Tekst źródłowy strony HELD CARL SAMUEL, architekt

{{paper}}
[[File:Carl_Samuel_Held.jpg|thumb|Carl Samuel Held, projekt przebudowy [[RATUSZ STAREGO MIASTA| Ratusza Starego Miasta]] na Instytut Położniczy, 1802]]
[[File:Targ_Węglowy123.jpg|thumb|Targ Węglowy, 1823, widok od strony południowej z budynkiem [[TEATR MIEJSKI| Teatru Miejskiego]] i kolumnadą (z lewej), akwarela z 1852 wedle rysunku [[RANDT AUGUST LOBEGOTT| Augusta Lobegotta Randta]]]]

'''CARL SAMUEL HELD''' (14 V 1766 Wrocław – 4 X 1845 Gdańsk), architekt. Zawodu uczył się początkowo we Wrocławiu, od 1787 w Berlinie. Był uczniem architekta Carla Gottharda Langhansa. Od 1788 pracował w Królewskim Wyższym Urzędzie Budowlanym w Berlinie. W Gdańsku od 1794 miejski radca budowlany (Stadtbaurath) podległy urzędowi w Berlinie, sprawujący nadzór nad miejskimi budynkami publicznymi, odpowiadający także za stan dróg, mostów, kanalizacji, ochronę przeciwpożarową. Jego biuro nadzorowało, we współpracy z państwową policją budowlaną ([[PAŃSTWOWY URZĄD POLICJI BUDOWLANEJ W GDAŃSKU | Państwowy Urząd Policji Budowlanej]]), wszystkie prace budowlane na terenie miasta, zatwierdzało projekty nowych obiektów i remonty czy adaptacje dotychczasowych. Swoimi działaniami upowszechnił w Gdańsku formy klasycystyczne. <br/><br/>
W 1798 wybudował wartownię dla garnizonu pruskiego przy [[TARG RYBNY | Targu Rybnym]], opracował także niezrealizowany projekt adaptacji [[RATUSZ STAREGO MIASTA| Ratusza Starego Miasta]] na Instytut Położniczy. W latach 1799–1801 zaprojektował i zbudował [[TEATR MIEJSKI | Teatr Miejski]], wznosił także między innymi szkołę i internat dla Fundacji Conradiego w Jankowie ([[CONRADINUM | Conradinum]]), w 1803 przebudował parter [[DWÓR BRACTWA ŚW. JERZEGO | dworu bractwa św. Jerzego]] na odwach z pomieszczeniami dla straży, w 1808 wybudował kolumnadę i kramy przy [[TARG WĘGLOWY | Targu Węglowym]]. W latach 1800-1803 był autorem niezrealizowanego projektu pierwszego w Gdańsku kąpieliska morskiego (ze wskazaniem na [[JELITKOWO| Jelitkowo]] bądź [[KONRADSHAMMER | Konradshammer]]). W lipcu 1807, na polecenie działającego z ramienia gdańskiego gubernatora Jeana Rappa francuskiego intendenta Emilianda Marii Chopina, został wyznaczony przez Radę Miejską w skład komisji dokonującej zajęcia w mieście mienia pruskiego (domy akcyzy i loterii, gmach poczty, pałac gubernatora, magazyny, spichrze, w tym Spichrza Królewskiego nad Motławą).<br/><br/>
Po 1813 remontował kamienice zniszczone lub uszkodzone w czasie oblężenia miasta. W 1814 został etatowym radcą Zarządu Miasta. W 1821 prezentował swoje szkice koncepcyjne oraz rysunki o charakterze dokumentacyjno-technicznym na pierwszej w Gdańsku dużej [[WYSTAWY DZIEŁ SZTUKI W GDAŃSKU W XIX I POCZĄTKACH XX WIEKU | wystawie dzieł sztuki]].<br/><br/>
W 1831 według jego projektu przebudowano [[BRAMA ZIELONA | Bramę Zieloną]]: dwuspadowy dach i szczyty zastąpione zostały przez trzecią kondygnację przykrytą płaskim dachem, z czterech stron ujętym balustradą (z wykorzystaniem elementów murarskich i kamieniarskich dawnych szczytów). W 1834, przed przejściem na emeryturę, rozpoczął budowę według własnego projektu gmachu dla [[GIMNAZJUM MIEJSKIE | Gimnazjum Miejskiego]]. Na prywatne zamówienia projektował również reprezentacyjne grobowce (np. kupca Wangefelda na [[CMENTARZE NA TERENIE ŚRÓDMIEŚCIA. ZAROŚLAK| cmentarzu Zbawiciela]]). <br/><br/>
W 1808 mieszkał w swoim domu przy Frauengasse 854 (ul. Mariacka 19), w 1831 przy Heilige-Geist-Gasse 1015 (ul. św. Ducha 128, obecnie 21/23). {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]