Tekst źródłowy strony STRYJEC RYSZARD, grafik, rysownik, malarz

{{paper}}
[[File: Ryszard_Stryjec.jpeg |thumb| Ryszard Stryjec (z lewej) i [[ŻAKIEWICZ ZBIGNIEW, pisarz, prozaik, eseista | Zbigniew Żakiewicz]] (z prawej)]]
[[File:Ryszard_Stryjec_tablica_pamiątkowa.JPG|thumb|Tablica pamiątkowa Ryszarda Stryjca na Targu Rybnym, 2001, ufundowana przez [[DUSZPASTERSTWO ŚRODOWISK TWÓRCZYCH ARCHIDIECEZJI GDAŃSKIEJ | Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej]]]]
[[File:Ryszard Stryjec, Don Kichot, 1987.JPG|thumb|Ryszard Stryjec ''Don Kichot'', 1987]]

'''RYSZARD STRYJEC''' (30 IV 1932, Lipniszki koło Lidy, obecna Białoruś – 5 VI 1997 Gdańsk), grafik, rysownik, malarz, ceramik. Po śmierci ojca Jana (policjanta i legionisty) zabitego przez NKWD, deportowany z matka Heleną z domu Rybak i siostrą Heleną do Kazachstanu. W Polsce od 1946, zamieszkał w w Świebodzinie, gdzie ukończył szkołę podstawowa i uzyskał w gimnazjum "małą maturę".<br/><br/>
W latach 1950–1952 uczył się w Liceum Technik Plastycznych w Gdyni-Orłowie, następnie do 1958 studiował w gdańskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (PWSSP; [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku]]) malarstwo u [[TEISSEYRE STANISŁAW, rektor Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych | Stanisława Teisseyre’a]] i [[ŁADA-STUDNICKA KRYSTYNA, profesor Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych | Krystyny Łada-Studnickiej]] oraz grafikę u Zygmunta Karolaka. W latach 50. XX wieku współpracował z grupą ceramiczną Kadyny, prowadzoną przez [[ŻUŁAWSKA HANNA, malarka, pedagog | Hannę Żuławską]], w latach 60. XX wieku był redaktorem graficznym gdańskiego miesięcznika [[LITERY, pismo | „Litery”]], współpracował z czasopismem Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego „Pomerania” oraz Wydawnictwem  Morskim.<br/><br/>
Głównie zajmował się rysunkiem i grafiką, malarstwo i ceramikę traktował suplementarnie. Wczesne malarskie pejzaże wywodzą się z tradycji koloryzmu zakorzenionej w gdańskiej PWSSP, późniejsze obrazy to głównie alegoryczne postaci kobiece z atrybutami, fragmentami pejzażu lub wnętrza, barwne transkrypcje figur graficznych. W grafice początkowo uprawiał głównie monotypię, linoryt i gipsoryt, z czasem jego twórczość zdominowały techniki metalowe: akwaforta, mezzotinta, suchoryt, metody łączone. Tworzył zarówno plansze autonomiczne, jak i cykle oraz serie, a także ilustracje, ekslibrisy, grafiki okolicznościowe. W pracach wypukłodrukowych typowa jest mozaikowa, płaska kompozycja, zdecydowana, twarda linia skontrastowana z czarnymi płaszczyznami; pojawiają się też charakterystyczne tematy – portrety, pejzaże – a przede wszystkim wątki liturgiczne, alegoryczne (''Pejzaż gdański'', ''Miasto fantastyczne'', 1961, gipsoryty; ''Nabrzeże'', ''Postać z instrumentem'', lata 60, linoryty). Akwaforty, suchoryty i pokrewne cechuje zwykle rozbudowana konstrukcja i skomplikowana ikonografia, swoista kontaminacja tradycji i współczesności zarówno w sposobie obrazowania, jak i ewokowanego sensu. Przeważają kompozycje pionowe, symetryczne lub osiowe, z dominantą centralnej lub kilku postaci o wydłużonych proporcjach – jeźdźca, amazonki, aktu – której podporządkowane są rozmieszczone wokół przedmioty, zwierzęta, fantastyczne hybrydy, elementy pejzażu i architektury. Elementy figuratywne wydobywają się z plątaniny miękkich splotów linii i szrafowań. Artysta prowadzi dialog z tradycją, przetwarza i łączy wątki z twórczości m.in. Albrechta Dürera (''Melancholia'', ''Św. Hieronim'', ''Adam i Ewa'', różne warianty ''Jeźdźców''), Pietera Brueghela Starszego (''Małpa na łańcuchu'', ujęty z góry, narracyjny pejzaż w ''Kocie zimą'', akwaforta 1980), z mitologii, demonologii i repertuaru średniowiecznych bestiariuszy, symboliki astrologicznej i wanitatywnej – z realnością współczesną i lokalną. W tle ''Don Kichota'', ''Jednorożca'', Meduzy lub amazonki (''Harpia'', akwaforta, 1986) pojawia się widok gdański lub morski, tytułowy ''Pejzaż kaszubski'' na akwaforcie z 1974 przenika się z alegoryczną, pierwszoplanową postacią kobiecą, rycerz gra w szachy ze śmiercią na tle masywu [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]], nad którym unoszą się jeźdźcy i demoniczne hybrydy. Dziełem malarstwa monumentalnego jest sgraffito na elewacjach dawnego Domu Rzemiosła we Wrzeszczu przy ul. Klonowej.<br/><br/>
Laureat m.in. Nagrody Artystycznej [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]] w dziedzinie grafiki za wystawę w Galerii Mistrzów w [[PAŁAC OPATÓW | Pałacu Opatów]] w [[OLIWA | Oliwie]] (1995).
W latach 1964–1984 żonaty był z Janiną z domu Śpiewak, artystką grafikiem, ojciec Jarosława (ur. 1965), rzeźbiarza. Pochowany na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. 8 VII 2001 na Targu Rybnym, na ścianie kamienicy w której mieszkał, odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową według projektu [[TUSK BRONISŁAW,  rzeźbiarz | Bronisława Tuska]], z napisem: W TEJ KAMIENICY / W LATACH 1965-1997 / MIESZKAŁ I TWORZYŁ / RYSZARD STRYJEC / GRAFIK/MALARZ / RZEŹBIARZ; (zob. też [[NALAZEK RAINER, polityk | Rainer Nalazek]]). {{author: EKA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]