Tekst źródłowy strony ARCISZEWSKI TADEUSZ, geodeta, mierniczy

{{web}}
[[File: T._Arciszewski.jpg |thumb| Tadeusz Arciszewski (trzeci z lewej) podczas zakończenia studiów na Politechnice Warszawskiej, 1933]]
[[File: 2__Arciszewski_Tadeusz.jpg |thumb| Tadeusz Arciszewski (z prawej) podczas prac przy tworzeniu zarysu pomiarowego, Gdańsk 1948]]
[[File: Arciszewski_Tadeusz.jpg |thumb| Tadeusz Arciszewski, 1972]]
[[File: 3_Tadeusz_Arciszewski.jpg |thumb| Plan nr 9, Obręb Gdańsk-Port, wykonany przez Tadeusza Arciszewskiego 1 X 1947]]
[[File: 5._Tadeusz_Arciszewski_.jpg |thumb| Zarys nr 245 – Stocznia Gdańska, 1947]]

'''TADEUSZ STANISŁAW ARCISZEWSKI''' (5 XII 1909 Półwieś Zwierzyniecka, pow. krakowski – 24 V 2002 Warszawa), geodeta, mierniczy, nauczyciel. Syn polityka Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), premiera rządu emigracyjnego w Londynie Tomasza Arciszewskiego (1877–1955) oraz Aleksandry Haliny z domu Sidorowicz (1889–1952), brat Jana (1911–1996), powstańca warszawskiego, polityka, od 1945 na emigracji w Anglii. <br/><br/>
5 VI 1928 ukończył III Gimnazjum Męskie Magistratu m. st. Warszawy (typu humanistycznego). W latach 1928–1933 studiował na Wydziale Geodezji Politechniki Warszawskiej (PW), magister inżynier. Pracował w Wydziale Budownictwa w Zarządzie Miejskim w Łodzi (lipiec–wrzesień 1932), Towarzystwie Ubezpieczeń VESTA w Warszawie (październik 1932 – styczeń 1933), Dziale Regulacji i Pomiarów Zarządu Miejskiego m. st. Warszawy (lipiec–wrzesień 1933). Od 15 IX 1933 do 15 IX 1934 odbywał służbę wojskową w Szkole Podchorążych Inżynierii w Zegrzu przy Centrum Wyszkolenia Łączności, od stycznia 1936 podporucznik rezerwy. W maju 1939 uczestniczył w pięciotygodniowym szkoleniu wojskowym. Pracował następnie w Okręgowym Szefostwie Budownictwa nr I w Warszawie (wrzesień 1934 – wrzesień 1936) i ponownie w Dziale Regulacji i Pomiarów Zarządu Miejskiego m. st. Warszawy (wrzesień 1936 – kwiecień 1937). 5 XI 1936 zdał egzamin na mierniczego przysięgłego, zatrudniony został w Państwowych Zakładach Inżynierii w Warszawie (PZInż., od maja 1937 do 30 IX 1939) w charakterze kierownika działu gospodarczego. Mieszkał z rodziną w Warszawie przy ul. Płowce 8. <br/><br/>
Po wybuchu II wojny światowej 6 IX 1939 ewakuowany w kierunku na Pińsk wraz z innymi pracownikami, sprzętem i dokumentacją techniczną zlikwidowanego PZInż. 18 IX 1939, po dotarciu transportu kolejowego do zajętego przez wojska rosyjskie Równego, otrzymał zgodę na powrót do Warszawy. Po krótkim pobycie w stolicy wyjechał z żoną i córką do teściów prowadzących gospodarstwo rolne we wsi Kurozwęki. Wiosną 1940 z rodziną wrócił do Warszawy, pracował w Dziale Regulacji i Pomiarów w Zarządzie Miejskim (1 IV 1940 – 31 IV 1942). Od 1942 mieszkał i prowadził biuro przy ul. Czackiego 6. Przed wybuchem powstania (1 VIII 1944) zamieszkał u matki w Ursusie koło Warszawy. <br/><br/>
Przed wojną należał do Polskiej Partii Socjalistycznej (PPS), Koła Inżynierów Mierniczych przy Stowarzyszeniu Techników Polskich w Warszawie, od 8 II 1937 w składzie Zarządu Koła, od 15 II 1937 jego sekretarz. W lutym 1939 uczestniczył w I Kongresie Inżynierów Miernictwa, wygłosił referat ''Ustawa mierniczych przysięgłych a mierniczy przysięgły na tle potrzeb życia gospodarczego''. <br/><br/>
