Tekst źródłowy strony DĄBROWSKI STANISŁAW (I), aktor

{{web}} 
[[File: Stanisław_Dąbrowski_I.jpeg |thumb| Stanisław Dąbrowski i [[CHODAKOWSKA ANNA, aktorka | Anna Chodakowska]] w Teatrze Wybrzeże, 1958]]
'''STANISŁAW DĄBROWSKI''' (14 XI 1926 Inowrocław – 22 VI 1991 Gdańsk), aktor dramatyczny, pedagog. W 1948 wstąpił do Studia Muzyczno-Dramatycznego Iwo Galla w Gdyni. W [[TEATR WYBRZEŻE | Teatrze Wybrzeże]] zadebiutował rolą Muzykanta w ''Weselu'' Stanisława Wyspiańskiego (12 I 1948). W latach 1948–1952 studiował w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi i był także wykładowcą. Grał w łódzkich teatrach: w latach 1949–1951 w Teatrze im. Stefana Jaracza, w sezonie 1951/1952 w Teatrze Nowym. Po ukończeniu studiów w 1952  rozpoczął pracę w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Bydgoszczy. Grał tam do 31 III 1953, po czym przeniósł się do Lublina, gdzie pracował od 1 IV 1953 do 30 IX 1954. Dwa następne sezony (1954–1956) występował w Teatrze Młodego Widza we Wrocławiu. W 1956 wrócił do Teatru Wybrzeże i pracował w nim do końca życia. <br/><br/>
Sprawdzał się w repertuarze dramatycznym i komediowym. W Teatrze Wybrzeże zagrał przeszło sto ról, w tym około 40 pierwszoplanowych, między innymi wystąpił jako Zawilec w ''Sułkowskim'' Stefana Żeromskiego w reżyserii Tadeusza Żuchniewskiego (7 I 1957) – przedstawieniu jubileuszowym z okazji dziesięciolecia teatru. Był też Sorbierem w kontrowersyjnych ''Niepogrzebanych'' Jeana Paula Sartre’a w reżyserii [[HÜBNER ZYGMUNT, aktor, reżyser, dyrektor | Zygmunta Hübnera]] (18 V 1957). W repertuarze komediowym pojawił się jako Sylwiusz w ''Słudze dwóch panów'' Carla Goldoniego w reżyserii Tadeusza Żuchniewskiego (13 VI 1957) czy Florian Gzymsik w ''Romansie z wodewilu'' Władysława Krzemińskiego (2 X 1957). Stworzył znakomitą (zdaniem [[OSTROWSKA RÓŻA, pisarka, patronka gdańskiej ulicy | Róży Ostrowskiej]]) postać zaciekłego, tragicznego i wiecznie przerażonego demagoga Epinela w sztuce Andrzeja Wydrzyńskiego ''Słońce krąży wokół ziemi'' (12 VII 1958). <br/><br/>
Osiągnięciem aktora była rola Demokosa w ''Wojny trojańskiej nie będzie'' Jeana Giraudoux w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego i Zygmunta Hübnera (1 X 1958), również tytułowy Frank V (''Frank V''), Paprocki (''Dom bez klamek''), Pafnucy (''Sen srebrny Salomei''), Ksiądz (''Andora''), Inżynier (''Duże jasne''), doktor Pużanek (''Zamach''), Premier (''Nagi król''), porucznik Grodecki (''Westerplatte''), Szobert (''Henryk VI na łowach''), Gordon Gray (''Sprawa Oppenheimera''), Himmler (''Zmierzch demonów''), Nikifor (''Zmierzch''), doktor Plasmodeusz (''Bezimienne dzieło''), Drugi (''Rzecz listopadowa''), generał Nelson (''Będę mówił szczerą prawdę'').<br/><br/> 
