Tekst źródłowy strony GENÉE FRIEDRICH JOHANN, muzyk, reżyser

{{paper}}
[[File:Genée Friedrich Johann.JPG|thumb|Friedrich Johann Genée]]

'''FRIEDRICH JOHANN GENÉE''' (24 VI 1795 Królewiec – 4 III 1856 Gdańsk), muzyk, reżyser. W 1812 ukończył gimnazjum w Królewcu, wstąpił jako ochotnik do kawalerii pruskiej. Debiutował w 1818 w Gdańsku jako śpiewak operowy w partii basowej, występował na scenach Szczecina, Berlina, Drezna, Akwizgranie (Aachen), Królewca i Paryża, w latach 1820–1823 ponownie w Gdańsku. W 1830 został solistą i reżyserem prywatnego teatru w dzielnicy Berlina – Königsstadt (Königsstädtisches Theater).<br/><br/>
W okresie 1841–1855, będąc dyrektorem gdańskiego teatru ([[TEATR MIEJSKI | Teatr Miejski]]), wystawił kilkadziesiąt oper, między innymi Mozarta, Beethovena, Rossiniego, Webera, Glucka, Donizettiego, oraz ponad 200 sztuk dramatycznych, w tym Szekspira, Lessinga, Goethego, Schillera, wielokrotnie sztukę Karla von Holteia ''Der alte Feldherr'', opartą na epizodzie z życia Kościuszki, ''Śluby panieńskie'' Fredry w przeróbce Holteia ''Sie schreibt an sich selbst'' i własne. Zorganizował w teatrze balet, w 1842 zaangażował pierwszego stałego choreografa. W trosce o poziom sprowadzał do Gdańska głośnych za granicą aktorów i śpiewaków. W miesiącach letnich wyruszał z zespołem w objazd, docierając z pełnym repertuarem do Bydgoszczy, Grudziądza, Malborka, Kwidzyna, Elbląga i Sopotu. W 1855 ze względu na ciężką chorobę zrezygnował z pracy. <br/><br/>
Od 1822 należał do loży „Eugenia” ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]. Z nieformalnego związku z aktorką (niezamężną) Wilhelminą Josephiną Lehnmann miał córkę, urodzoną 4 XI 1821, zmarłą 23 III 1822. Był żonaty z wdową po domokrążcy (Probenträger) Johannie Friedrichu Groehn, Caroliną Groehn z domu Weiss (2 V 1802 Gdańsk – po 1856 poza Gdańskiem) (uroczystość weselna odbyła się 14 V 1822 w mieszkaniu przy Targu Drzewnym, po trzech zapowiedziach w kościele św. Katarzyny). Miał z nią dzieci (każde urodzone w innym mieście): [[GENÉE RICHARD FRIEDRICH FRANZ,  muzyk, dyrygent | Richarda Friedricha Franza]], [[GENÉE RUDOLF HEINRICH, pisarz | Rudolfa Heinricha]], [[GENÉE-FRITZSCH OTTILIE, aktorka | Ottilie]] oraz Elise (12 XII 1831 Berlin – po 1856 prawdopodobnie w Berlinie), aktorkę (m.in. w gdańskim [[TEATR MIEJSKI | Teatrze Miejskim]] 8 II 1844 zagrała Elfa w ''Śnie nocy letniej'' Shakespeare’a). {{author: JMM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>

'''Bibliografia''':<br/>
Źródła:<br/>
Archiwum Państwowe Gdańska, Akta Policji, sygn. 14,4/ karta meldunkowa; sygn. 1496/2 s. 197, 210 (nieślubne dziecko); sygn. 1460/70 (zawarcie związku małżeńskiego, prawidłowe nazwisko żony).<br/>  
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, ''Protocoll-Buch über die … gehaltenen Schottenlogen'',sygn. Ms. 5796, s. 204, 206 (wolnomularstwo, kolejne stopnie wtajemniczenia).