Po zakończeniu wojny skierowany został do pracy w Wydziale Pomiarów Gdańskiego Urzędu Wojewódzkiego, od 10 VII 1945 jego mieszkanie oraz biuro mierniczego przysięgłego znajdowało się przy ul. Polanki 60. Wraz z nim delegowani do pracy w Gdańsku zostali m.in. Józef Lis, Paweł Tollik (1905–1955, inż. geodeta, naczelnik Wydziału Pomiarów Urzędu Wojewódzkiego w Gdańsku, wykładowca [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]] i Politechniki Szczecińskiej), Mieczysław Gałązka, Mieczysław Ryng i Tadeusz Ujazdowski. Wiosną 1946 zorganizowali z nimi w Gdańsku Oddział Wojewódzki Związku Mierniczego RP (ZMRP). <br/><br/>
Wcześniej, 12 XI 1945 – jako podejrzany o przynależność do organizacji Wolność i Niezawisłość (WiN) oraz oskarżany o negatywny stosunek do służby wojskowej – zatrzymany został przez [[URZĄD BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO I SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA | Urząd Bezpieczeństwa Publicznego]] (UB). Osadzony w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, po uwolnieniu 23 II 1946 wrócił do Gdańska. Od 1 IV 1946 do 31 x 1949 wykonywał prace miernicze portu gdańskiego i szczecińskiego dla Urzędu Wojewódzkiego (Dział Budownictwa, Wydział Pomiarów) w Gdańsku i Szczecinie. W latach 1946–1947, wraz z inż. Gustawem Lenkowskim (kolegą ze studiów na PW), założyli osnowę, która w późniejszych latach umożliwiła przeprowadzenie w Gdańsku pomiarów sytuacyjnych na terenie portu oraz stoczni. Pracę udokumentował 250 arkuszami zarysów przedstawiających budynki, drogi, nabrzeża, elementy uzbrojenia (m.in. studzienki kanalizacyjne, hydranty, wpusty deszczowe w porcie oraz na terenach stoczni). Zarysy z obszaru wzdłuż Martwej Wisły, [[KANAŁ KASZUBSKI | Kanału Kaszubskiego]], tj. od Gdańska–[[BRZEŹNO |Brzeźna]] do Płoni i [[GÓRKI ZACHODNIE | Górek Zachodnich]], sygnowane jego nazwiskiem, posłużyły do powstania pierwszej szczegółowej polskiej mapy terenów przemysłowych Gdańska. Ponadto kierował pracami trzyosobowej grupy pomiarowej, która wykonała dla Ministerstwa Obrony Narodowej pomiary terenów zajętych pod lotnisko w Elblągu oraz Malborku. Od 1 X 1946 członek Stronnictwa Demokratycznego. <br/><br/>
16 III 1949 powołany został przez Dyrekcję Naczelną Państwowego Przedsiębiorstwa Mierniczego na stanowisko p.o. dyrektora z zadaniem zorganizowanie Oddziału Państwowego Przedsiębiorstwa Mierniczego w Gdańsku, z zasięgiem działalności na województwa pomorskie, gdańskie i szczecińskie. Po zorganizowaniu Oddziału (z siedzibą przy ul. Grunwaldzkiej 114) do 31 III 1952 był jego pierwszym dyrektorem. Jednocześnie w latach 1948–1950 pełnił funkcję przewodniczącego gdańskiego Oddziału ZMRP. W marcu 1948 był delegatem na III Zjazd Delegatów ZMRP w Sopocie, w 1960 wszedł w skład komisji rewizyjnej gdańskiego oddziału ZMRP. <br/><br/>
Po decyzji z 1952 o zamknięciu regionalnych biur mierniczych przysięgłych, bezskutecznie zabiegał o zakup na własne potrzeby dotychczasowej siedziby gdańskiego biura przy ul. Polanki 60. Jako główną przyczynę odmowy podano działalność polityczną jego ojca, jednocześnie otrzymał nakaz opuszczenia Gdańska. Wraz z rodziną wyjechał do Warszawy (mieszkał początkowo przy ul. Nowolipie 23, następnie przy ul. Balonowej 11). Od 1 IV 1952 do 31 XII 1955 zatrudniony był w Państwowym Przedsiębiorstwie Geologiczno-Fizjograficznym i Geodezyjnym Budownictwa „GEOPROJEKT”, od 1 I 1956 do 30 IV 1958 zatrudniony w Biurze Projektów Wodno-Melioracyjnych jako weryfikator robót geodezyjnych. Od 1 IX 1957 do 31 VIII 1962 i od 1 I 1963 do 31 VII 1967 pracował przy opracowaniu programu kształcenia oraz jako nauczyciel przedmiotów zawodowych w Technikum Budowlanym Zaocznym w Warszawie przy ul. Górnośląskiej 31 w Warszawie. Od 1 IX 1967 do 31 VIII 1974 pełnił obowiązki kierownika Wydziału Zaocznego Technikum Geodezyjnego przy Zespole Szkół Zawodowych nr 3 w Warszawie przy ul. Gościeradowskiej 18/20, uczył przedmiotów geodezyjnych. Od 1985 na emeryturze. <br/><br/>
