Tekst źródłowy strony BLOCK ABRAHAM van den, rzeźbiarz

{{paper}}
[[File:Block Abraham van den, ołtarz w kościele św. Jana.JPG|thumb|Abraham van den Block, ołtarz w kościele św. Jana]]
[[File:Złota Kamienica z fasadą Abrahama van den Blocka.JPG|thumb|Złota Kamieniczka z fasadą Abrahama van den Blocka]]
'''ABRAHAM van den BLOCK''' (1572 Królewiec – 31 I 1628 Gdańsk), kamieniarz i rzeźbiarz. Syn [[BLOCK WILHELM van den, rzeźbiarz | Wilhelma van den Blocka]], starszy brat [[BLOCK ISAAK van den, malarz | Isaaka van den Blocka]], [[BLOCK JACOB van den, budowniczy | Jacoba van den Blocka]] i [[BLOCK DAVID (Daniel) van den, malarz | Davida (Daniela) van den Blocka]]. W Gdańsku osiedlił się prawdopodobnie z ojcem, wymieniany od 1585, [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo miejskie]] otrzymał w 1596. Wychowany zapewne jako menonita, przed 1595 został luteraninem. Rzeźbiarstwa uczył się u ojca od marca 1585 do lipca 1590, kolejne lata spędził na dalszych naukach, głównie w Niderlandach. Po 1594 (do 1607) opłacał czynsz za nieruchomość przy Kohlengasse (ul. Węglarska), od 1598 miał warsztat i budę kamieniarską (później dwie) w pobliżu [[WIEŻA WIĘZIENNA | Wieży Więziennej]], w stronę wałów. W marcu 1597 został przez ojca wyzwolony na czeladnika, miesiąc później zaś wpisano go na listę mistrzów cechu murarzy i rzeźbiarzy. Pracował jako kamieniarz w Toruniu i Gdańsku pod kierunkiem [[OBBERGHEN ANTONI van, mistrz budowlany, były patron ulicy w Gdańsku | Antoniego van Obberghena]]. W 1600 w jego warsztacie pracowało aż 25 czeladników. W 1609 i w latach 1616–1622 we władzach cechu murarzy, kamieniarzy i rzeźbiarzy, dwukrotnie jako starszy cechu. W 1610 (może już w 1600) otrzymał urząd rzeźbiarza miasta Gdańska, w 1611 przejął po zmarłym Antonim van Obberghenie urząd budowniczego miejskiego i zaczął działać samodzielnie przy budowlach publicznych.<br /><br />
Dzieła udokumentowane (w Gdańsku, jeśli nie podano innej miejscowości): w latach 1599–1612 ołtarz w [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościele św. Jana]] (długi czas wykonywania, bo przerwany przez zarazę i zlecenia [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]]), w latach 1602–1609 elewacja wschodnia [[WIELKA ZBROJOWNIA | Wielkiej Zbrojowni]] (okładzina, dekoracje kamieniarskie i rzeźby), w 1606 (projekt) i w 1608 prace kamieniarskie przy Spichrzu Królewskim, 1606–1609 studzienka przed elewacją wschodnią Wielkiej Zbrojowni, 1607–1612 [[FONTANNA NEPTUNA | fontanna Neptuna]], w 1608 marmurowy cokół Tablicy Jałmużniczej z obrazem [[MÖLLER ANTON, malarz, rysownik, grafik | Antona Möllera]] w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP), 1608–1609 fasada [[ZŁOTA KAMIENICZKA | Złotej Kamieniczki]] (dekoracja kamieniarska i rzeźby, część wykonał Hans Voigt), w roku 1608 i w 1611 prace kamieniarskie w twierdzy [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujście]], w 1610 marmurowa tablica inskrypcyjna w [[KOŚCIÓŁ ŚW. KATARZYNY ALEKSANDRYJSKIEJ | kościele św. Katarzyny]], w 1612 i w 1616 [[ZŁOTA BRAMA | Złota Brama]], w 1613 duże prace kamieniarskie przy [[BRAMA WYŻYNNA | Bramie Wyżynnej]] (ponownie w 1616), 1614–1620 nagrobek gdańskiej rodziny Bahrów ([[BAHR SIMON, kupiec, bankier | Simon Bahr]]) w kościele NMP, 1616–1618 fasada [[DWÓR ARTUSA | Dworu Artusa]] (okładzina, dekoracje kamieniarskie i rzeźby, malował Isaak van den Block), w 1616 i w 1621 prace kamieniarskie przy nowym miejskim wiatraku, w 1617 prace kamieniarskie przy kominku w [[DWÓR MIEJSKI | Dworze Miejskim]], obrabianiu kamienia do Warcza, w 1619 prace kamieniarskie w Wielkiej Zbrojowni (kucie kul armatnich), [[BRAMA ŚW. DUCHA | Bramie św. Ducha]], [[RATUSZ GŁÓWNEGO MIASTA | Ratuszu Głównego Miasta]] (kominek w kancelarii), w Baszcie Stągiewnej (ciosy), w Dworze Miejskim (pięć obramień okiennych, ciosy w stajni, figura rzymskiego jeźdźca na szczycie), w wieży Strzelnicy Staromiejskiej, przy posadzce w Szafarni; przed styczniem 1620 był w Augsburgu, aby znaleźć wykonawcę figury Neptuna do fontanny