Tekst źródłowy strony FISCHER FRIEDRICH, profesor Technische Hochschule Danzig

{{paper}}
[[File: Pomik_Poległych_w_kościele_św._Katarzyny.jpg |thumb| Pomnik Poległych w kościele św. Katarzyny w Gdańsku]]
[[File: Frtiedrich_Fischer.jpg |thumb| Tablice upamiętniające poległych parafian w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku]]
'''FRIEDRICH WILHELM HEINRICH FISCHER''' (27 III 1879 Elbląg – 19 VI 1944 Hanower), architekt, malarz, rzeźbiarz, profesor [[TECHNISCHE HOCHSCHULE DANZIG | Technische Hochschule Danzig]] (THD). Syn Friedricha, inżyniera budowy okrętów w elbląskiej stoczni [[SCHICHAU FERDINAND, właściciel stoczni | Ferdinanda Schichaua]], i Hedwigi z domu Fechter. W 1900 absolwent gimnazjum i gimnazjum realnego w Elblągu, studiował architekturę w Technische Hohschule w Monachium, Karlsruhe i Berlinie-Charlottenburgu, gdzie w 1905 uzyskał dyplom architekta. Podczas studiów członek Korporacji Akademickiej „Motiv“. <br/><br/>
W Gdańsku od 1906 ze stopniem rządowego kierownika budowy (Regierungsbauführer) jako referendarz w państwowym biurze projektów. W styczniu 1910, na podstawie rozprawy ''Der Danziger Kirchenbau des 15. und 16. Jahrhunderts'' (''Gdańskie budowle kościelne z XV i XVI wieku'') uzyskał doktorat w THD (promotor: [[WEBER CARL, profesor Technische Hochschule Danzig | Carl Weber]]), w tym samym roku habilitował się tamże (obok [[PFUHLE FRITZ AUGUST, profesor Technische Hochschule Danzig | Fritza Augusta Pfuhle]] w 1908 i Alfreda Schmidta w 1926 jedyni habilitowani na Wydziale Architektury THD). Od 1911 jako docent prywatny prowadził zajęcia z architektury budowli ceglanych na Wydziale Architektury. Złożył też państwowy egzamin budowlany (budowniczego rządowego – Regierungsbaumeister) i w 1911 założył w Gdańsku własną pracownię architektoniczna przy Hundegasse 62 (ul. Ogarna). Zaprojektował do 1914 kilka domów przy Uphagenweg (ul. Uphagena), m.in. dla prof. Fritza Augusta Pfuhle, kupca Fritza Bartscha (nr 16) i dla siebie samego (nr 25; wcześniej mieszkał w [[OLIWA |Oliwie]] przy Bergstrasse 19 (ul. Podhalańska)). <br/><br/>
W latach 1914-1918 w wojsku. Od 1919 profesor nieetatowy THD, prowadził zajęcia z architektury, ze szczególnym uwzględnieniem architektury budowli z wypalanych cegieł. W 1920 został kierownikiem utworzonego wówczas Urzędu do spraw Osiedli, przemianowanego rychło na Urząd Rozbudowy Miasta. W 1921 został też konserwatorem zabytków [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]], kierownikiem miejskiego urzędu budowlanego i nadradcą budowlanym (Oberbaurat) w Urzędzie Budownictwa Naziemnego, którym od 1923 kierował. <br/><br/>
Autor m.in. niezrealizowanego projektu [[SZKOŁA IM. PESTALOZZIEGO | Szkoły Pestalozziego]] we Wrzeszczu, zabudowy i terenów zielonych obecnej al. Hallera, osiedli domów („Osterzeile” i „Westerzeile”) przy obecnych ul. Zbyszka z Bogdańca i Stanisława Dubois (1919), willi dla [[SIEBENFREUND KURT EDUARD RICHARD, radny, poseł, senator | Kurta Eduarda Siebenfreunda]] przy Hindenburgallee 55 (al. Zwycięstwa), domu letniego dla dr Franka Muscate przy Stolzenfelsalle 18 (ul. Sępia) w Sopocie, tam też, przy Sternweg 30 (ul. Żeromskiego) kolejnej willi dla siebie, budynków administracyjnych na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]] (1921), projektu [[KOŚCIÓŁ ŚW. ANTONIEGO PADEWSKIEGO (Brzeźno) | kościoła św. Antoniego Padewskiego w Brzeźnie]] (budowanego w okresie 