Tekst źródłowy strony SCHRÖDER CHRISTIAN GABRIEL, burmistrz Gdańska

{{paper}}
[[File:1_Christian_Gabriel_Schroder.jpg|thumb|Simon Christian Schröder, ojciec burmistrza Christiana Gabriela, według [[KLEIN DANIEL, malarz | Daniela Kleina]] rytował Johann Georg Wolfgang]]
[[File:Schröder Christian Gabriel von.JPG|thumb|Christian Gabriel von Schröder, 1764, wedle portretu [[WESSEL JACOB, artysta malarz | Jacoba Wessela]] rytował Jacob Houbraken ]]
[[File: Płyta__Christiana_Gabriela_Schroedera.jpg |thumb| Płyta nagrobna Christiana Gabriela von Schrödera w kościele NMP w Gdańsku]]
'''CHRISTIAN GABRIEL von SCHRÖDER''' (8 XI 1692 Gdańsk – 29 XII 1762 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Wnuk brata burmistrza [[SCHRÖDER CHRISTIAN, burmistrz Gdańska | Christiana Schrödera]], Simona, w 1650 prowizora [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]], w 1655 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] [[STARE MIASTO | Starego Miasta]],  żonatego w 1649 z Anną Taut – z którą miał dwie córki – i od 1651 z Agathe, córką [[RADA MIEJSKA | rajcy]] Michaela Wiedera. Z tego drugiego związku pochodził jego ojciec Simon Christian (23 VIII 1662 Gdańsk – 29 V 1723 Chociwel na Pomorzu Zachodnim, pochowany 10 VI 1723 w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]), od 12 VI 1691 posiadającego kupieckie
[[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli) i od tego samego roku członek [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]], w latach 1699–1707 kapitan wojsk gdańskich w [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujściu]], od 1710 ławnik [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]]. Jego matką była Anna Constantia (zm. w połogu 13 XI 1692), córka ławnika (od 1686) Ludwiga Schlieffa. Ojciec żenił się jeszcze dwukrotnie, 10 II 1695 z Florentiną (zm. 1705), córką Johanna Ernsta Ölhaffa, oraz od 1709 z Katheriną, córką burmistrza [[HOPPE JOACHIM, burmistrz Gdańska | Joachima Hoppe]]. Brat przyrodni m.in. lekarza Benjamina Gottlieba Gabriela von Schröder (1716 Gdańsk – 20 X 1774 Gdańsk). <br/><br/>
W sierpniu 1707 zapisany został do ostatniej klasy (primy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], następnie studiował na uniwersytetach w Wittenberdze i Lipsku (1712) oraz w Lejdzie (1713). Od 1719 – przez 14 lat – był sekretarzem [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] Gdańska, 7 XI 1719 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W latach 1733–1735 był [[SYNDYK MIEJSKI | syndykiem]] miejskim. Od 1736 był ławnikiem, między 1746 i 1753 został [[RADA MIEJSKA | rajcą]], w 1747 był  [[SĘDZIA | sędzią]]. Godność burmistrza piastował od 1754. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1755 i 1758, drugiego w 1754, trzeciego w 1757, 1760, 1761 i 1762, czwartego w 1756 i 1759. W 1750 (jako rajca) oraz w 1757 i 1759 był [[BURGRABIOWIE | burgrabią]] królewskim w Gdańsku (m.in. wyboru w 1756 gratulował mu okolicznościową odą [[BARTOLDI JOHANN GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego| Johann Gottlieb Bartoldi]]). <br/><br/>
