY}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]