na Długim Targu; w 1621 prace kamieniarskie w [[ZIELONA BRAMA | Zielonej Bramie]], Bramie Rybackiej, Ratuszu Głównego Miasta, Grabinach-Zameczku, twierdzy Wisłoujście, [[BASZTA PROCHOWA | Baszcie Prochowej]], Popielarni (posadzka), w 1622 prace kamieniarskie w Dworze Artusa (posadzka), bramie Dworu Miejskiego, w jakiejś nowej bramie (zwornik z głową lwa), stajni Dworu Miejskiego (dwie figury koni, zapewne na szczyty), w domach sekretarzy miejskich (Hermanna Fredera – posadzka, Heinricha Nikolaia – kamienna galeria), wiatrakach (przed [[BRAMA ŻUŁAWSKA | Bramą Żuławską]] oraz mistrza Wijbego), w [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]] (posadzka w mieszkaniu Hogera), w 1627 nieznane epitafium na zlecenie biskupa chełmińskiego Jakuba Zadzika, w latach 1627–1628 epitafium biskupa chełmskiego Jerzego Zamoyskiego (w katedrze w Krasnymstawie?, wykończone przez [[RICHTER WILHELM, kamieniarz, rzeźbiarz | Wilhelma Richtera]], niezachowane) oraz nagrobek prymasa Henryka Firleya w kolegiacie w Łowiczu (wykończony przez Wilhelma Richtera), a także inne, niewymienione dzieła. Dzieła przypisywane: w 1597 epitafium [[BONIFACIO D’ORIA, bibliofil, fundator Biblioteki Rady Miejskiej | Giovanniego Bernardina Bonifacia d’Orii]] w [[KOŚCIÓŁ TRÓJCY ŚWIĘTEJ | kościele św. Trójcy]], w 1598 udział w rzeźbieniu figur w nagrobku Batorych w kościele Franciszkanów w Barczewie (w warsztacie ojca), po 1604 nagrobek Mikołaja Działyńskiego w kościele w Nowym Mieście Lubawskim, w 1607 epitafium [[SCHACHMANN BARTHOLOMÄUS, burmistrz Gdańska | Bartholomäusa Schachmanna]] w kościele NMP, w 1612 fasada kamienicy przy ul. Elżbietańskiej 3 (dekoracja kamieniarska i rzeźby), po 1612 epitafium Kaspra Lindenera w katedrze we Włocławku, w 1615 epitafium Andrzeja Czackiego w katedrze w Gnieźnie, po 1615 nagrobek Jerzego Niemojewskiego w kościele w Starogardzie, po 1616 epitafium Bartholomäusa Czirenberga w kościele NMP, w 1619 fasada kamienicy przy ul. Długiej 30 (dekoracja kamieniarska i rzeźby), w 1620 epitafium biskupa włocławskiego [[ROZRAŻEWSKI HIERONIM, biskup włocławski | Hieronima Rozrażewskiego]] w katedrze we Włocławku, po 1620 portal kamienicy przy ul. Ogarnej 124, w 1628 epitafium [[KÖHNE-JASKI PAUL, kupiec | Paula Köhne-Jaskiego]] w kościele NMP. <br /><br /> Kierował rozbudowanym liczebnie warsztatem kamieniarskim i rzeźbiarskim, na którego wytwory wpływał znacząco, zatrudniał też dobrych rzeźbiarzy, ale prawdopodobnie osobiście rzeźbił niewiele, w odróżnieniu od swego ojca. Po jego śmierci warsztat wraz ze zleceniami w toku przejął jego dotychczasowy czeladnik [[RICHTER WILHELM, kamieniarz, rzeźbiarz | Wilhelm Richter]]. {{author: JP}}<br/><br/>
Był trzykrotnie żonaty, miał czternaścioro dzieci. Z pierwszego małżeństwa z Gretą doczekał się Jakoba, zmarłego w wieku lat 40 i pochowanego 6 X 1634 w [[KOŚCIÓŁ ŚW. ELŻBIETY | kościele św. Elżbiety]], żonatego z Sarah Hövels (jako wdowa poślubiła 9 IV 1641 Johanna Sabinę); Orty (Dorothei) (urodzonej 13 VIII 1595) od 4 IV 1622 żony Hansa Lenerta z Gdańska; nieznanego z imienia syna pochowanego 23 VI 1616 w wieku 21 lat; Raphaela (ochrzczonego 7 IV 1597, pochowanego 6 IX 1630); Ursuli (ochrzczonej 30 I 1599) i  Cathariny (ochrzczonej 21 I 1601).<br/><br/>
Z drugiej żony, Cathariny (zm. 11 VI 1619), doczekał się: Ferdinanda, murarza i kamieniarza, czeladnika od 3 VIII 1624; Ahasverusa, murarza i kamieniarza, wspomnianego w 1690 w rejestrze rzemieślników murarstwa, kamieniarstwa i rzeźbiarstwa, Guphrofiny i Florentiny, w 1628 jeszcze niepełnoletnich; Uriela, kamieniarza, 6 X 1636, w wieku 23 lat, uznanego za pełnoletniego.<br/><br/>
Po raz trzeci żonaty był od 1620 z Elisabeth, córką budowniczego miejskiego [[KRAMER HANS, architekt, fortyfikator | Hansa Kramera]], z którą miał córkę Abigail i synów Maximiliana oraz Nathanaela, wzmiankowanych w 1628.<br/><br/>
Pochowany 3 II 1628 w kościele NMP w Gdańsku. Od 29 IV 2022 patron gdańskiego tramwaju Pesa Jazz Duo 128NG nr 1081. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]