Tekst źródłowy strony BLOCK JACOB van den, budowniczy

{{paper}}
[[File:Szkoła fechtunku, Der Stadt Dantzigk, 1687.JPG|thumb|Szkoła fechtunku, wzniesiona przez Jacoba van den Blocka, 1687]]
[[File:Jacob_van_den_Block.jpg|thumb|Kościół św. Katarzyny w Gdańsku z hełmem wieży odtworzonym przez Jakuba van den Blocka, 1904]]
'''JACOB van den BLOCK''' (2 VI 1577 Królewiec – 5 IV 1653 Gdańsk), cieśla, budowniczy, syn [[BLOCK WILHELM van den, rzeźbiarz | Wilhelma van den Blocka]], młodszy brat [[BLOCK ABRAHAM van den,  rzeźbiarz | Abrahama van den Blocka ]] i starszy brat [[BLOCK ISAAK van den, malarz | Isaaka van den Blocka ]] oraz [[BLOCK DAVID (Daniel) van den,  malarz | Davida (Daniela) van den Blocka]]. <br/><br/>
Wychowany zapewne jako [[MENONICI | menonita]], przed 1602 przeszedł na  [[LUTERANIE | luteranizm]]. W Gdańsku z rodziną od 1584, około 1587/1588 wysłany na naukę do Emden w Saksonii, do pracowni Arnolda Sachse. Po powrocie do Gdańska w 1592 jego mistrzem został Johann von Jülich (Gülich) z miejskiego warsztatu ciesielskiego. Po zakończeniu nauki, od 1 V 1595 podróżował jako czeladnik przez pięć lat po Holandii, Danii (gdzie brał udział w budowie łuku triumfalnego na koronację króla Danii Christiana IV – 5 IX 1596 w Kopenhadze), w Królewcu pracował na dworze księcia Albrechta, podróż zakończył w Elblągu. 29 X 1600 wrócił do Gdańska i zapisał się na dwuletni mistrzowski okres próbny u starszego [[CECHY, XIV–XVIII wiek | cechu cieśli]] Joachima Rennera. 9 VIII 1603 uzyskał [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] i wyzwolił się na mistrza ciesielskiego. W latach 1604–1608 był drugim starszym cechu (kumpanem, zastępcą). 22 XII 1608 został (po swoim mistrzu Johannie von Jülichu) cieślą miejskim w Gdańsku i był nim do 1637 roku, kiedy ustąpił z powodu osłabienia chorobą.<br/><br/>
W 1609 odrestaurował (w niezmienionej postaci) hełm wieży [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościoła św. Katarzyny]] po umieszczeniu w niej konstrukcji [[CARILLONY | carillonu]]. W 1616 w jego różnych warsztatach zatrudnionych było 41 czeladników ciesielskich, w tym między innymi przy układaniu więźby dachowej na [[DWÓR ARTUSA| Dworze Artusa]], nabrzeżu przy [[ZAMCZYSKO | Zamczysku]] (''an der Neuen Brücke beim Schloß''), przy [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Trójcy]], przy [[TARG RYBNY | Rybackim Pobrzeżu]], w [[DWÓR MIEJSKI | Dworze Miejskim]]. W 1617 zrekonstruował spaloną do wysokości murów wieżyczkę nad kaplicą św. Jakuba w południowo-wschodnim narożniku chóru [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP). W tym samym roku naprawił wieżę główną tego kościoła, w 1618 oczyścił i pozłocił jego ołtarz główny oraz wziął udział w rozbudowie [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratusza Głównego Miasta]]. W 1623 wzniósł na [[DŁUGI TARG | Długim Targu]] bramę triumfalną na przyjazd króla Zygmunta III, którą malował jego brat Isaak van den Block. Prawdopodobnie zbudował w 1635 most przy Bramie św. Jakuba, a także [[SZKOŁA FECHTUNKU | Nową Szkołę Fechtunku]], za co 23 VI 1635 wypłacono mu z kasy miejskiej 5850 grzywien. W tym samym roku kamlarz Starego Miasta. W 1636 przedstawił gdańskiej Radzie Miasta model grobowca króla Szwecji Jana III Wazy, zamówionego jeszcze przez króla Zygmunta III Wazę i senat szwedzki u jego ojca Wilhelma (ostatecznie zmontowanego w Szwecji dopiero w 1817–1818). {{author: JP}} <br/><br/>
Od 1604 mieszkał przy Neugarten ([[NOWE OGRODY |Nowe Ogrody]]), w 1646 przy Heilige-Geist-Gasse (ul. św. Ducha). Od 1622 posiadał trzy nieruchomości na [[STARE PRZEDMIEŚCIE | Starym Przedmieściu]], przy Fleischergasse (ul. Rzeźnicka), wybudował także dla siebie kamienicę przy Hundegasse (ul. Ogarna 54). Od 1603 żonaty był z Magdalene Henrichsen (ochowana przy mężu 26 IX 1659), z którą miał 12,  ochrzczonych i pochowanych w kościele NMP, dzieci. Z imienia znane są: ochrzczone 4 VII 1604 córki-bliźniaczki  Ortia i Maria (od 1624 żona brandenburskiego radcy dworu Andreasa Boyego, ich z kolei córka Magdalena była od 1660 żoną [[NIXDORFF JOHANN, prawnik | Johanna Nixdorffa]]), Hanna (Johanna), pochowana 28 VII 1628, w wieku 16 lat; Jakob, pracujący przez dwa lata u ojca, 28 III 1634 wypłynął statkiem do Holandii, by nauczyć się ciesielstwa, zmarł 11 VIII 1634 w wieku 19 lat; Esther, pochowana 28 VII 1628 w wieku 9 lat; Rahel, pochowana 28 VII 1630; Gabriel, pochowany 22 IV 1631 w wieku 12 lat; Lucia, od 1632 zamężna  za pochodzącego z Koszalina Daniela Schützaua, Catharina, pochowana 11 II 1641 w wieku 25 lat, od 9 IV 1638 żona Paula Grentza (Granzien; 1610–1648).<br/><br/>
Pochowany 10 IV 1653 w  kościele NMP (w kwaterze  nr 410 wykupionej już w 1620), mowę pogrzebową wygłosił [[BOTSACK JOHANN, pastor kościoła NMP, rektor| Johann Botsack]]. {{author: JANSZ}}  [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]