Tekst źródłowy strony LABES JOHANN, kupiec, senator

{{paper}}
'''JOHANN LABES''' (29 VIII 1754 Gdańsk – 8 VII 1809 Gdańsk), kupiec, [[RADA MIEJSKA | senator]] [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]] (WMG), były patron gdańskiej ulicy. Syn pochodzącego z Bukowa Morskiego koło Darłowa Caspara Labesa (pochowany 12 XI 1763 w wieku 49), od 28 XI 1753 dysponującego kupieckim [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwem Gdańska]], i poślubionej 6 XII 1753 w gdańskim [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (gdzie oboje spoczęli w kaplicy rodziny von Kempen) Christiny Juliany Wallerstein (pochowana 11 XII 1770 w wieku 46 lat). Brat m.in. [[LABES FRIEDRICH, pastor kościoła św. Jakuba | Friedricha Labesa]], pastora [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościoła św. Jakuba]] w Gdańsku. Po wczesnej stracie ojca wychowywani byli przez rajcę [[LICHTENBERGER JOHANN JACOB, rajca | Johanna Jacoba Lichtenbergera]].<br/><br/>
8 II 1787 złożył stosowaną przysięgę i 19 XII 1780 otrzymał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). W 1786 odbył z bratem podróż edukacyjną po Holandii i Anglii. Od 1787 z ramienia władz Gdańska opiekun [[DOM DOBROCZYNNOŚCI | domu dziecka]] przy Am Spendhaus (ul. Sieroca) i [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Szpitala Miejskiego (Lazaretu przy Bramie Oliwskiej)]], w 1789 delegat do [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]]. W 1797 został akcjonariuszem spółki, która pod kierunkiem [[KABRUN JAKOB, kupiec, kolekcjoner | Jakoba Kabruna]], przystąpiła do budowy w Gdańsku [[TEATR MIEJSKI | Teatru Miejskiego]]. W 1807 został senatorem I WMG. Jako przedstawiciel I WMG brał w grudniu tego roku udział w odbywających się w Elblągu negocjacjach z władzami pruskimi w sprawie przebiegu linii granicznej. <br/><br/>
Po ojcu właściciel firmy handlu zbożem i drewnem „Kaspar Labes Erben” („Kaspar Labes Spadkobiercy”)  oraz statków handlowych (o statkach ojca zob. [[FLOTA HANDLOWA 1454–1793 | gdańska flota handlowa 1454–1793, tabela]]). W 1808 posiadał flotyllę pięciu statków do przewozu towarów: „Jeschkenthal” (pojemność 400 łasztów), „Der Morgenstern” (380 łasztów), „The Fate” (340 łasztów), „Mit Bedacht” (176 łasztów), „Boreas” (380 łasztów), o łącznej pojemności 1700 łasztów (około 4000 ton), spichlerz na [[SPICHLERZE | Spichlerzach]]. Pod koniec XVIII wieku nabył od wdowy po lekarzu Beniaminie Schwartzu produkującą potaż i wajdaż przetwórnię popiołu, leżącą poniżej Leśnej Góry (Waldberg, później Wzgórze Wilhelma, między ulicami Jaśkowa Doliny, Akacjową i Sobótki), wybudował przy niej dwór (obecnie ul. Jaśkowa Dolina 15, później w jego miejscu willa [[STEFFENS CARL OTTO, kupiec, honorowy obywatel Gdańska, były patron ulicy | Carla Ottona Steffensa]]), zalesił stoki sąsiedniej Lisiej Góry (Fuchsberg, później Wzgórze Następcy Tronu/ Wzgórze Książęce), przebił przez wzgórza trakt zwany Kletterstein (ul. Na Wzgórzu), od 1803 przekształcając posiadłość w otwartą dla gdańszczan [[PROMENADY PUBLICZNE | promenadę publiczną]], początkującą późniejszy [[PARK JAŚKOWEJ DOLINY | Park Jaśkowej Doliny]]. W 1808 sfinansował odnowę drzewostanu [[ZWYCIĘSTWA, aleja | Wielkiej Alei]]. <br/><br/>
Mieszkał przy Langgasse 399 (ul. Długa 34), z domem tylnym przy Hundegasse 330 (ul. Ogarna 105). Był także właścicielem kamienicy przy Brotbänkengasse 697 (ul. Chlebnicka 30). Płacone przez Gdańsk kontrybucje napoleońskie i blokada handlu z Anglią doprowadziły go do ruiny, będącej przyczyną przedwczesnej śmierci. Pochowany został w kościele NMP. <br/><br/>
Był żonaty z Susanne Jacobine z domu Muhl (1767–1825), miał synów: Carla Wilhelma (1799–1854) i Johanna Eduarda, kupca (zm. 1813 podczas epidemii tyfusu), od 9 V 1809 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska (jako tzw. Bürger-Kind). Spadkobiercy zmuszeni byli sprzedać zrujnowaną wojnami posiadłość w Jaśkowej Dolinie, kamienicę przy Brotbänkengasse (ul. Chlebnicka) (w 1813 jej właścicielem był kupiec [[ALBERTI JOHANN CARL, wydawca | Johann Carl Alberti]]). Po powstaniu Parku Jaśkowej Doliny jeden z jej placów (w okolicach ul. Akacjowej) nazwano jego imieniem. Do 1945 jego imię, Labesweg, nosiła obecna ul. Lelewela w Gdańsku–[[WRZESZCZ |Wrzeszczu]]. {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
'''Bibliografia''': <br/>
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 186; VIII, s. 277, 279.<br/>
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 54, 6 VII 1825, s. 1445 (nekrolog żony).   <br/>
Altpreuss. Biogr., Bd. 1, s. 377.