Tekst źródłowy strony FERBER CONSTANTIN (II), burmistrz Gdańska

{{paper}}

[[File:Constantin_Ferber_II.jpg|thumb|Constantin Ferber, ''portret graficzny'', rytował [[FALCK JEREMIASZ, miedziorytnik, rytownik, patron ulicy| Jeremias Falck]] na podstawie obrazu [[BOY ADOLF, malarz| Adolfa Boya]], 1658/1663]]
[[File: Dziecko_z_rodziny_Ferberów.JPG |thumb| Dziecko z rodziny Ferberów, malował Salomon Wägener, 1 ćwierć XVII wieku]]
[[File:1_Willi_Rudolf_Schwalm.jpg|thumb|Epitafium rodzinne ufundowane przez rajcę Johanna Ferbera, według rysunku [[SCHWALM WILLI RUDOLF, malarz, grafik | Willego Rudolfa Schwalma]]]]
[[File:2_Constantin_Ferber_II.jpg|thumb|Epitafium rodziny Ferberów z 1656]]

'''CONSTANTIN FERBER''' (24 VIII 1580 Gdańsk – 27 IX 1654 Gdańsk), [[BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH | burmistrz]] Gdańska. Wnuk burmistrza (1555–1588) [[FERBER CONSTANTIN (I), burmistrz Gdańska | Constantina]], syn Constantina (9 XII 1550 Gdańsk – 7 X 1623 Gdańsk), od 23 VI 1579 posiadającego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (1586–1596) oraz sekretarza królewskiego i poślubionej przez niego w 1579 Elisabeth (zm. III 1603), córki Hermana Hacke (rodzicom, z okazji ślubu, gratulował własnym wierszem [[SCHRECK VALENTINUS, rektor szkoły mariackiej | Valentinus Schreck]]). Brat m.in. Johanna (5 V 1592 Gdańsk – 1 I 1664 Gdańsk), ławnika (od 1635), [[RADA MIEJSKA | rajcy]] (od 1655), [[SĘDZIA | sędziego]] (w 1658). <br/><br/>
Według rodzinnej legendy będąc dzieckiem wypadł z okna cudem zachowując życie, co w późniejszym czasie traktował jako dobrą wróżbę i symbol zdolności pokonywania przeciwności losu. Od kwietnia 1594 pobierał naukę w [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]]. 
Od 1617 udzielał się jako reprezentant mieszczaństwa na forum [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]], wchodząc zapewne do grona przedstawicieli [[KWARTAŁY | Kwartału Wysokiego]]. Od 1619 był ławnikiem, od 1626 rajcą, w 1627 i 1628 sprawował urząd sędziego. Od 1632 był burmistrzem. Urząd pierwszego burmistrza pełnił w 1633, 1636, 1640, 1643, 1644, 1649 i 1653, drugiego w 1632, 1639, 1648 i 1652, trzeciego w 1635, 1638, 1642, 1646, 1647 i 1651, czwartego w 1634, 1637, 1641, 1645, 1650 i 1654. W 1645 był [[BURGRABIOWIE | burgrabią]] królewskim w Gdańsku. Pełnił również funkcję [[PROTOSCHOLARCHA | protoscholarchy]], a także inspektora [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP). Ponadto od 1643 sprawował z ramienia [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] zarząd nad posiadłościami ziemskimi miasta na Żuławami Gdańskimi. <br/><br/>
Od 1 IX 1629 uczestniczył, wraz z burmistrzem [[HOLTEN ARNOLD von, burmistrz Gdańska | Arnoldem von Holtenem]], w rokowaniach polsko-szwedzkich, zwieńczonych 26 września rozejmem w Starym Targu (Altmarku). Na początku 1635 został powołany (wraz z [[BODECK NICOLAUS von, burmistrz Gdańska | Nicolausem von Bodeckem]]) przez króla polskiego Władysława IV do tworzonej wówczas przez monarchę [[KOMISJA OKRĘTÓW KRÓLEWSKICH | Komisji Okrętów Królewskich]], która miała w założeniu przystąpić do tworzenia polskiej floty wojennej. W Komisji zasiadał krótko i niechętnie, świadomy konfliktu interesów w sprawach morskich między wolą polskiego władcy a polityką Gdańska, przeciwnego wykorzystywaniu swojego portu jako jej bazy królewskich okrętów, a w dodatku traktującego aspiracje militarne króla jako zagrożenie dla swoich przywilejów i wolności. Już 28 IV 1635 zwracał się do króla z prośbą o zwolnienie. <br/><br/> 
W 1635 jako wysłannik Gdańska był obserwatorem rokowań rozejmowych polsko-szwedzkich w Sztumskiej Wsi. Wszedł również w skład poselstwa gdańskiego (wraz z  [[SCHRÖER JOHANN ERNST, burmistrz Gdańska | Johannem Ernstem Schröerem]] i [[FREDER HEINRICH, burmistrz Gdańska | Heinrichem Frederem]]) wysłanego 21 XI 1635 na sejm walny do Warszawy, zwołany w celu uniemożliwienia wprowadzenia w życie projektu króla odnośnie cła morskiego w Gdańsku. Celem delegacji było odwiedzenie monarchy (poprzez prowadzone z nim pertraktacje, a także w drodze oddziaływania dyplomatycznego na otoczenie władcy) od pomysłu kontynuowania pobierania zwiększonego [[CŁO PALOWE | cła palowego]] w gdańskim porcie od towarów przywożonych morzem, wprowadzonego przymusowo w 1629 w wyniku rokowań rozejmowych przez króla szwedzkiego Gustava Adolfa. Powodowało to wzrost obciążeń importowych, a co za tym idzie, skutkowałoby zmniejszeniem konkurencyjności Gdańska względem innych portów nadbałtyckich. Był także częstym wysłannikiem Gdańska na sejmiki pruskie i sejmy Rzeczypospolitej, gdzie z zaangażowaniem reprezentował interesy polityczne i gospodarcze miasta. <br/><br/>
