Tekst źródłowy strony ADAM JAKOB, pastor kościoła św. Elżbiety

{{web}}


'''JAKOB ADAM''' (Jacob, Jakobus; Adami) (ok. 1568 Rügenwalde (Darłowo) – 3 IV 1618 Gdańsk w wieku 50 lat), [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinista]], pastor [[KOŚCIÓŁ ŚW. ELŻBIETY | kościoła św. Elżbiety]]. Krewny (syn?) Thomasa, od 1590 pastora w Schlawin (Słowino, pow. Sławno). Brat Johannesa (przed 1591 Darłowo – po 1628), kalwińskiego pastora w Heppenheim (okręg Bergstraße, Palatynat Reński, Hesja) i superintendenta tego okręgu, autora wspierającego, wierszowanego (''Du lies ohne Sorge!'' (''Czytasz bez obaw!'', 16 II 1613) wstępu do trzeciego wydania publikacji przeciwko procesom czarownic i torturom ''Von Zauberey vnd Zauberern Gründlicher Bericht'' (''O magii i magach Dokładny raport''), wydanej przez pastora sąsiedniego Laudenbach, kalwińskiego teologa Antona Praetoriusa (1560 Lippstadt – 6 XII 1613 Laudenbach (okręg Bergstraße)).<br/><br/>
W kwietniu 1685 zapisany został do gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Po studiach, od 1595 do 1603 pastor w Bensheim (okręg Bergstraße). Od 1603 do śmierci pastor gdańskiego kościoła szpitalnego św. Elżbiety. Zanim objął tę posadę, po negocjacjach z burmistrzem [[LINDE JOHANN von der, burmistrz Gdańska | Johannem van der Lindem]] podpisał z zastrzeżeniami tzw. Danziger Notel, ugodę między różnymi wyznaniami protestanckimi, ogłoszoną przez gdańską [[RADA MIEJSKA | Radę Miejską]], mającą zapobiegać sporom religijnym między nimi. Ponieważ jednak w celebracjach liturgicznych wprowadzał zwyczaje swojego wyznania, dość szybko spotkał się z niechęcią części parafian.<br/><br/>
Włączył się również do sporu między luteranami a kalwinistami w kwestii zakazu wizerunków (tzw. obrazoburstwa), związanego od 1598 z planami luteran budowy bogatego w obrazy ołtarza głównego w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościele św. Jana]]. Budowa była z tego powodu kilkakrotnie wstrzymywana, w 1610 wystosował ''Schreiben an Past Michael Coletus und andere Geistliche der St. Johannis- und St. Katharinenkirche…'' (''List do pastora Michała Coletusa i innych duchownych kościoła św. Jana i św. Katarzyny…'') i doprowadził do tego, że w 1612 obudowano ołtarz główny deskami i zastąpiono go prostym, drewnianym. Odpowiedział mu w 1613 listem protestacyjnym diakon kościoła św. Jana, [[WALTHER JOHANNES, diakon kościoła św. Jana| Johannes Walther]] (''Rettung der rechten Lehre wider die Antwort des Jacobi Adami In S. Elisabeth zu Dantzigk, zwinglo-calvinischen und antichristo-lutherischen Predigers…'' (''Ocalenie prawdziwej nauki wbrew tłumaczeniom Jacoba Adama ze św. Elżbiety w Gdańsku, zwinglo-kalwinistycznego i antychrysto-luterańskiego duchownego…'), w którym zaprotestował przeciw temu, by poprzez odarcie kościoła z okazałego kamiennego ołtarza i zastąpienie go małym, drewnianym stołem oraz grabież jego ozdób i likwidację ornamentów nie pozbawiać kościoła jego piękna. Wymiana replik i odpowiedzi na kolejne pisma, także innych zaangażowanych w spór osób (np. pastora [[COLETUS MICHAEL, pastor kościołów św. Trójcy i NMP | Michaela Coletusa]]), trwała do 1615, luteranie wprawdzie odzyskali dominującą pozycję w kościele św. Jana i jego ołtarz główny, ale spór ostatecznie zakończyła dopiero jego śmierć w 1618.<br/><br/>
W 1601 ożenił się w Gdańsku, ojciec Jakoba (ochrzczony 1 IV 1604 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]), od ok. 1640 żonatego i ojca Elisabeth (w 1670 w [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja)| kościele Bożego Ciała]] poślubiła wdowca Christiana Meißnera). {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]  <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>


'''Bibliografia''': <br/>
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 46.<br/>
Prätorius Ephraim, ''Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…'', Danzig und Leipzig, 1760, s. 28. <br/>
Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834, s. 81.<br/>
Schnaase Eduard, ''Geschichte der evangelischen Kirche Danzigs actenmässig Dargestellt'', Danzig 1863, s. 561, 567.<br/>
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 17; 3, 304.