Tekst źródłowy strony JANTZEN DANIEL ELERT, burgrabia gdański

{{paper}}
'''DANIEL ELERT JANTZEN''' (Janssen, Jansson) (27 X 1698 Gdańsk – 23 VII 1756 Gdańsk), kupiec, [[BURGRABIOWIE | burgrabia]] gdański. Syn mistrza [[KWARTAŁY | Kwartału Rybackiego]] (od 1704) i [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] (od 1719) Karla Jantzena (5 X 1661 Gdańsk – 31 VIII 1726 Gdańsk, pochowany w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościele św. Jakuba]]) i od 1697 jego drugiej żony (miał ich pięć) Adelgundy Elisabeth (zm. 1704), córki [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] Ehlerta Friedricha. Brat Johanna Carla (chrzest 1716 – pochowany 10 V 1787) (ojca senatora [[JANTZEN CHRISTIAN ADOLPH FRIEDRICH, senator | Christiana Adolpha Friedricha Jantzena]]), Benjamina Elerta i [[JANTZEN SALOMON, syndyk | Salomona Jantzena]], syndyka gdańskiego.<br/><br/>
W kwietniu 1713 zapisany został do przedostatniej klasy (secundy) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], 1718–1719 student w Wittenberdze i Lipsku, od 1730 sekretarz [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]], 10 V 1731 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwa Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Podczas [[OBLĘŻENIE GDAŃSKA W 1734 ROKU | oblężenia Gdańska]] w lipcu 1734 brał udział w prowadzonych w głównej kwaterze wojsk rosyjskich na [[ORUNIA | Oruni]] rozmowach o kapitulacji miasta, następnie był w delegacji gdańszczan proszącej w Sankt Petersburgu o wybaczenie carycę Annę i z powodzeniem pertraktującej w sprawie zmniejszenia narzuconej kontrybucji (za co otrzymał od władz Gdańska nagrodę w wysokości 1000 folernów). Był autorem dokładnego protokołu opisującego przebieg tego poselstwa (od 25 VIII 1734 do 20 VI 1735)
<br/><br/>
Od 1746 ławnik, od 1750 [[RADA MIEJSKA | rajca]], w 1753 [[SĘDZIA | sędzia]]. Powiązany rodzinnie z burmistrzem [[WAHL JOHANN, burmistrz Gdańska | Johannem Wahlem]] (piątą żoną ojca była Eleonora, siostra burmistrza, on sam żonaty był z jego siostrzenicą), popierał jego niechętny stosunek do wprowadzenia narzuconej w 1750 Gdańskowi przez króla polskiego Augusta III (i popieranej przez [[TRZECI ORDYNEK | Trzeci Ordynek]]) ordynacji zakładającej ściślejsze podporządkowanie miasta władzy monarszej. W 1750 wchodził w skład gdańskiej delegacji, która w Warszawie bezskutecznie zabiegała o zmianę stanowiska władcy, wchodził w skład komisji mającej opracować nowy gdański [[WILKIERZE | wilkierz]], w 1751 w skład trzyosobowej komisji mającej bronić stanowiska burmistrza i rajców przed przybyłym z Korony do Gdańska sądem asesorskim. W kwietniu 1752 Trzeci Ordynek żądał nawet od króla odwołania go z godności rajcy, był uczestnikiem pertraktacji z komisarzem królewskim w Gdańsku, radcą dworu Antonem von Leubnitzem, w sprawie uwolnienia zaaresztowanego w Dreźnie burmistrza Wahla. Także w 1752, wraz z [[REYGER FRIEDRICH, burmistrz Gdańska| Friedrichem Reygerem]], został wydelegowany do Wschowy, gdzie publicznie w imieniu miasta przeprosił króla Augusta III za dotychczasową postawę gdańszczan. W 1755 mianowany przez króla Augusta III burgrabią. Należał do grupy tzw. „uczonych” rządzących w tym czasie w Gdańsku, był jedną z ważniejszych postaci w życiu miasta.<br/><br/>
20 XI 1736 w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] ożenił się z Dorotą Renatą (16 VI 1713 Gdańsk – 19 I 1771, pochowana 22 tego miesiąca przy mężu), córką kupca Benedicta Schmidta i Dorothei (1679–1754), siostry burmistrza Johanna Wahla. Ojciec [[JANTZEN CARL BENEDIKT, senator | Carla Benedikta]]. Pochowany 12 VIII 1756 w kościele NMP. {{author:BŚ}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>
'''Bibliografia''': <br/>
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 469.<br/>
''Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814'', wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 294.<br/>
Cieślak Edmund, ''Jantzen Daniel Elert'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. II, Gdańsk 1994, s. 298–299.<br/>
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 20.<br/>
Zdrenka Joachim, ''Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342–1792 i 1807–1814'', t. II, Gdańsk 2008, s. 150–151.