W 1636 zaangażował się w otwarcie w Gdańsku [[COLLEGIUM MEDICUM | Collegium Medicum]], swojego rodzaju izby lekarskiej. Będąc administratorem Żuław Gdańskich dał się poznać jako rzecznik dbałości o porządek publiczny na tym terenie; z jego inicjatywy doszło do uchwalenia przez Radę Miejską wielu istotnych uregulowań prawnych odnoszących się głównie do kwestii prawnych i majątkowych. Sumiennie sprawował także należące do prerogatyw zajmowanego urzędu sądownictwo nad żuławską ludnością chłopską, nie uchylając się – mimo zajmowanych stanowisk w mieście i aktywnej działalności publicznej na jego rzecz – od osobistego prowadzenia spraw sądowych i rozpatrywania sporów. W 1652 podjął się mediacji w sporze pomiędzy pastorami [[LUTERANIE | luterańskimi]] dotyczącym kwestii doktrynalnych. <br/><br/>
Sprawował mecenat na sztuką gdańską, m.in. w 1648, razem z pozostałymi burmistrzami–luteranami: pasierbem [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausem Pahlem]], [[LINDE ADRIAN von der, II, burmistrz Gdańska | Adrianem von der Lindem]] i [[FREDER HEINRICH, burmistrz Gdańska | Heinrichem Frederem]], sfinansował wymalowanie i przyozdobienie emblematami odzyskanego od [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinistów]] [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]]. Zgromadził około 30 dzieł malarskich. <br/><br/>
Rezydował w rodzinnej kamienicy przy Langgasse 28 (ul. Długa); należała do niego także kamienica przy Langer Markt 29 (Długi Targ). Był właścicielem wsi Rotmanka, od 1606 posiadał część majątku Kłosowo w okolicach Kartuz (wraz z ojcem Constantinem i bratem Eberhardem). W dziedziczonym po dziadzie i ojcu [[NIEGOWO | Niegowie]] wzniósł rezydencję (dworek), według wyliczeń z 1644 wydał na to niebagatelną sumę 30–35 000 florenów. Zgromadził ogromny majątek, którym afiszował się publicznie, znane było w Gdańsku zwłaszcza jego zamiłowanie do koni i powozów. Na frontonie kamienicy przy Langer Markt 29  (Długi Targ) polecił umieścić dewizę „Pro invidia” („Ku zazdrości”). <br/><br/>
Ożenił się 9 III 1609 z Anną (zm. 2 XI 1642), córką Josta von Domsdorfa, westfalskiego szlachcica spod Osnabrück, wdową po Nicolausie Pahlu, matką burmistrza [[PAHL NICOLAUS, burmistrz Gdańska | Nicolausa Pahla]], żegnaną wieloma utworami żałobnymi m.in. przez kaznodzieję w [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Lazarecie]] (później pastora w Kiezmarku) Erdmanna Zernebacha, rektora [[SZKOŁA ŚW. PIOTRA I PAWŁA | szkoły św. Piotra i Pawła]] Johanna Georga Moeriusa, konrektora [[SZKOŁA ŚW. KATARZYNY | szkoły św. Katarzyny]] Daniela Aschenborna, kantora kościoła NMP Georga Bernhadi, ucznia Gimnazjum Akademickiego Johannesa Pechmannusa i innych. Zmarł w niedzielę, około godziny 9:00, bez następców, także i jego wierszem żałobnym żegnał Erdmann Zernebach. Zapisem testamentowym z 1644 ufundował kryptę grobową pod kaplicą Ferberów w kościele NMP, gdzie został pochowany 2 X 1654, kazanie pogrzebowe wygłosił [[BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor| Johann Botsack]]. W 1656 epitafium z czarnego marmuru i alabastru, poświęcone jego pamięci, ufundował dla rodzinnej kaplicy Ferberów jego brat Johann. W treści ikonograficznej nawiązano do legendarnego zdarzenia z dzieciństwa burmistrza, przedstawiając dziecko wypadające z okna. Także jego żegnał utworem żałobnym konrektor Daniel Aschenborn, a także inni, m.in. [[BARTH ANDREAS, pastor kościołów św. Bartłomieja i św. Katarzyny | Andreas Barth]], rektor [[SZKOŁA MARIACKA | szkoły mariackiej]] Jakob Zetzkius. {{author: DK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]