Pracował też jako przysięgły biegły sądowy. Był autorem artykułów poświęconych geodezji publikowanych w pismach branżowych, m.in. w „Biuletynie Technicznym” Centralnego Zarządu Biur Projektowych Budownictwa Miejskiego. W latach 1979–2002 był wpisany na listę biegłych sądowych Sądu Okręgowego w Warszawie. Od 1 VI 1958 do 31 VIII 1974 był członkiem Związku Nauczycielstwa Polskiego. Działał w Zarządzie Głównym Stowarzyszenia Naukowo-Technicznego Geodetów Polskich (SGP). W 1986 wchodził w skład Głównej Komisji Seniorów, od 1992 do 1996 był jej przewodniczącym. Podczas XXX Zjazdu Delegatów SGP w maju 1989 w Legnicy wszedł w skład Głównego Sądu Koleżeńskiego jako jego sekretarz, a w trakcie XXXI Zjazdu Delegatów SGP w maju 1992 w Białymstoku został wiceprzewodniczącym Głównego Sądu Koleżeńskiego. Wyróżniony złotą odznaką „Za zasługi w dziedzinie geodezji i kartografii” (1976), odznaką honorową SPG (1977), złotą odznaką NOT (1988). <br/><br/>
Od 1933 żonaty z Kazimierą z domu Wojtowicz (26 VII 1909–1983). Ojciec Krystyny Marii, po mężu Fabrycy (ur. 9 VIII 1936 – 22 V  2002), technika farmaceutycznego, oraz Tomasza (ur. 10 III 1948 w Gdańsku), doktora nauk technicznych, wynalazcy, od 1978 zamieszkałego w Nigerii, gdzie na komputerze HP 85A stworzył pierwszy na świecie program komputerowy do automatycznego projektowania koncepcyjnego stalowych konstrukcji szkieletowych budynków wysokich. W projekcie wykorzystał jako model analizy morfologicznej niejednorodny łańcuch Markowa – od 1983 w USA, od 1994 profesora w George Mason University, od 2016 w Dolinie Shenandoah w Wirginii (USA), kontynuującego studia i prace badawcze w zakresie kreatywności z uwzględnieniem najnowszych osiągnięć neuropsychologii, pozytywnej psychologii oraz socjologii.<br/><br/>
Pochowany na Cmentarzu Bródzieńskim w Warszawie. {{author:MTO}} <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>




'''Bibliografia''': <br/>
Informacje Tomasza Arciszewskiego. <br/>
Informacje z Zespołu Szkół Nr 3, Warszawa, ul. Szanajcy 5. <br/>
Pismo Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie z 26 III 2024, sygn. BEZP.0123.554.2024. <br/>
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Archiwum, sygn. BU 0192/649. <br/>
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych w Warszawie, sygn. BU 0259/44, Akta kontrolno-śledcze w związku z przynależnością do nielegalnej organizacji, przeciwko: Tadeuszowi Arciszewskiemu. <br/>
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Gdańsku, sygn. BU 1005/067208, Akta paszportowe Tadeusza Arciszewskiego. <br/>
„Biuletyn Koła Inżynierów Mierniczych”, dodatek do „Przeglądu Technicznego” kwiecień 1937, nr 6. <br/>
''90 lat Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej'', Warszawa 2011. <br/>
''100-lecie Warszawskiej Szkoły Geodezyjnej 1916–2016'', red. M. Bandurewicz i K. Kraszewskiego, Warszawa 2016.


[[Category: Hasła w przygotowaniu]]