Do jego wybitnych osiągnięć aktorskich z lat 70. i 80. XX wieku należą między innymi: Estragon w ''Czekając na Godota'' Samuela Becketta w reżyserii [[HEBANOWSKI-DOBROGOYSKI STANISŁAW, reżyser, pisarz, patron gdańskiej ulicy | Stanisława Hebanowskiego]] (1970), Król Alekso (''Burza''), Menelaus (''Świat zawikłany''), Kwerenda (''Kulig''), Unus (''Sady połowiczańskie''), Pomagałow (''Zeszłego lata w Czulimsku''), Typer Robociarz (''Szewcy'' w reżyserii [[KOCHAŃCZYK MARCEL, reżyser, scenograf | Marcela Kochańczyka]]. Cenił go [[BABICKI KRZYSZTOF, reżyser | Krzysztof Babicki]], u którego zagrał wiele wybitnych ról. Był Pułkownikiem w ''Sonacie widm'' Augusta Strindberga (1982), dwukrotnie Szatanem w biblijnym ''Hiobie'' (1982, 1990).<br/><br/>
Swój jubileusz pracy artystycznej zaznaczył ważną rolą Hermana Eisbergera w ''Już prawie nic'' (16 XII 1984). Zagrał Sonnenbrucha w ''Niemcach'' Leona Kruczkowskiego w reżyserii [[GORDON KRZYSZTOF, aktor, reżyser | Krzysztofa Gordona]] (23 X 1982) oraz Heinricha Manna w ''Opowieściach Hollywoodu'' Christophera Hamptona w reżyserii Kazimierza Kutza (10 V 1986). Na XXIII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu otrzymał nagrodę za rolę Philippeauxa w ''Sprawie Dantona'' [[PRZYBYSZEWSKA STANISŁAWA, dramatopisarka | Stanisławy Przybyszewskiej]] w reżyserii [[WAJDA ANDRZEJ, reżyser, honorowy obywatel Gdańska | Andrzeja Wajdy]] (1981) oraz na XXV Kaliskich Spotkaniach Teatralnych w Kaliszu za drugoplanową rolę Firsa w ''Wiśniowym sadzie'' A. Czechowa w reż. Krzysztofa Babickiego (1985). <br/><br/>
Pełnił funkcję asystenta reżysera przy realizacji ''Matki Courage i jej dzieci'' Bertolda Brechta w reżyserii [[GOLIŃSKI JERZY, aktor, reżyser, wykładowca | Jerzego Golińskiego]] (gdzie zagrał rolę Wachmistrza Katolickiego). Ostatnią jego rolą była postać Ambasadora Francji w ''Historii'' Witolda Gombrowicza w reżyserii [[MAJOR RYSZARD, reżyser, teatrolog, aktor | Ryszarda Majora]] (14 XII 1990).<br/><br/>
Występował w teatrze radiowym i telewizyjnym (26 ról), między innymi w ''Już prawie nic'' Jerzego Andrzejewskiego. Zagrał w kilkunastu filmach. W latach 1963–1973 uczestniczył w działalności [[TEATR PRZY STOLIKU | Teatru przy Stoliku]], gdzie zagrał 24 role, między innymi w ''Nocy weneckiej'' Musseta, tytułową w ''Pożegnaniu Profesora Tutki'' Jerzego Szaniawskiego (21 X 1966).<br/><br/>
Był również pedagogiem, w latach 1973–1977 prowadził zajęcia z dykcji i recytacji na Wydziale Wokalnym Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Gdańsku (zob. [[AKADEMIA MUZYCZNA IM. STANISŁAWA MONIUSZKI | Akademia Muzyczna]]), następnie wykłady z dykcji w [[MIEJSKI TEATR „MINIATURA” | Teatrze Miniatura]] w Gdańsku. W [[TELEWIZJA POLSKA GDAŃSK | gdańskim ośrodku telewizji]] za dyrekcji [[ŁASTAWIECKI KAZIMIERZ, aktor, reżyser, dyrektor teatru | Kazimierza Łastawieckiego]] prowadził zajęcia z dykcji dla spikerów i lektorów. {{author: HD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]