Tekst źródłowy strony SZPITAL ŚW. JAKUBA

{{paper}}
'''SZPITAL ŚW. JAKUBA''' (St. Jakobs-Hospital), przy obecnej ul. Łagiewniki. Powstał w 1414 za sprawą gildii szyprów, do opieki nad starymi i chorymi członkami korporacji. Pierwotnie leżał na terenie [[MŁODE MIASTO (Jungstadt) | Młodego Miasta]], w 1433 spalony przez husytów. Po odbudowie budynek szpitala przylegał ściśle do [[KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA (Stare Miasto) | kościoła św. Jakuba]] po stronie północnej. W nocy z 12 na 13 VII 1636 kompleks szpitalno-kościelny spłonął od uderzenia pioruna (zginęła pensjonariuszka). Odbudowany został dzięki pomocy gildii szyprów. Średniowieczny układ połączenia części szpitalnej z częścią kościoła dotrwał do 6 XII 1815, gdy po wybuchu pobliskiej baszty prochowej św. Jakuba doszło do znacznego uszkodzenia budynków (zginęły cztery pensjonariuszki). W 1816 roku rozebrany; fundacja przetrwała w otaczających pierwotny kompleks budynkach, stawianych od około XVI wieku wzdłuż boków trójkąta wyznaczonego obecnymi ulicami Łagiewniki, Aksamitną i Wałową. Szpital pełnił przede wszystkim funkcję przytułku dla członków gildii szyprów i ich rodzin oraz dla mogących wpłacić wkupne (prebendariusze). W 1623 przebywało w nim 41 pensjonariuszy, w 1681 – 43, w 1696 – 54, w 1706 – 65, w XIX i w 1. połowie XX wieku – 72. Zarząd składał się z czterech prowizorów, początkowo z gildii szyprów. Z racji specyfiki zawodu zdarzały się problemy z ich dyspozycyjnością. W początku XVI wieku nie powiodła się próba wymiennego pełnienia urzędu przez dwóch prowizorów pozostających w Gdańsku i dwóch na morzu. Od około połowy XVI wieku trzech prowizorów wywodziło się z kupców gdańskich, a jeden – z gildii szyprów. Posługa duchowa należała od 1415 do jednego, następnie do dwóch kapłanów, od reformacji pracował kaznodzieja luterański. W XIX i XX wieku szpital nie został poddany procesowi medykalizacji i jako przytułek przetrwał do roku 1945. Budynki uległy zniszczeniu, częściowo się spaliły, ocalała część zabudowy z XIX wieku przy ul. Łagiewniki 63 (obecny dom zakonny [[KAPUCYNI | kapucynów]], z fragmentami kamieniarki z XVII i XVIII wieku) i budynek z początku XX wieku przy ul. Aksamitnej 9A (obecnie mieszkalny, z wizerunkiem żaglowca w portalu). {{author: ASZ}}  <br/><br/> 
{| class="tableGda"
|- 
|+ Prowizorzy szpitala św. Jakuba 
|- 
! Notowany w roku
! Imię i nazwisko
! Zawód
|- 
| 1797
| Carl Friedrich Barth
| kupiec
|- 
| 1817
| Gottlieb Beniamin Hammer (1765–1837)
| makler
|- 
| 1839, 1858
| Gustav Friedrich Focking (1798–1862; zob. [[FOCKING, firma | Focking, firma]])
| kupiec
|- 
| 1869
| [[OLSCHEWSKI ALEXANDER JULIUS, kupiec, radny | Alexander Julius Olschewski]]
| bankowiec
|- 
| 1874, 1884, 1892, 1897
| Hermann Theodor Brinkckmann (1820–1905)
| kupiec
|- 
| 1908
| [[KLAWITTER JULIUS WILHELM, właściciel stoczni, radny | Julius Wilhelm Klawitter]]
| przedsiębiorca 
|- 
| 1914, 1921, 1928
| Emil Heinrich Behncke (1857–1937)
| kupiec, armator
|- 
| 1935, 1938
| Johann Heinrich Hevelcke (1853–1938)
| kupiec
|- 
| class="authorEgTab" | {{author:  MrGl}}
|}
[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]