Tekst źródłowy strony BOGDANOWICZ STANISŁAW, proboszcz kościoła NMP

{{paper}}
[[File:Bogdanowicz Stanisław.JPG|thumb|Ks. Stanisław Bogdanowicz]]
[[File: Stanisław_Bogdanowicz_ks..jpg |thumb| Ks. Stanisław Bogdanowicz, 2005]]
[[File: Ks._Stanisław_Bogdanowicz.jpg |thumb| Ks. Stanisław Bogdanowicz, 2005]]
[[File: Stanisław_Bogdanowicz_prywatnie.JPG |thumb| Od prawej: ks. Stanisław Bogdanowicz, Janusz Szczypior, bp. [[KASYNA RYSZARD, biskup | Ryszard Kasyna]], Ewa Szczypior, 2007]]
[[File:Stanisław_Bogdanowicz.JPG|thumb|Epitafium Stanisława Bogdanowicza w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gdańsku]]

'''STANISŁAW BOGDANOWICZ''' (6 XI 1939 Żwirynia, pow. Święciany, obecnie Litwa – 20 X 2017 Gdańsk), proboszcz [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny]] (NMP), [[HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA | honorowy obywatel Gdańska]]. Syn Jana, pracownika kolejowego i Stanisławy, brat Leontyny, Jana, Witolda i Antoniego (ur. 1943). W Gdańsku od 1946, zamieszkał wówczas z rodziną na [[KRAKOWIEC | Krakowcu]].<br/><br/>
Maturę zdał w 1957 w [[LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE, IV | VI Liceum Ogólnokształcącym]], 8 IV 1962 przyjął święcenia diakonatu, kapłańskie 29 VI 1962 w kościele NMP w Gdańsku z rąk [[NOWICKI EDMUND, biskup gdański | bp. Edmunda Nowickiego]], w 1963 absolwent [[GDAŃSKIE SEMINARIUM DUCHOWNE | Gdańskiego Seminarium Duchownego]]. Od 5 VI 1963 do 5 VII 1969 wikariusz w kościele Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Pruszczu Gdańskim. W 1964, po postawieniu przez Urząd do Spraw Wyznań zarzutów dotyczących treści kazania wygłoszonego na odpuście św. Wojciecha 26 kwietnia tego roku, nie otrzymał paszportu na wyjazd na studia do Rzymu. W związku z tym podjął studia na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, w 1967 ukończył tam pedagogikę pastoralną. W latach 1968–1975 referent w Kurii Biskupiej w Gdańsku, od 5 VII 1969 do 30 IV 1975 rektor kościoła św. Andrzeja Boboli w Sopocie. Od 1 IV 1974 wykładowca Biskupiego Seminarium Duchownego w Oliwie. Od 1 V 1975 do 10 I 1979 był proboszczem [[KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY | kościoła Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny]], od 11 I 1979 proboszczem NMP w Gdańsku. Jednocześnie, po przejęciu przez diecezję gdańską poewangelickiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], od 16 XI 1991 do 4 IX 1998 jego rektor.<br/><br/>
11 IX 1966 aresztowany za „rozpowszechnianie fałszywych wiadomości” (po zarekwirowaniu przez władze kopii obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej), osadzony w Areszcie Śledczym w Lublinie, następnie w Areszcie Śledczym Warszawa-Mokotów. W październiku 1966 został skazany wyrokiem Sądu Powiatowego w Lublinie na dziesięć miesięcy więzienia w zawieszeniu na dwa lata. Pod koniec lat 70. XX wieku odprawiał msze św. z okazji 3 maja i 11 listopada; umożliwiał prowadzenie w kościele NMP głodówek w sprawie aresztowanych 3 V 1980 działaczy opozycji [[KOBZDEJ DARIUSZ, lekarz, działacz opozycji demokratycznej | Dariusza Kobzdeja]] i Tadeusza Szczudłowskiego. Od 1979, wspierany przez ówczesnego wojewódzkiego konserwatora zabytków [[ZEIDLER MIROSŁAW | Mirosława Zeidlera]], upominał się o zwrot dzieł sztuki przejętych z kościoła NMP przez państwo (odzyskał około 150) ([[ZABYTKI SZTUKI GDAŃSKIEJ W ZBIORACH MUZEUM NARODOWEGO W WARSZAWIE | zabytki sztuki gdańskiej w zbiorach Muzeum Narodowego w Warszawie]]).<br/><br/>
