Tekst źródłowy strony ADALBERTUS-WERK

{{paper}}
[[File:1_Adalbertus-Werk.jpg|thumb|Kruchta kościoła bł. Doroty z Mątów w Jasieniu z chrzcielnicą i tablicą pamiątkową Adalbertus-Werk]]
[[File:2_Adalbertus-Werk.jpg|thumb|Tablica pamiątkowa Adalbertus-Werk w kruchcie kościoła bł. Doroty z Mątów w Jasieniu]]

'''ADALBERTUS-WERK e.V.''' (Stowarzyszenie św. Wojciecha) powstało w 1960 w Düsseldorfie jako oświatowa organizacja gdańskich katolików pochodzenia niemieckiego. Stanowiło kontynuację tzw. spotkań gemeńskich, zainicjowanych pojednawczym posłaniem ''Do katolickiej młodzieży narodu polskiego na terenie Wolnego Miasta Gdańska'' ogłoszonym 24 VIII 1947 na zamku w Gemen koło Borken (Westfalia). Powstanie i działalność Stowarzyszenia nie znalazło początkowo wsparcia biskupa gdańskiego [[SPLETT CARL MARIA | Carla Marii Spletta]], dopiero z czasem stał się jego gorącym zwolennikiem. Od 1951 włączono do spotkań osoby dorosłe, od 1952 przedstawicieli Niemców sudeckich, Ślązaków, Warmiaków i innych, w 1954 zaproszono przedstawicieli niemieckich uchodźców z krajów nadbałtyckich, Czechosłowacji, Węgier i Polski do wspólnej modlitwy o pojednanie. Do spotkań przyłączali się zwolennicy pojednania z Polski, między innymi Kazimierz Wójcicki czy Adam Krzemiński. Od 1990 na spotkania regularnie zaczęły przybywać grupy z Gdańska.<br/><br/>
Od 1994 Stowarzyszenie corocznie organizowało w Gdańsku, na przełomie września i października, kilkudniowe (od niedzieli do piątku) seminaria polsko-niemieckie w Domu Pojednania i Spotkań św. Maksymiliana Marii Kolbego (zob. [[FRANCISZKANIE | franciszkanie]], [[FORSTERÓWKA | Forsterówka]]), których celem było pogłębienie wiedzy o Gdańsku i dążenie do pojednania między polskimi i niemieckimi gdańszczanami. Uczestniczyli w nich między innymi ówczesny przewodniczący [[RADA MIEJSKA | Rady Miasta]] Gdańska [[JANUSZAJTIS ANDRZEJ, fizyk, popularyzator wiedzy o Gdańsku, honorowy obywatel Gdańska | Andrzej Januszajtis]], [[PREZYDENT GDAŃSKA | prezydent ]] Gdańska [[ADAMOWICZ PAWEŁ BOGDAN, prezydent Gdańska | Paweł Adamowicz]], dyrektor  [[EUROPEJSKIE CENTRUM SOLIDARNOŚCI (ECS)| Europejskiego Centrum Solidarności]] 
[[KERSKI BASIL, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności | Basil Kerski]],  [[FISZBACH TADEUSZ, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR | Tadeusz Fiszbach]], występowały [[CAPPELLA GEDANENSIS| Cappella Gedanensis]] i Akademicki Chór [[UNIWERSYTET GDAŃSKI| Uniwersytetu Gdańskiego]].<br/><br/>
Współpracując z oddziałami Towarzystwa Polska-Niemcy w Gdańsku i Gdyni, Pomorskim Związkiem Mniejszości Niemieckiej, od 2001 także z Centrum Młodzieżowym (Jaunimo Centras) z Kłajpedy, Stowarzyszenie wspierało finansowo budowę [[KOŚCIÓŁ BŁ. DOROTY Z MĄTÓW | kościoła bł. Doroty z Mątów]] w Jasieniu, ufundowało też niektóre elementy jego wyposażenia (między innymi chrzcielnicę). Od 15 do 22 VIII 2019 w Rydze i Dyneburgu (Daugavpils) Stowarzyszenie zorganizowało polsko-niemiecko-łotewskie spotkanie studyjne. Wydaje pismo „Adalbertus Forum”.<br/><br/>

Stowarzyszenie pomaga także odszukać i pozyskiwać pamiątki po zmarłym i pochowanym w  Düsseldorfie gdańskim biskupie [[SPLETT CARL MARIA, biskup gdański | Carlu Marii Splettcie]]. Przekazują je [[ARCHIDIECEZJA GDAŃSKA | archidiecezji gdańskiej]] do [[MUZEUM ARCHIDIECEZJI W OLIWIE | Muzeum Archidiecezji w Oliwie]]. W lipcu 2011, podczas 65 spotkania Stowarzyszenia w Gemen, przekazało pierwszą partię zdeponowanych tam pamiątek po biskupie. W 2015 przekazało w Gemen pozyskany z diecezji Bosen/Brixen (Bolzano/Bressanone) w południowym Tyrolu kolejny eksponat – ozdobny pektorał (biskupi krzyż napierśny), otrzymany przez nią w 2010 od wizytatora apostolskiego kapłanów i wiernych diecezji gdańskiej w Niemczech,
[[BIELER JOHANNES, prałat | ks. Johannesa Bielera]]. Na początku sierpnia 2017 przekazało pierścień biskupi z zielonym turmalinem i pektorały (jeden z złoty ze złotym łańcuchem, inny pozłacany na pozłacanym łańcuchu, jeszcze inny z kości słoniowej na rzemieniu i jeden bursztynowy), zaś 18 VIII 2021, po mszy w kościele bł. Doroty z Mątew w Jasieniu, celebrowanej przez [[WOJDA TADEUSZ, arcybiskup gdański | abp. Gdańskiego Tadeusza Wojdę]], [[SZLACHETKA WIESŁAW, biskup pomocniczy gdański | bp. Wiesława Szlachetkę]], [[ZIELIŃSKI ZBIGNIEW, biskup pomocniczy gdański | bp. Zbigniewa Zielińskiego]], sufragana diecezji erfurckiej, pełnomocnika Konferencji Episkopatu Niemiec ds. Duszpasterstwa Wypędzonych i Przesiedlonych bp Reinharda Hauke oraz Opiekuna Duchowego Stowarzyszenia (powołanego 18 I 2018), o. Dietharda Zilsa OP (dominikanina) z konwentu św. Bonifacego z Moguncji (Mainz)  – kolejny pektorał biskupa oraz kielich, wywieziony w 1945 z jednego z gdańskich kościołów.<br/><br/>
Pierwszym przewodniczącym Stowarzyszenia był Edmund Neudeck (1960–1986), następnie w latach 1986-2005 [[NITSCHKE GERHARD, architekt | Gerhard Nitschke]], od 2005 – jego syn, Wolfgang Nitschke. {{author:JANSZ}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]