Tekst źródłowy strony BARTHOLDI CASPAR, kaznodzieja kościoła Bożego Ciała

{{web}}

'''CASPAR BARTHOLDI''' (27 X 1611 Gdańsk – 11 I 1679 Gdańsk), kaznodzieja pastor [[KOŚCIÓŁ BOŻEGO CIAŁA (przy ob. ul. 3 Maja) | kościoła Bożego Ciała]]. Syn Johanna, od 1633 posiadającego kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]]. Wykształcenie zdobywał w Toruniu i w Gdańsku. Od wiosny 1634, z rekomendacją rektora gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] [[BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor| Johanna Botsacka]], studiował filozofię, filologię i teologię na uniwersytecie w Królewcu. Zajmował się poezją, przygotował tom ''Carmina anagrammatica''. Z polecenia ojca w 1637 powrócił do Gdańska, przez rok był nauczycielem dwóch synów burmistrza [[SCHRÖER JOHANN ERNST, burmistrz Gdańska | Johanna Ernsta Schröera]]. Tuż przed śmiercią, w 1639, burmistrz rekomendował go na stanowisko kaznodziei w kościele Bożego Ciała. W dowód wdzięczności  pożegnał burmistrza utworem żałobnym własnego autorstwa (''Trauer-Gedicht: Johann Ernest Schroerus...'', Danzig 1639). <br/><br/>
Urząd w kościele Bożego Ciała objął 26 VIII 1639 i pełnił do emerytury w lipcu 1672. Utrzymywał dobre kontakty z pastorem [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]], profesorem teologii i rektorem Gimnazjum Akademickiego [[CALOW ABRAHAM, rektor Gimnazjum Akademickiego | Abrahamem Calowem]], był autorem utworu witającego go na stanowisku rektora (1643) i utworu pożegnalnego, gdy w 1650 przenosił się na uniwersytet w Wittenberdze. Wspólnie z [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanaelem Dilgerem]], [[HEYSE ABRAHAM, drugi pastor kościoła NMP | Abrahamem Heyse]], [[FALCK MICHAEL, pastor kościołów św. Bartłomieja i św. Katarzyny, profesor | Michaelem Falckiem]], [[WEISSATIUS SAMUEL, pastor kościoła św. Bartłomieja | Samuelem Weissatiusem]], [[ZWICKER FRIEDRICH II, diakon kościoła św. Bartłomieja | Friedrichem Zwickerem II]], Johannesem Albinusem, diakonem kościoła św. Jana w Gdańsku i Isaakiem Fabriciusem napisał krytykę synkretyzmu ''Syncretismus. Das ist: Schriftmäßige Erörterung Der Frage/ Ob unter denen/ welche in Hochwichtigen Religions-Artikeln mit einander uneins seyn...'' (Danzig, 1661). Autor wielu innych utworów, zarówno gratulacyjnych, m.in. z okazji ślubu kaznodziei kościoła św. Jakuba [[ZIMMERMANN ERDMANN, kaznodzieja kościoła św. Jakuba| Erdmanna Zimmermanna]] (1632), jak i żałobnych, m.in. po śmierci Florentine, córki burmistrza [[LINDE ADRIAN von der, I, burmistrz Gdańska| Adriana von der Lindego]], żony Heinricha von Peschwitza i matki [[PESCHWITZ GOTTFRIED von, rajca, poeta | Gottfrieda]] (1631), po śmierci Hedwigi von Bobart (1631), Johanna Ernesta Schrödera (1639), Gabriela Schumanna (1654).<br/><br/>
Od 1642 żonaty był z Catheriną, od ślubu zawartego 12 XII 1667 w kościele NMP ponownie żonaty z Florentiną, córką Wilhelma von Bouler.  Ojciec [[BARTHOLDI GOTTFRIED, konrektor szkoły św. Jana, pastor | Gottfrieda]], który był konrektorem [[SZKOŁA ŚW. JANA| szkoły św. Jana]] i pastorem, Benjamina, który 11 XII 1692 odnowił kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli), córki Florentiny (chrzest 13 X 1647), która od 8 I 1668 była drugą żoną Wilhelma von Boulera (chrzest 20 XI 1657 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] – 1688) i matką co najmniej piątki jego dzieci. <br/><br/>
Mowę na jego pogrzebie wygłosił [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego | Aegidius Strauch]] (''Leichenrede auf Caspar Bartholdi'', Danzig 1679). W gdańskiej [[BIBLIOTEKA MIEJSKA | Bibliotece Miejskiej]] znajdował się jego portret wykonany pośmiertnie, z metryczką „P. L. Saur del., J. Haublin Fc.”. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>



'''Bibliografia''': <br/>
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. V, s. 94; t. VI, s. 349.<br/>
Faber Walther, ''Die Johannisschule in Danzig vom Mittelalter bis zum Jahre 1824'', Danzig 1925, s. 66, 113. <br/>
Nadolski Bronisław, ''Wyjazdy młodzieży gdańskiej na studia zagraniczne w XVII wieku'', „Rocznik Gdański”, t. 24, 1965, s. 203. <br/>
Prätorius Ephraim, ''Dantziger-Lehrer Gedächtniβ...'',, Danzig und Leipzig, 1760, s. 20, 40, 46. <br/>
Rhesa Ludwig, ''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern'', Königsberg 1834, s. 69, 103, 111, 113. <br/>
Weichbrodt, Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'',  Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. I, 31, 366, 436; 5, 25.