Tekst źródłowy strony STAN WOJENNY. OPERACJA MEWA

{{web}}

'''STAN WOJENNY. OPERACJA „MEWA”''' (12/13 XII 1981), akcja aresztowania i internowania członków Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” w pierwszą noc [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]]. Plan zatrzymania czołowych aktywistów Solidarności przygotowywano w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych (MSW) od dłuższego czasu. Ogólnopolskiej operacji nadano kryptonim „Jodła”. Przygotowując się do jej realizacji, gdańska [[URZĄD BEZPIECZEŃSTWA PUBLICZNEGO I SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA | Służba Bezpieczeństwa]] opracowała osobny plan aresztowania członków Komisji Krajowej [[SOLIDARNOŚĆ | NSZZ „Solidarność”]], którzy obradowali w dniach 11–12 XII 1981 w Sali BHP [[STOCZNIA GDAŃSKA | Stoczni Gdańskiej]]. Operacji tej nadano kryptonim „Mewa”. <br/><br/>
Na kilka godzin przed wprowadzeniem stanu wojennego założenia akcji zreferował swoim podwładnym zastępca komendanta ds. SB KW MO w Gdańsku płk Sylwester Paszkiewicz. Plan miał dwa warianty. Wariant pierwszy zakładał przerwanie obrad Komisji Krajowej i bezpośredni atak na stocznię. Wariant drugi zakładał odczekanie do końca posiedzenia i wyłapanie członków Komisji Krajowej w domach i hotelach. Do realizacji „Mewy” skierowano ponad 1300 funkcjonariuszy MSW, co dawało proporcję aż 13 funkcjonariuszy na jednego poszukiwanego członka „krajówki”. Świadczyło to o ogromnym znaczeniu, jakie w MSW przywiązywano do tej operacji, a także o tym, że kierownictwo resortu spodziewało się oporu ze strony działaczy Solidarności. Zapewne dlatego płk Sylwester Paszkiewicz nie zdecydował się bezpośrednio atakować stoczni i wybrał drugi wariant operacji. Solidarnościowi delegaci w większości zakwaterowani byli w dwóch hotelach. Trzynaście osób nocowało w gdańskim hotelu „Monopol”, a 95 w sopockim „Grand Hotelu”. Milicjanci otoczyli hotele, a pozostałe siły wkraczały do środka i opanowywały korytarze i centrale telefoniczne. Następnie zaczynały się aresztowania. Akcją w „Monopolu” dowodził mjr Ryszard Berdys, aresztowaniami w „Grand Hotel” mjr Zdzisław Sobański. <br/><br/>
Aresztowania w „Monopolu” rozpoczęto około godziny 2.00 i trwały do godziny 3.15. Zatrzymano m.in. wiceprzewodniczącego Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Stanisława Wądołowskiego. Jednocześnie wydzielone grupy operacyjne MSW wyłapywały miejscowych działaczy „Solidarności” w ich własnych domach. Wśród zatrzymanych w ten sposób znalazł się m.in. przewodniczący związku [[WAŁĘSA LECH, prezydent Polski | Lech Wałęsa]], którego początkowo formalnie nie internowano, lecz przewieziono do Warszawy pod pretekstem rozmów z przedstawicielami władz. ZOMO wtargnęło też do mieszczącej się przy ulicy Grunwaldzkiej siedziby Komisji Krajowej i Zarządu Regionu Gdańskiego NSZZ „Solidarność”. <br/><br/>
Największą akcją były jednak aresztowania w sopockim „Grand Hotelu”, w których uczestniczyło około 950 funkcjonariuszy MO i SB i które trwały aż do godziny 5.15. Z podsumowania operacji „Mewa” sporządzonego przez mjr. Kazimierza Kaziszyna wynika, że aresztowano 37 osób spośród 114 pierwotnie figurujących na wykazie osób przeznaczonych do internowania. Z kolei raporty mjr. Romana Guzikowskiego wspominają o 52 zatrzymanych osobach, z których zwolniono 10, a 42 internowano. Już 13 grudnia 1981, o godzinie 3.30, generał Władysław Ciastoń wysłał do podległych sobie komendantów wojewódzkich MO polecenie, by: „W związku z tym, że wielu przewidzianych w operacji «Jodła» członków KK i innych działaczy przebywających w Gdańsku nie udało się dotychczas zatrzymać, należy podjąć działania w celu zatrzymania ich w rejonie miejsca zamieszkania”. Do końca 1981 aresztowania uniknęło 27 członków Komisji Krajowej. Na wolności przebywało więc ok. 25% członków ścisłego kierownictwa „Solidarności”. <br/><br/>
Aresztowanych przewożono do ośrodków internowania, których w całym kraju było około ponad 50. W samym województwie gdańskim z powodów politycznych internowano co najmniej 373 osoby, a większość osadzono w ośrodku odosobnienia w Strzebielinku koło Wejherowa. Ogółem w czasie stanu wojennego internowano w Polsce ok. 10 000 osób. {{author:PB}}



[[Category: Hasła w przygotowaniu]]