Tekst źródłowy strony KUPRYSZEWSKI GOTFRYD, prorektor Uniwersytetu Gdańskiego

{{paper}}
[[File: Kupryszewski_Gotfryd.jpeg |thumb| Gotfryd Kupryszewski]]
[[File: Gotfryd_Kupryszewski_1973.jpeg |thumb| Gotfryd Kupryszewski (z prawej), obok [[HÜCKEL STANISŁAW MARIA, rektor Politechniki Gdańskiej | Stanisław Hückel]], 1973]]
'''GOTFRYD WIKTOR KUPRYSZEWSKI''' (30 IX 1929 Pińsk – 15 VII 2005 Gdańsk), chemik, prorektor [[UNIWERSYTET GDAŃSKI | Uniwersytetu Gdańskiego]] (UG). Syn Wiktorii (1 VI 1902 – 20 IX 1993). Od 1939 członek ZHP w Pińsku, działalność kontynuował w latach 1945-1949 w Gdyni, kończąc jako drużynowy zuchowy w stopniu podharcmistrza. Ukończył Państwowe Gimnazjum i Liceum w Gdyni (później II Liceum Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza), od 1949 studiował na Wydziale Chemii [[POLITECHNIKA GDAŃSKA | Politechniki Gdańskiej]], inżynier chemii (1953), magister nauk chemicznych (1955). <br/><br/>
Od 1953 asystent [[WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA | Wyższej Szkoły Pedagogicznej]] (WSP) w Gdańsku, od 1958, na podstawie rozprawy ''Nowa reakcja rozszczepiania wiązań amidowych i próba zastosowania jej do degradacji peptydów'', doktor (kandydat nauk) i adiunkt. W latach 1962–1963 przebywał na stażu naukowym w Instytucie Chemii Związków Naturalnych Akademii Nauk ZSRR w Moskwie. Od 1963 docent (doktor habilitowany), na podstawie dorobku i rozprawy ''Nowe metody w syntezach peptydów i depsipeptydów'' (przewody doktorski i habilitacyjny na PG). Od 1969 profesor nadzwyczajny (tytularny). Od 1 IX 1964 do 31 VIII 1968 dziekan Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego WSP, od 1 IX 1968 do 30 VI 1970 prorektor WSP, od 1965 do 1970 kierownik Zakładu Syntezy Organicznej w Katedrze Chemii Organicznej.<br/><br/>
Jeden z inicjatorów utworzenia UG, w latach 1970–1972 prorektor, w 1972–1978 dziekan Wydziału Matematyczno-Fizyczno-Chemicznego UG. Od 1976 profesor zwyczajny. W latach 1970–1996 kierownik Zakładu Chemii Bioorganicznej, w 1988–1992 kierownik Studium Doktoranckiego Instytutu Chemii. W 1991 jeden z inicjatorów powstania Wydziału Chemii UG, w 1996–1999 kierownik Katedry Chemii Organicznej. Od 2002 na emeryturze.<br/><br/>
Zajmował się szeroko rozumianą chemią polipeptydów i aminokwasów, jeden z twórców polskiej chemii peptydów. Kilkakrotnie był profesorem wizytującym, między innymi w Centrum Biomedycznym Uniwersytet w Uppsali (Szwecja, 1982) oraz w The Salk Institute San Diego (USA, 1987). W latach 1973–1979 (przez trzy kadencje) prezes [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO NAUKOWE | Gdańskiego Towarzystwa Naukowego]], od 1997 członek honorowy. Przeciwnik budowy elektrowni atomowej w Żarnowcu. W 1989 brał udział, po stronie [[SOLIDARNOŚĆ | Solidarności]], w obradach "okrągłego stołu".
W latach 1966–1972 był członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego. Zasiadał w Radach Naukowych między innymi Instytutu Oceanologii PAN w Sopocie i Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu. Członek Polskiego Towarzystwa Chemicznego, Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego Towarzystwa Fizjologicznego, Szwedzkiego Towarzystwa Chemicznego. W Europejskim Towarzystwie Peptydowym był w latach 1976–1978 przewodniczącym, w 1990–1994 i 1994–1998 polskim przedstawicielem w Radzie Towarzystwa. W 1978 zorganizował w Gdańsku XV Europejskiego Sympozjum Peptydowe.<br/><br/>
Odznaczony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1967), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1974), Medalem 30-lecia Polski Ludowej (1974), Brązowym Medalem "Za zasługi dla obronności kraju" (1978), Medalem 10-lecia UG (1980), Medalem im. Stanisława Kostaneckiego Polskiego Towarzystwa Chemicznego (1999), odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego (1965), odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]] (1969). Wydział Chemii UG przyznaje nagrodę jego imienia młodym pracownikom za wybitne osiągniecia. Jego nazwisko umieszczono na tablicy w fasadzie gmachu Wydziału Chemii UG, poświęconej "ojcom-założycielom" gdańskiej chemii uniwersyteckiej. <br/><br/>
Żonaty z Jadwigą (4 XI 1931 – 16 XII 2016), ojciec Małgorzaty (ur. 1954). Pochowany w grobie rodzinnym na Cmentarzu Komunalnym w Sopocie. {{author: MA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]