Należał (wraz z [[WAHL JOHANN, burmistrz Gdańska | Johannem Wahlem]]) do najbardziej nieprzejednanych i konsekwentnych obrońców praw i przywilejów Gdańska. W listopadzie 1750 aktywnie sprzeciwiał się (jako burgrabia, a zatem formalnie reprezentant króla w mieście) wprowadzeniu narzuconej miastu przez króla polskiego Augusta III w Gdańsku tzw. ordynacji królewskiej, czym naraził się na oburzenie monarchy. Prowadził w tej sprawie pertraktacje z kierownikiem polityki królewskiej i faworytem władcy Heinrichem von Brühlem. 23 VI 1751 został wezwany (wraz z burmistrzem Johannem Wahlem) przez Augusta III na dwór do Drezna i tam przez rok trzymany w areszcie, co miało zmusić władze Gdańska do przyjęcia ordynacji królewskiej, a także skłonić je do ustępstw na rzecz popieranego przez monarchę [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]].<br/><br/>
Był jednym z najwybitniejszych przedstawicieli tzw. uczonych w gronie władz miejskich Gdańska. Uczestniczył w pracach powstałego w 1720 gdańskiego Towarzystwa Naukowego ([[SOCIETAS LITTERARIA CUIUS SYMBOLUM VIRTUTIS ET SCIENTIARUM INCREMENTA | Societas Litteraria]]). Wspierał finansowo i organizacyjnie gdańskie Gimnazjum Akademickie, zarówno jako jako protobibliotekarz 1752–1754 i [[PROTOSCHOLARCHA | protoscholarcha]] w latach 1757–1762, jak i prywatnie. Zapewne jeszcze jako sekretarz Rady (po 1719) zredagował po łacinie obszerną rozprawkę dotyczącą gdańskiego prawa małżeńskiego. Jako protoscholara z ramienia władz miasta był odpowiedzialny za organizację i druk pokłosia uroczystości związanych z 200-leciem Gimnazjum Akademickiego w 1758, przygotował odpowiednie ceremonie, po nich zebrał wygłoszone wówczas mowy, teksty literackie i muzyczne, otrzymane listy gratulacyjne, doprowadzając do ogłoszenia dwutomowej księgi pamiątkowej ''Acta jubilaei secundi Gymnasii Gedanensis'' (tom I: 40 stron wstępu 
i 296 stron tekstu, tom II: 132 strony). Był też adresatem wielu wierszy gratulacyjnych, wyboru na urząd burgrabiego gratulował mu profesor Gimnazjum Akademickiego [[BARTOLDI JOHANN GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego| Johann Gottlieb Bartoldi]], ten sam witał go na urzędzie burmistrza w 1757, podobnie jak elblążanin Efraim Ohlert i grono uczniów Gimnazjum Akademickiego. <br/><br/>
Był m.in. właścicielem [[MŁYNISKA | Młynisk]]. Ożenił się 12 VI 1725 z Johanną Constantią (23 I 1699 – styczeń 1767), córką Karla Adolpha Ferbera (5 III 1663 – 24 VII 1737), ławnika (od 1708), rajcy (od 1728) i burgrabiego królewskiego w Gdańsku (1734). Ojciec czterech córek, w tym Katheriny Renaty (21 IX 1734 – 7 III 1756), która była żoną burmistrza [[BENTZMANN JOHANN,  burmistrz Gdańska | Johanna Bentzmanna]]. <br/><br/>
Pochowany został 27 I 1763 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]], w rodzinnym grobie, w którym 18 XII 1741 pochowano także nieznaną z imienia jego córkę, 23 II 1756 córkę Katherinę Renatę i 27 I 1767 jego żonę. Płyta nagrobna, pierwotnie znajdująca się w prezbiterium, za ołtarzem głównym, przed kaplicą św. Gertrudy, obecnie umieszczona jest w nawie środkowej po stronie północnej, przy transepcie.  {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> 
'''Bibliografia''': <br/>
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VI, s. 485; VIII, s. 528.<br/>
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 286.<br/>
Starek Elżbieta, Kotłowski Grzegorz, ''Łacińskie inskrypcie w kościołach Gdańska. Płyty nagrobne Bazyliki Mariackiej'', Pelplin 2021, s. 99–102. <br/>
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 4, 220.<br/>
Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 304.