Tekst źródłowy strony GRZMOCIŃSKI LECH, aktor

{{web}}
[[File: Lech__Grzmociński.jpeg |thumb| Lech Grzmociński w Teatrze Wybrzeże]]
[[File: Grzmociński_Lech.jpeg |thumb| Od prawej: Lech Grzmociński, [[GORDON KRZYSZTOF | Krzysztof Gordon]], Jan Twardowski w Teatrze Wybrzeże, 1974]]
'''LECH GRZMOCIŃSKI''' (7 IV 1927 Toruń – 8 V 1984 Gdańsk), aktor teatralny i filmowy. Syn podoficera zawodowego Jana i Marianny z domu Kwiatkowskiej. W latach 1940–1944 pracował w Teatrze Miejskim w Toruniu jako pomocnik rekwizytora. W 1949 zdał maturę w Państwowym Gimnazjum i Liceum im. Żeromskiego w Toruniu. Zdał egzamin do łódzkiej szkoły teatralnej, ze studiów zrezygnował po zaangażowaniu się 1 IX 1949 do teatru im. Jaracza w Olsztynie. Ukończył przyteatralne studio dramatycznym, 25 IX 1951 uzyskał tytuł aktora dramatycznego po zdaniu eksternistycznego egzaminu przed Państwową Komisją Egzaminacyjną w Warszawie. W latach 1953–1957 pracował w Teatrze Ziemi Pomorskiej w Toruniu.<br/><br/>
Od 1 X 1957 do końca życia należał do zespołu [[TEATR WYBRZEŻE | Teatru Wybrzeże]]. Jego gdańskim debiutem była rola Czeladnika w ''Szewcach'' Stanisława Ignacego Witkiewicza w reżyserii [[HÜBNER ZYGMUNT | Zygmunta Hübnera]]. Sztuka Witkacego stanowi swoistą klamrę w jego karierze – zagrał w niej również Sajetana Tempego w 1981 w inscenizacji wyreżyserowanej przez [[KOCHAŃCZYK MARCEL | Marcela Kochańczyka]].<br/><br/>
W Teatrze Wybrzeże wystąpił w sztukach Ajschylosa, Bertolta Brechta, Antoniego Czechowa, Friedricha Dürenmatta, Aleksandra Fredry, Witolda Gombrowicza, Zygmunta Krasińskiego, Williama Shakespeare’a, Juliusza Słowackiego i innych. W ostatnim okresie życia występował w rolach epizodycznych bądź drugoplanowych. Jego ostatnią rolą na gdańskiej scenie był Sędzia w ''Reportażu z pop-festiwalu'' Tibora Dery’ego w reżyserii [[GORDON KRZYSZTOF | Krzysztofa Gordona]] (premiera 25 VI 1983). Od 1968 występował w spektaklach Teatru Telewizji przygotowanych przez Teatr Wybrzeże; po raz ostatni – w ''Wychowance'' Aleksandra Fredry w reżyserii [[HEBANOWSKI-DOBROGOYSKI STANISŁAW, reżyser, pisarz, patron gdańskiej ulicy | Stanisława Hebanowskiego]] (premiera 21 I 1984).<br/><br/>
Na ekranie kinowym po raz pierwszy pojawił się w 1955 w ''Podhalu w ogniu'' Jana Batorego i Henryka Hechtkopfa. Występował w filmach kinowych i telewizyjnych, między innymi w serialu ''Stawka większa niż życie'', realizowanym w latach 1967–1968, w ''Skazanym'' Andrzeja Trzosa-Rastawieckiego (1975), ''Śmierci prezydenta'' Jerzego Kawalerowicza (1977), ''Człowieku z żelaza'' [[WAJDA ANDRZEJ| Andrzeja Wajdy]] (1981). Zagrał też w dwóch filmach ważnych z punktu widzenia historii regionu gdańskiego – ''Kaszëbë'' Ryszarda Bera (1970) i ''Blaszanym bębenku'' Volkera Schlöndorffa (1979).<br/><br/>
Jego talent dostrzeżono bardzo wcześnie; w 1951 roku, a więc jeszcze przed egzaminem, jako aktor Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie otrzymał nagrodę na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych. W 1962 nagrodzono go na IV Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu, a w 1969 – Orderem Stańczyka. W 1967 roku otrzymał odznakę [[ZA ZASŁUGI DLA GDAŃSKA | „Za Zasługi dla Gdańska”]]. W 1971 odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi, w 1975 odznaką [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]], w 1976 Złotym Krzyżem Zasługi, w 1979 tytułem Zasłużony Działacz Kultury. W 1969 wyróżniony został Orderem Stańczyka, przyznawanym przez miesięcznik [[LITERY | „Litery”]], za rolę Jana w spektaklu telewizyjnym „Panna Julia” Strindberga.<br/><br/>
Od 1951 żonaty był z Zofią z domu Dębowską (14 VII 1924 – 23 III 2011). Pochowani zostali na [[CMENTARZE NA SIEDLCACH | Cmentarzu Komunalny nr 5, Łostowickim]]. {{author: JAK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]