Tekst źródłowy strony LEHMANN JOHANN WILHELM, lektor języka polskiego

{{web}}



'''JOHANN WILHELM LEHMANN''' (11 II 1731 Starogard (Gdański) – 26 IV 1795 Gdańsk), kaznodzieja w kaplicy św. Anny przy [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]], lektor języka polskiego. Syn Johanna, adiunkta parafii w Kraplau (Kraplewo koło Ostródy), od 1710 pastora w Riesenwalde (Stańkowo powiat Kwidzyn), od 1713 w Sztumie, od 3 IV 1719 do śmierci (1747) w Starogardzie, oraz Reginy Gottlieby, córki Wilhelma Ruphona, pastora kościoła Bożego Ciała w Elblągu. <br/><br/>
Do 1739 uczył się w domu, na następnie do 1747 w gdańskiej [[SZKOŁA MARIACKA | szkole mariackiej]]. Korzystając ze stypendium  [[VOEGEDING OTTO DIETRICH, lekarz | Ottona Dietricha Voegedinga]], kontynuował naukę w gdańskim [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]]. W 1752 był autorem wiersza pochwalnego, napisanego z okazji wyboru na [[ŁAWA MIEJSKA | ławnika]] [[STARE MIASTO | Starego Miasta]] Gdańska Heinricha (Johanna) Richtera (1706 Tczew – 1782 Gdańsk) i współautorem wiersza na cześć wracających z Drezna, z rocznego aresztu królewskiego, burmistrza [[WAHL JOHANN, burmistrz Gdańska | Johanna Wahla]] i [[SCHRÖDER CHRISTIAN GABRIEL, burmistrz Gdańska | Christiana Gabriela Schrödera]] (''Als die Hochedle, Gestrenge und Hochweise Herren, Herr Johann Wahl, …und Herr Christian Gabriel von Schröder … im Jahr 1752. den 19. Junii aus Dresden hier glücklich anlangeten…''). Jeden z respondentów dysputy odbytej w gimnazjalnym Auditorium Maximum 17 V 1753 pod przewodnictwem [[WERNSDORFF GOTTLIEB, profesor Gimnazjum Akademickiego | Gottlieba Wernsdorffa]] (''Fabvlarem historiam de Baccho ex mosaica confictam havd esse, contra Hvetivm aliosqve dispvtant…''). Gimnazjum kończył przygotowaną pod kierunkiem [[GRODDECK BENIAMIN, profesor Gimnazjum Akademickiego | Beniamina Groddecka]] rozprawą ''De punctis Hebraerorum vocalibus''. <br/><br/>
W 1754 studiował w Królewcu, w 1755 w Rostocku. Po powrocie do Gdańska 28 VII 1759 złożył egzaminy przed [[LUTERANIE | Ministerium Duchownym]] i został jego kandydatem na kościelne stanowisko. W 1764 został kaznodzieją w [[DOM POPRAWY | Domu Poprawy]] na [[ZAMCZYSKO | Zamczysku]], od 1772 był pastorem w Helu. 26 X 1786 został kaznodzieją polsko-ewangelickim w kaplicy św. Anny i jednocześnie lektorem języka polskiego w Gimnazjum Akademickim. Na urząd wprowadził go Gottlieb Wernsdorff. Udzielał także prywatnych lekcji języka polskiego. <br/><br/>
Od 1760 żonaty (imię żony nieznane), miał trzech synów: Carla Friedricha, od 1784 ucznia Gimnazjum Akademickiego (od 1805 żonatego, ojca z kolei Johanna Carla Friedricha (9 VIII 1807 – pochowany 29 IX 1875 na [[CMENTARZE NA TERENIE ŚRÓDMIEŚCIA (Z ANIOŁKAMI). ZESPÓŁ PRZY GRODZISKU | Cmentarzu Garnizonowym]]), kapitana korwety); Augusta Johanna Wilhelma, od 1788 ucznia Gimnazjum Akademickiego oraz Jakoba Wilhelma, od 1799 ucznia tegoż. Od 1773 po raz drugi żonaty był z Florentyną z domu Wannmacher. Ojciec pięciu córek, z których dwie zmarły w dzieciństwie. <br/><br/>
Zmarł w ubóstwie po trapiącej go przez cztery miesiące ciężkiej chorobie. Pochowany 4 V 1795. {{author:BŚ}} {{author:JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]  <br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>



Bibliografia: <br/>
Pniewski Władysław, ''Język polski w dawnych szkołach gdańskich'', Gdańsk 1938, s. 135–136. <br/>
Prätorius Ephraim, ''Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…'', Danzig und Leipzig, 1760, s. 14, 32, 71, 79, 80, 96. <br/>
Rhesa Ludwig, '''Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern''', Königsberg 1834, s. 62, 127, 136, 244, 249. <br/>
Weichbrodt Dorothea, ''Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert'', Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 3, 210.