Tekst źródłowy strony KAZIUKI, wileńskie święto w Gdańsku

{{web}}
[[File: Kaziuki_2012.jpg |thumb| Kaziuki, 2012]]
[[File: Kaziuki_2021.jpg |thumb| Kaziuki, 2021]]
[[File: Wilno_Gdańsk_2021.jpg |thumb| Plakat festiwalu  „Wilno w Gdańsku”, 2021]]
[[File: Wilno_Gdańsk_2023.jpg |thumb| Plakat festiwalu „Wilno w Gdańsku”, 2023]]
'''KAZIUKI''', tradycyjne, przypominające jarmark święto odbywające się w Wilnie od XVII w.; obchodzone 4 marca, w rocznicę śmierci św. Kazimierza, królewicza z dynastii Jagiellonów, patrona Polski i Litwy. Na ten dzień mieszkańcy okolic Wilna przez całą zimę przygotowywali towary – sprzedawane na straganach obwarzanki, serca z piernika, zabawki, hafty i palmy z suszonych i farbowanych kwiatów. 
„Kaziuki” w Gdańsku, którego część mieszkańców przybyła po II wojnie światowej z ziemi wieleńskiej, zorganizowano po raz pierwszy w 1990 z inicjatywy prezesa pomorskiego oddziału [[TOWARZYSTWO MIŁOŚNIKÓW WILNA I ZIEMI WILEŃSKIEJ ODDZIAŁ POMORSKI | Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej w Gdańsku]] [[BOROWSKI EDWARD, profesor Politechniki Gdańskiej | Edwarda Borowskiego]] i urodzonego w Żwiryni w rejonie wileńskim proboszcza [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w Gdańsku, [[BOGDANOWICZ STANISŁAW, proboszcz kościoła NMP | ks. Stanisława Bogdanowicza]]. Święto rozpoczynała msza w kościele NMP, po czym na placu przed kościołem (pl. Zator-Przytockiego) odbywał się jarmark z zaopatrzonymi w tradycyjne wileńskie artykuły straganami.<br/><br/>
W 2002 równolegle odbył się tradycyjny, zorganizowany przez parafię w dniu jej patrona odpust przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. KAZIMIERZA KRÓLEWICZA | kościele św. Kazimierza]] w Gdańsku-[[ZASPA | Zaspie]], który po raz pierwszy przybrał formę Kaziukowego Jarmarku, oferującego przygotowane przez nauczycieli, rodziców i dzieci z tamtejszych szkół im. św. Kazimierza piernikowe serca, chleb wileński ze smalcem i rękodzieło; odbywały się również recytacje i śpiewy.<br/><br/>
Od 2003 doroczne „Kaziukowe” obchody przybrały formę Jarmarku Wileńskiego jako części interdyscyplinarnego festiwalu kulturalnego „Wilno w Gdańsku”, organizowanego przez Miasto Gdańsk i Miasto Wilno przy stałej inicjatywie i współudziale Pomorskiego Oddziału Towarzystwa Miłośników Wilna i Ziemi Wileńskiej. Ze względów praktycznych jego termin został przeniesiony na początkowe dni września. Do 2018 jarmark odbywał się na Targu Węglowym, gdzie chętni mogli popróbować tradycyjnego litewskiego piwa, jajecznicy z 1000 jaj czy zaopatrzyć się w wytwarzane przez litewskich mistrzów wyroby ze skóry, gliny, wikliny czy szkła. Największą popularnością cieszyłay się: litewska ceramika, narzuty i chusty, nalewki, wędzone i suszone kiełbasy z wieprzowiny, wołowiny i dziczyzny, cepeliny, sękacze i chleby litewskie: na tataraku, z kminkiem, słodki, bez soli oraz wyroby z bursztynu, inaczej obrabianego i nieco tańszego niż gdański. 
Ze strony litewskiej imprezą kierowali: Vytenis Urba, prezes Stowarzyszenia Rzemieślników Litewskich, właściciel restauracji z kuchnią litewską Marceliukes Kletis w Wilnie, odpowiadający za stronę gastronomiczną jarmarku, oraz Kestutis Šeduikis, dyrektor Stowarzyszenia, wytwórca ceramiki, koordynator stoisk rzemieślniczych. Na scenach wokół jarmarku zorganizowano wiele wydarzeń artystycznych.<br/><br/>
W latach 2019–2022 centralną przestrzenią Festiwalu stał się Dziedziniec Forum Gdańsk. Powołano dyrektora artystycznego w osobie Tomasza Snarskiego, a do współorganizatorów dołączyło [[CENTRUM WYSTAWIENNICZO-KONGRESOWE AMBEREXPO | Centrum Wystawienniczo-Kongresowe AmberExpo]]. Jarmarkowi towarzyszyły imprezy artystyczne odbywające się na terenie Forum, [[WOJEWÓDZKA I MIEJSKA BIBLIOTEKA PUBLICZNA IM. JOSEPHA CONRADA-KORZENIOWSKIEGO W GDAŃSKU | Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej]] przy Targu Rakowym i [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | w kościele św. Trójcy]], a także koncerty wykonywane na [[CARILLONY| carillionie]] w kościele św. Katarzyny.<br/><br/>
W 2023 do organizatorów dołączył [[GDAŃSKI ARCHIPELAG KULTURY | Gdański Archipelag Kultury]] (GAK) i wydarzenie poszerzyło swą przestrzeń i zmieniono termin: Jarmark Wileński stał się częścią [[JARMARK ŚW. DOMINIKA | Jarmarku św. Dominika]] (22 lipca – 13 sierpnia). Zajmował stoiska przy ul. Pańskiej, nazwanej na ten czas „Uliczką Wileńską”, a głównym miejscem  wydarzeń (11–13 sierpnia) stała się Przestrzeń Kultury Wileńskiej (czyli [[SKWER HEWELIUSZA| Skwer Heweliusza]]). Imprezy towarzyszące rozlały się po całym mieście: Bibliotece Prawnej Wydziału Prawa i Administracji [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytetu Gdańskiego]], Galerii Peron Stacji Orunia GAK, [[NADBAŁTYCKIE CENTRUM KULTURY | Nadbałtyckim Centrum Kultury]] ([[RATUSZ STAREGO MIASTA| Ratuszu Starego Miasta]], [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościele św. Jana]]), kościele Świętej Trójcy, księgarni „Tajne Komplety Gdańsk” (ul. Długa 35).<br/><br/>
Od 2008 istnieje również siostrzana edycja imprezy, festiwal „Gdańsk w Wilnie”, odbywający się równolegle w litewskiej stolicy. {{author:JANSZ}}



[[Category: Hasła w przygotowaniu]]