Tekst źródłowy strony SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Sandgrube)

{{paper}}
[[File:Szpitale_1793-1945_(002).jpg|thumb|Szpital Miejski, Lazaret przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego), przełom XIX i XX wieku]]
[[File:SZPITAL_MIEJSKI,_Lazaret_przy_Sandgrube.jpg|thumb|Szpital Miejski, Lazaret przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego), początek XX wieku]]
[[File:1_Lazaret_przy_Sandbrube.jpg |thumb|Były Szpital Miejski przy Sandgrube (ul. Rogaczewskigo) po zniszczeniach z marca 1945]]
[[File: 2_Lazaret_przy_Sandgrube.jpg |thumb| Były Szpital Miejski przy Sandgrube (ul. Rogaczewskiego) po zniszczeniach z marca 1945]]
[[File: Szpital_Lazaret.jpg |thumb| Po odbudowie, bez skrzydeł bocznych]]
[[File:2_Szpital_Miejski_(Lazaret_przy_Sandgrube).JPG|thumb|Siedziba Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w dawnym budynku Szpitala Miejskiego, 2019]]

'''SZPITAL MIEJSKI''', Lazaret przy Sandgrube 9/15 (Lazarett in der Sandgrube (ul. Rogaczewskiego)), założony jako szpital miejski na przełomie 1885/1886 roku i nowoczesna diagnostyczno-terapeutyczna placówka chirurgiczna dla obszaru Gdańska, mająca odciążyć Lazaret przy Bramie Oliwskiej, traktowany jako jego oddział. Powstał w miejscu wywłaszczonego z końcem 1874 roku ogrodnictwa [[RATHKE ANTON, ogrodnik | Antona Rathkego]]. Oddany do użytku 21 XII 1887, z ogrodem rekreacyjnym dla pacjentów, centralnym ogrzewaniem, gazowym oświetleniem i bieżącą wodą. Wybudowany przez firmę [[PROCHNOW JOHANN HEINRICH HERMANN, mistrz budowlany | Hermanna Prochnowa]]. <br/><br/>
W czteropiętrowym budynku głównym znajdowały się po dwie sale z szesnastoma łóżkami na każdej kondygnacji i pokoje pojedyncze. Na I piętrze była sala operacyjna. Obok budynku głównego wydzielono osobne budynki dla chorych zakaźnie, dla kobiet ze schorzeniami ginekologicznymi i położnictwo. Dysponował 220 łóżkami, posiadał pracownię rentgenowską, mikrobiologiczną, poliklinikę zaopatrującą chorych ambulatoryjnie (zwłaszcza – nieodpłatnie – ubogich). Przyjmował także chorych psychicznie przed przekazaniem ich do Prowincjonalnego Zakładu dla Psychicznie Chorych. Współpracował z pogotowiem ratunkowym (Unfallstation) oraz zakładem opieki społecznej, położonym na posesji szpitala (Arbeits- und Siechenhaus). Miał wspólny zarząd z [[SZPITAL MIEJSKI (Lazaret przy Bramie Oliwskiej) | lazaretem przy Bramie Oliwskiej]], za to odrębnego ordynatora i pięciu lekarzy. Jego kierownictwo powierzono chirurgowi dr. [[BAUM GEORG WILHELM, lekarz | Georgowi Wilhelmowi Baumowi]] (1836–1896), a po jego niespodziewanej śmierci – prof. dr. [[BARTH ARTUR, lekarz | Arturowi Barthowi]] (1858–1927). Opiekę pielęgniarską sprawowały [[DIAKONISY | diakonisy ewangelickie]]. <br/><br/>
Wiosną 1911 roku został przeniesiony do nowej siedziby przy Delbrückallee 7 (ul. Dębinki) i połączony ze [[SZPITAL MIEJSKI WE WRZESZCZU | Szpitalem Miejskim]]. W opuszczonych budynkach ulokowano, działający dotychczas przy ul. Garncarskiej, [[MIEJSKI ZAKŁAD OPIEKI SPOŁECZNEJ| Miejski Zakład Opieki Społecznej]] oraz miejskie przychodnie specjalistyczne i polikliniki. {{author: ASZ}} <br/><br/>
{| class="tableGda"
|- 
|+ Ordynatorzy Szpitala Miejskiego przy Sandgrube
| 1887–1896
| dr [[BAUM GEORG WILHELM, lekarz | Georg Wilhelm Baum]] (oddział chirurgiczny)
|- 
| 1896–1911
| prof. dr [[BARTH ARTUR, lekarz | Arthur Barth]] (oddział chirurgiczny)
|- 
| class="authorEgTab" | {{author: MrGl}}
|}
{| class="tableGda"
|- 
|+ Pacjenci oddziału chirurgiczno-ginekologicznego Szpitala Miejskiego przy Sandgrube – ruch chorych
|- 
! Rok
! Stan na 1 kwietnia
! Przyjęci w ciągu roku
! Wypisani w ciągu roku
! Zmarli w ciągu roku
! Stan na 31 marca
|- 
| 1887
| 
| 
| 
| 
| 96*
|- 
| 1892
| 179
| 2036
| 1843
| 181
| 191
|- 
| 1894
| 148
| 1944
| 1762
| 161
| 169
|- 
| 1895
| 169
| 2015
| 1910
| 132
| 142
|- 
| 1896
| 142
| 2001
| 1849
| 160
| 134
|- 
| 1897
| 142
| 2001
| 1849
| 160
| 134
|- 
| 1910
| 191
| 3131
| 2930
| 196
| 196**
|- 
| class="authorEgTab" | *Chorzy przeniesieni ze szpitala przy Bramie Oliwskiej. <br/> **Chorzy zostali przeniesieni do nowego szpitala przy ul. Dębinki. <br/> {{author: MrGl}}
|} <br/> Na zespół architektoniczny szpitala składały się: budynek główny z dwoma niewielkimi skrzydłami bocznymi, ujmującymi dziedziniec, oraz trzy inne budynki, znajdujące się w głębi działki. Główny gmach wybudowano na wydłużonym planie, z ryzalitami w części środkowej i w skrajnych osiach. Nakrywały go wysokie dachy ceramiczne, a elewacja części środkowej flankowana była wieżyczkami mieszczącymi klatki schodowe, zwieńczonymi hełmami. Budowlę wzniesiono w formach nawiązujących do niemieckiej architektury renesansowej. W marcu 1945 roku budynek został częściowo zburzony (utracił boczne skrzydła). W zachowanej części centralnej w tym samym roku uruchomiono tymczasowy szpital zakaźny ([[SZPITALE 1945–2010 | szpitale 1945–2010]]), następnie - po remoncie, ze zmianami w elewacjach (między innymi usunięto zwieńczenia wieżyczek schodowych) - w 1949 przekazano w użytkowanie [[REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH (RDLP) W GDAŃSKU | Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Gdańsku]]. {{author: WS}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]