Tekst źródłowy strony DAVISSON DANIEL GOTTLIEB, kupiec

{{web}}
[[File: Płyta_nagrobna_Emanuela_Davissona.jpg |thumb| Płyta nagrobna Emanuela Davissona, 2022]]
'''DANIEL GOTTLIEB DAVISSON''' (Davidson) (14 VII 1721 Gdańsk – 1789), kupiec. Pochodził ze szkockiej rodziny kupieckiej z Edynburga. Do Polski przybył i osiadł w Zamościu w 1606 jego pradziad Andrew (1591–1660). Do Gdańska przeniósł się w 1677 dziad Daniel (8 II 1647 Zamość – 8 II 1719 Gdańsk), właściciel kamienicy przy Langer Markt (Długi Targ 15), od 28 VI 1678 mąż wdowy Anny Katheriny z domu Aidy (Eidy) (1656 – 20 X 1709), starszy kalwińskiej gminy przy [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościele św. Piotra i Pawła]] na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], przewodniczący zarządu Domu Chorych na Ospę (zob. [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | Szpital Miejski (Lazaretu przy Bramie Oliwskiej)]]), w 1690 założyciel funkcjonującej jeszcze w XVIII wieku fundacji stypendialnej dla ubogich studentów kalwińskich z Polski oraz wdów i sierot z Gdańska.<br/><br/>
Syn Emanuela (21 II 1692 Gdańsk – 24 V 1743 [[ŁOSTOWICE | Łostowice]]), od 23 IX 1723 posiadającego kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]], i poślubionej mu 22 VIII 1720 Philipiny Charlotty Henrichson (1702 – 31 III 1767 Łostowice), wnuczki [[HEWELIUSZ JAN, astronom | Jana Heweliusza]]. Ojciec od 1707 był uczniem gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]] i absolwentem studiów w Królewcu. 5 i 12 II 1725, wraz z doktorem Georgiem Remusem, wygłosił na zebraniu [[SOCIETAS LITTERARIA CUIUS SYMBOLUM VIRTUTIS ET SCIENTIARUM INCREMENTA | Societas Litteraria]] wykład o chorobie kołtuna, wskazując na jego powstanie poprzez zaniedbanie higieny i odrzucając obowiązującą tezę o jego pochodzeniu genetycznym czy poprzez złe odżywianie. W kościele św. Piotra i Pawła zachowała się jego płyta nagrobna. <br/><br/> 
Bratanek m.in. Johanny Florentiny, pierwszej żony burmistrza Gdańska [[WEICKHMANN GOTTLIEB GABRIEL von, burmistrz Gdańska | Gottlieba Gabriela von Weickhmanna]]. Brat Charlotty Elisabethy (21 VIII 1727 Gdańsk – 1788 Gdańsk), żony pochodzącego z Włoch (Lucca, Florencja) Karla Bartholomäusa Leonardiego (1730–1780 Gdańsk), oraz Luizy Florentyny (1 IV 1737 Gdańsk – 10 I 1764 Gdańsk), od 13 I 1763 pierwszej żony Carla Ernsta von Broen (1732–1792), od 1789 [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta Gdańska]]. Pięcioro dalszego rodzeństwa zmarło w dzieciństwie. <br/><br/>
6 VII 1739 zapisany został do najwyższej klasy (primy) gdańskiego [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]]. Od 1744 studiował w Lipsku, odbył podróż edukacyjną po Europie. Po powrocie do Gdańska 10 X 1758 wystarał się o potwierdzenie kupieckiego obywatelstwa Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Prowadził rodzinną firmę handlową, otrzymał honorowy tytuł tajnego radcy wojskowego króla polskiego. Interesował się matematyką, opracowywał tablice logarytmów, posiadał bogatą bibliotekę, głównie matematyczno-przyrodniczą. W 1780, w odpowiedzi na kierowany wprost do niego zarzut zawarty w publikacji Johanna Bernoulliego (''Reisen durch Branderburg, Pommern, Preussen, Curland, Russland und Pohlen in den Jahren 1777 und 1778'', Bd. 1, Leipzig 1779, s. 234), o braku w Gdańsku pomnika Jana Heweliusza, ufundował astronomowi epitafium w [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]], początkowo w kształcie konsoli z obeliskiem i portretem, następnie uzupełnione o baldachim. W 1787 brał udział w obchodach 100-lecia śmierci astronoma. Był właścicielem wsi Łostowice, którą w 1784 odstąpił szwagrowi Carlowi Ernstowi von Broen. Testamentem matki od 1767 należała do niego 1/3 nieruchomości rodziny pierwszej żony Jana Heweliusza przy ul. Korzennej. Po ojcu odziedziczył zbiór miedziorytów i obrazów, wśród których były ''Męczeństwo św. Andrzeja'' według Caravaggia i ''Modlący się pustelnik'' Gottfrieda Schalckena.<br/><br/> 
Od 22 II 1759 żonaty był z Caroliną Renatą (1732–1762), córką kurlandzkiego barona Carla Ernsta von Bagge i Flory Charlotty Ferber (wnuczki Janan Hweliusza). Pozostawił córkę Charlottę Constantię Beatę (24 III 1760 Gdańsk – 6 XII 1805, pochowana w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele NMP]]), od 30 I 1783 żonę przyszłego burmistrza [[GRALATH KARL FRIEDRICH von, burmistrz Gdańska | Karla Friedricha Gralatha]]. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]