Tekst źródłowy strony NOWAK CZESŁAW, polityk, działacz społeczny

{{web}}
[[File:Czesław_Nowak.png|thumb|Czesław Nowak podczas odsłonięcia tablicy upamiętniającej 28. rocznicę spotkania Jana Pawła II z młodzieżą na Westerplatte, 2015]]

'''CZESŁAW NOWAK''' (ur. 11 I 1938 Smykowo, powiat piotrkowski), robotnik, polityk, działacz społeczny. Syn rolników Stanisława i Stanisławy z domu Sobczyk. W 1964 zdał maturę eksternistyczną w Kuratorium Okręgu Szkolnego Gdańskiego. <br/><br/>
W Gdańsku od 1960, pracownik [[PORT GDAŃSKI | portu gdańskiego]], operator urządzeń portowych i brygadzista dźwigów w Zarządzie Portu Gdańsk. W latach 1960–1980 był członkiem Związku Zawodowego Marynarzy i Portowców, a od 1972 do 1976 wiceprzewodniczącym Rady Zakładowej. Współorganizator strajków w porcie gdańskim w latach 1970 i 1980, od jesieni 1980 członek [[SOLIDARNOŚĆ | Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego (NSZZ) „Solidarność”]]. Inicjator przywrócenia krzyża (30 VIII 1981) na symbolicznym [[CMENTARZE NA WESTERPLATTE | cmentarzu]] [[WESTERPLATTE | obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte]]. Po wprowadzeniu [[STAN WOJENNY | stanu wojennego]] organizator strajku 13–21 XII 1981 oraz blokady portu gdańskiego. Aresztowany przez Służbę Bezpieczeństwa 8 II 1982, został skazany przez Sąd Marynarki Wojennej na cztery i pół roku więzienia; wyrok odbywał w więzieniu w Potulicach koło Bydgoszczy. W kwietniu 1983 (na mocy amnestii) zwolniony z więzienia, jednocześnie stracił pracę w porcie gdańskim. <br/><br/>
1 XI 1983 znalazł zatrudnienie w Spółdzielni Pracy Przyszłość w charakterze palacza, następnie do kwietnia 1988 pracował tam jako mechanik maszyn do szycia. Działał w podziemnych strukturach NSZZ „Solidarność”, do lipca 1989 wydawał biuletyn jej portowej organizacji „Portowiec”, będąc redaktorem naczelnym tego pisma. Za udział w przygotowaniu strajku w porcie gdańskim 4 V 1988 ponownie został skazany za antyrządową działalność na sześć tygodni aresztu; po trzech tygodniach zwolniony z więzienia w Braniewie. W lipcu 1988 Tajna Komisja NSZZ „Solidarność” Portu Gdańskiego wybrała go na przewodniczącego. <br/><br/>
Od 1 XI 1988 do 1 IV 1989 był zatrudniony w Spółdzielni Gdańsk. W kwietniu 1989, po zakończeniu obrad okrągłego stołu, powrócił do pracy w porcie; objął stanowisko przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność”. W czerwcu 1989 został gdańskim posłem w Sejmie Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej X kadencji (z Gdyni; [[WYBORY 1989 | wybory 1989]]) z ramienia Obywatelskiego Komitetu przy [[WAŁĘSA LECH, prezydent Polski | Lechu Wałęsie]]. W latach 1990–1995 członek Porozumienia Centrum (PC). W 1991 ponownie z listy tej partii został wybrany na posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej (RP) I kadencji. Członek Komisji Stosunków Gospodarczych z Zagranicą i Gospodarki Morskiej oraz Komisji Polityki Społecznej. W 1993 bezskutecznie ubiegał się o wybór do Sejmu RP z ramienia PC, podobnie w 1997 do Senatu RP z listy Ruchu Odbudowy Polski. <br/><br/>
W 1993 powrócił do pracy w Zarządzie Portu Gdańsk, działał przy organizacji Wolnego Obszaru Celnego, zostając jego pierwszym dyrektorem, funkcję tę pełnił aż do przejścia na emeryturę w 2008. W latach 1994–1995 został wybrany przez załogę na członka Rady Nadzorczej Zarządu Portu, a w 1994 na przewodniczącego Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w Zarządzie Portu. <br/><br/>
Radny gdański przez dwie kadencje (w latach 1998–2006): z listy Akcji Wyborczej Solidarność (AWS), której był członkiem od 1998 do 2002 (w wyborach otrzymał 2169 głosów), i Platformy Obywatelskiej (2002–2003). W kadencji 1998–2002 pełnił funkcję przewodniczącego Klubu Radnych AWS oraz Komisji Polityki Gospodarczej i Morskiej, był również wiceprzewodniczącym Komisji Rewizyjnej. W kadencji 2002–2006 należał do Komisji Polityki Gospodarczej i Morskiej oraz Komisji Rewizyjnej. <br/><br/>
Od 1994 prezes Stowarzyszenia Godność, zajmującego się między innymi popularyzacją polskich tradycji wolnościowych, w tym obrony Westerplatte w 1939. Inicjator budowy we [[WRZESZCZ | Wrzeszczu]] [[POMNIK JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO | pomnika marszałka Józefa Piłsudskiego]] i [[POMNIK ANNY WALENTYNOWICZ | pomnika Anny Walentynowicz]], postawienia tablicy upamiętniającej spotkanie papieża Jana Pawła II z młodzieżą na Westerplatte, przyznania [[HONOROWE OBYWATELSTWO MIASTA | honorowego obywatelstwa]] Gdańska Ryszardowi Kuklińskiemu, Ronaldowi Reaganowi ([[PARK NADMORSKI IM. RONALDA REAGANA | Park Nadmorski im. Ronalda Reagana]]), Margareth Thatcher, Janowi Nowakowi-Jeziorańskiemu, [[BOGDANOWICZ STANISŁAW, proboszcz kościoła NMP | Stanisławowi Bogdanowiczowi]]. Inicjator nadania gdańskim ulicom imion gen. Augusta Fieldorfa „Nila”, [[WIKA-CZARNOWSKI ANASTAZY, działacz gdańskiej Polonii, patron gdańskiej ulicy | Anastazego Wiki-Czarnowskiego]] i Jaworzniaków. <br/><br/>
Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (2006), odznaką „Zasłużony Działacz Kultury” (2001), złotym medalem „Za Zasługi dla Obronności Kraju” (2007), srebrnym medalem „Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej” (2007), Krzyżem Wolności i Solidarności (2015), Nagrodą Honorową IPN „Świadek Historii” (2016). W 2017 otrzymał status osoby represjonowanej. Jego postaci poświęcony został film dokumentalny zrealizowany przez [[MUZEUM II WOJNY ŚWIATOWEJ| Muzeum II Wojny Światowej]] ''Moje Westerplatte'' (premiera TV Gdańsk 12 IX 2020). <br/><br/>
Od 1961 żonaty z nauczycielką Edeltraut Krieg (ur. 24 VII 1942 Gdańsk), ojciec Alicji (ur. 1964), Adama (ur. 1967) i Joanny (ur. 1978). {{author: SB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]