Po wprowadzeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] 13 XII 1981 ukrywał działaczy Solidarności oraz pomagał im w ukrywaniu się, między innymi Jerzemu Romanowi, [[DOWGIAŁŁO KRZYSZTOF, działacz opozycyjny | Krzysztofowi Dowgialle]] i [[BORUSEWICZ BOGDAN, polityk, honorowy obywatel Gdańska | Bogdanowi Borusewiczowi]] (udzielił mu ślubu z [[PIENKOWSKA ALINA, działaczka opozycji demokratycznej, honorowa obywatelka Gdańska, patronka ulicy | Aliną Pienkowską]]). W styczniu 1982 odwiedzał internowanych w Ośrodku Odosobnienia w Iławie i zabiegał u [[ANDRZEJEWSKI JERZY | gen. Jerzego Andrzejewskiego]] o uwolnienie działaczy aresztowanych za organizowanie w grudniu 1981 strajku w Porcie Gdańskim (między innymi [[NOWAK CZESŁAW, polityk, działacz społeczny | Czesława Nowaka]], Eugeniusza Szymeckiego i Wiesława Wiki-Czarnowskiego). Brał udział w przygotowaniu ucieczki [[MICHAŁOWSKI ANDRZEJ, działacz opozycji demokratycznej, radny | Andrzeja Michałowskiego]] i Antoniego Grabarczyka z gmachu Sądu Marynarki Wojennej w Gdyni, do której jednak nie doszło. Umożliwiał (mimo sprzeciwu władz) umieszczanie w kościele NMP tablic upamiętniających żołnierzy antykomunistycznego podziemia zbrojnego po 1944 oraz ofiary sowieckich i niemieckich represji.<br/><br/>
Od 17 IX 1978 kanonik honorowy gdańskiej Kapituły Katedralnej, od 27 X 1981 jej kanonik gremialny. Od 1 II 1979 diecezjalny duszpasterz kombatantów oraz diecezjalny duszpasterz rzemieślników. Od 20 IX 1986 do 1 II 2001 diecezjalny duszpasterz nauczycieli i wychowawców. Od 7 XII 1990 członek Rady Kapłańskiej oraz Kolegium Konsultorów, od 1 IX 1990 wizytator katechetyczny. Od 9 III 1995 członek Archidiecezjalnej Komisji Katechetycznej, od 9 IX 1995 do 1 II 2001 archidiecezjalny moderator Akcji Katolickiej, od 23 IX 1995 duszpasterz bankowców. Od 12 IV 1996 protonotariusz apostolski (infułat). Od 1 I 1997 do 25 I 2002 dziekan Dekanatu Gdańsk-Śródmieście. Od 1 II 2001 diecezjalny duszpasterz kombatantów oraz diecezjalny duszpasterz rzemieślników. Od 9 II 2001 członek Archidiecezjalnej Rady Duszpasterskiej, od 10 IX 2001 członek Instytutu Stałej Formacji Kapłańskiej. W 2001 członek Komisji Głównej III Synodu Gdańskiego. Od 5 V 2008 wikariusz generalny archidiecezji gdańskiej, od 17 XII 2008 członek Archidiecezjalnej Komisji ds. Sztuki i Budownictwa Sakralnego. Od 27 X 2014 na emeryturze.<br/><br/>
Autor kilkudziesięciu książek o historii oraz architekturze i dziejach gdańskich kościołów, także biografii jego przedstawicieli (wiele z nich także w wersji niemieckojęzycznej), w tym monografii ''Kościół Gdański pod rządami komunizmu 1945–1984'' (2000), ''Lech Kaczmarek. Biskup Gdański'' (1994) czy ''Karol Maria Splett. Biskup Gdański czasu wojny, więzień specjalny PRL'' (1995), artykułów w prasie katolickiej i bajek dla dzieci (pod pseudonimem Stan Bogdan), między innymi ''O małym Kostku i herbie Ferberów'' czy ''Baśnie gdańskie''. Patron organizowanych od 1985 przez Bogusława Grabowskiego w kościele NMP Mariackich Wieczorów Organowych. Kapelan Stowarzyszenia Godność; wyróżniony między innymi Nagrodą im. Brata Alberta (1981), nagrodą Prezydenta Miasta Gdańska za rozpowszechnianie kultury, sztuki i wiedzy o Gdańsku (1991), Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec I klasy (1998) za wyjątkowe zasługi w realizacji idei zbliżenia narodów polskiego i niemieckiego. W latach 1997–2001 członek kapituły [[MEDAL KSIĘCIA MŚCIWOJA II | Medalu księcia Mściwoja II]] i [[MEDAL ŚWIĘTEGO WOJCIECHA | Medalu św. Wojciecha]], w 2001 uhonorowany tym drugim za starania o odzyskanie wywiezionych dzieł sztuki sakralnej, a także za osiągnięcia naukowe i autorskie. Odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2008). Od 2004 honorowy obywatel Gdańska, w 2014 otrzymał [[MEDAL PREZYDENTA MIASTA GDAŃSKA | Medal Prezydenta Miasta Gdańska]]. W 2006 laureat Nagrody Artystycznej [[GDAŃSKIE TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ SZTUKI | Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki]], w 2008 otrzymał [[NAGRODY MIASTA GDAŃSKA: KULTURALNE I NAUKOWE | Nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury]] za zaangażowanie i wkład w dzieło tworzenia gdańskiej kultury, w 2014 Nagrody Miasta Gdańska za Promocję Kultury Miasta Gdańska im. Marcina Opitza. Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim OOP (2017, przekazanym na ręce brata zmarłego, Antoniego). <br/><br/>
Zmarł niedługo po operacji usunięcia krwiaka mózgu. Pochowany w Krypcie Kapłanów Archidiecezji Gdańskiej w kościele NMP, 20 X 2019 roku odsłonięto poświęcone mu epitafium. {{author: AH}} {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]