1922–1923), [[KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ BOLESNEJ | kościoła Matki Boskiej Bolesnej]] w Gdańsku–[[RUDNO |Rudnie]] i Chrystusa Króla w Pieckel (Piekło koło Sztumu). Dokonał w latach 1923–1924 restauracji zachodniego szczytu [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościoła św. Trójcy]], w 1934–1937 przeprowadził prace remontowe w [[KAPLICA KRÓLEWSKA I PLEBANIA KOŚCIOŁA NMP | Kaplicy Królewskiej i plebani]]. Zainicjował projekt przekształcenia obwodu nowożytnych fortyfikacji Gdańska w zagospodarowane zielenią tereny rekreacyjne (rozwinięty następnie przez [[ALTHOFF HUGO, architekt| Hugona Althoffa]]), był współautorem projektu konserwatorskiego uporządkowania fasad domów położonych przy głównych ulicach gdańskiego [[GŁÓWNE MIASTO | Głównego Miasta]] (m.in. w 1924–1925 konserwacji [[ZŁOTA KAMIENICZKA| Złotej Kamieniczki]], usunięcia dekoracji ekletycznych kamienicy przy Długim targu 40). Jako rzeźbiarz był autorem m.in. [[POMNIK MIESZKAŃCÓW NOWEGO PORTU POLEGŁYCH PODCZAS I WOJNY ŚWIATOWEJ | pomnika mieszkańców Nowego Portu poległych podczas I wojny światowej]] (nieistniejącego) przed ewangelickim kościołem Wniebowstąpienia ([[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO SERCA MARYI | kościół Niepokalanego Serca Maryi]]) w Gdańsku–[[NOWY PORT |Nowym Porcie]] (październik 1922), podobnego (również nieistniejącego) w [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]] (przed 1924), pełniących tą samą funkcję kamiennych tablic (nieistniejących) w kaplicy Jedenastu Tysięcy Dziewic w  [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] jak i pomników na cmentarzu garnizonowym w Magdeburgu i tamże w kościele norbertanek św. Trójcy. Jako malarz zaprojektował m.in. witraż z motywem Narodzenia Chrystusa w kościele św. Mikołaja w Hiddestorf koło Hanoweru (1934). Przez krótki czas przewodniczył [[TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Towarzystwu Przyjaciół Sztuki]].  <br/><br/>
Wyjechał z Gdańska w marcu 1925 po uzyskaniu profesury zwyczajnej w zakresie architektury średniowiecza na TH w Hanowerze, z którą to uczelnią związany był do śmierci. Od 1929 także konsystorialny radca budowlany hamburskiego ewangelicko-luterańskiego kościoła krajowego. W listopadzie 1933 podpisał deklarację wierności niemieckich profesorów Adolfowi Hitlerowi (Bekenntnis der deutschen Professoren zu Adolf Hitler).<br/><br/> 
1 XII 1907 poślubił w Elblągu z domu Ruth (ur. 24 VIII 1883 Bydgoszcz), córkę kupca Paula Muscate (zob. [[MUSCATE ALFRED PAUL GUSTAV, kupiec, radny | Alfred Paul Muscate]]) i Hortense z domu Lemke, z którą miał dwie córki i dwóch synów. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>






'''Bibliografia''': <br/>
Barylewska-Szymańska Ewa, ''Działalność architekta Friedricha Fischera (1879–1944) w Gdańsku i Sopocie'', „Aurea Porta”, t. 20, 2021, s. 91-122.<br/>
Lindau Friedrich, ''Fischer Friedrich Wilhelm Heinrich'', w: Saur. Allgemeines Künstlerlexikon. Die bildenden Künstler aller Zeiten und Völker, Bd. 40, München 2004, s. 333. <br/>
Reuther Hans, ''Fischer Friedrich Wilhelm Heinrich'', w: Neue Deutsche Biographie, Bd. 5, 1961, s. 185.<br/>
Schmitz Herrmann, ''Die Bautätigkeit Fischers im Freistaate Danzig'', „Zeitschrift für bildende Kunst”, 58, 1924/1925, H. 7, s 134–139. <br/>
Wünsch Carl, ''Fischer Friedrich Wilhelm Heinrich'', w: Altpreußische Biographie, Bd. 3, Marburg/Lahn 1975, s. 904.