Tekst źródłowy strony WALLERAND LEON, trener

{{web}}
'''LEON WALLERAND''' (18 VII 1921 Nowy Klińcz – 27 IX 2011 Gdańsk), nauczyciel, trener piłki ręcznej. Syn Pawła i  Anny z domu Kosznik. Wychowywał się w Kościerzynie, ukończył gimnazjum, w chwili wybuchu II wojny światowej był uczniem pierwszej klasy miejscowego liceum. 18 I 1943 wcielony do Wermachtu. Początkowo służył w 2. kompanii kadrowej 337. Zapasowego Batalionu Piechoty w Cottbus (2. Stamm-Kompanie Infanterie-Ersatz-Bataillon 337), następnie w 3. kompanii 453. Szkolnego Batalionu Piechoty (3. Kompanie Infanterie-Ausbildungs-Bataillon 453) oraz w kompanii marszowej 453. Zapasowo–Szkolnego Batalionu Grenadierów (Marsch-Kompanie Grenadier-Ersatz- und Ausbildungs-Bataillon 453) w Akwizgranie. W 1944 został przeniesiony do 3. Kompanii 278. Batalionu Fizylierów (3. Kompanie Füsilier-Bataillon 278) ze składu 278. Dywizji Piechoty (278. Infanterie-Division), która od 5 I 1944 walczyła na froncie włoskim. Dostał się do alianckiej niewoli 17 VII 1944 w miejscowości Casanova. Następnie służył w 2. Korpusie Polskim generała Władysława Andersa. Po wojnie ukończył kurs instruktora wychowania fizycznego w zakresie gier zespołowych w Centralnym Ośrodku Sportu w Sulmonie we Włoszech, był instruktorem sportowym w Wielkopolskiej Brygadzie Pancernej. Po krótkim pobycie w Anglii w grudniu 1946 powrócił do Polski.<br/><br/>
W Kościerzynie ukończył szkołę średnią, pracując jednocześnie jako nauczyciel wf-u, następnie ukończył zaocznie studia w Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. W początkach 1950 był współorganizatorem Klubu Sportowego Budowlani Kościerzyna, w którym był wiceprezesem do spraw organizacyjnych i odpowiadał za szkolenie piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki. Był inicjatorem powołania w Państwowym Gimnazjum i Liceum w Kościerzynie Szkolnego Klubu „Gryf”, którego drużyna piłki ręcznej (11-osobowa) w maju 1950 zajęła drugie miejsce w rozgrywanych w Gdańsku międzyszkolnych mistrzostwach okręgu gdańskiego. W 1951 kierowana przez niego szkolna drużyna piłki ręcznej z Kościerzyny zwyciężyła w Spartakiadzie Młodzieży w Warszawie.<br/><br/>
Był twórcą sekcji piłki ręcznej w Gwardii Gdańsk ([[GKS WYBRZEŻE | GKS Wybrzeże]]), opartej początkowo na młodzieży z gdańskich techników, skupionych w Gdańskich Technicznych Zakładach Naukowych ([[CENTRUM KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO | Centrum Kształcenia Ustawicznego w Gdańsku]]), potem w [[TECHNIKUM BUDOWLANE MINISTERSTWA BUDOWNICTWA MIAST I OSIEDLI | Technikum Budowlanym Ministerstwa Budownictwa Miast i Osiedli]], gdzie był nauczycielem wf-u po przeprowadzce do Gdańska. W 1953 wprowadził drużynę Gwardii do I ligi, jednocześnie w 1954 organizował sekcję piłki ręcznej LZS Osowa, a w 1955 trenowana przez niego młodzieżowa drużyna „Zrywu” Technikum Budownictwa Miejskiego zdobyła mistrzostwo okręgu gdańskiego (w „siódemkach”) i zimowe (w hali) wicemistrzostwo Polski juniorów. W latach 1956 i 1957 prowadzona przez niego drużyna Gwardii Gdańsk zdobyła wicemistrzostwo Polski w „siódemkach”, w 1955 i 1956 brązowy medal w „jedenastkach”. W 1958 z zawodników, którzy nie mieścili się w kadrze piłkarzy ręcznych GKS Wybrzeże, utworzył drużynę Spójni Gdańsk. Po trzech latach awansował z nią do najwyższej ligi (w 1965 piłkarze Spójni zdobyli wicemistrzostwo Polski). Od roku 1963 ponownie pracował w GKS Wybrzeże (trenowana przez niego drużyna juniorów zdobyła w tym roku tytuł Mistrzów Polski), w 1966 zdobył z drużyną seniorów mistrzostwo Polski, w 1967 i 1968 wicemistrzostwo (ustępując tylko Spójni Gdańsk).<br/><br/>
Po 1960 roku trenował okresowo zawodników [[POLONIA GDAŃSK, klub sportowy| Polonii Gdańsk]], w 1971-1974 [[STOCZNIOWIEC | Stoczniowca Gdańsk]] (II liga). Od 1961 do 1991 był nauczycielem wf-u w [[CONRADINUM | Conradinum]], współtwórcą MKS Conradinum, do którego wyszukiwał młode talenty (jego wychowankiem jest między innymi [[WENTA BOGDAN | Bogdan Wenta]], ogółem wychował 14 reprezentantów Polski w piłkę ręczną). 5 VI 1993 był trenerem zespołu „Północy”, który z okazji 75-lecia Związku Piłki Ręcznej w Polsce rozegrał mecz z zespołem „Południa”, uchodzący za ostatnie w Polsce spotkanie 11-osobowych zespołów piłki ręcznej.<br/><br/>
Współorganizator Okręgowego Związku Piłki Ręcznej w Gdańsku, w latach 1958-1959 jego prezes. Jako jeden z pierwszych na Wybrzeżu wyróżniony tytułem „Zasłużony Trener”. Został odznaczony Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi (1970), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (OOP), Krzyżem Kawalerskim OOP, odznaką honorową [[ZASŁUŻONYM ZIEMI GDAŃSKIEJ | „Zasłużonym Ziemi Gdańskiej”]], Diamentową Odznaką Związku Piłki Ręcznej, srebrną odznakę im. Janka Krasickiego (1970 – z okazji 45-lecia GKS Wybrzeże), Medalem 75-lecia ZPRP (1993), pośmiertnie (2016) Medalem Prezydenta Miasta Gdańska (z okazji 50-lecia zdobycia przez GKS Wybrzeże pierwszego tytułu mistrza Polski) i medalem „Za zasługi dla gdańskiego sportu” (2018).<br/><br/>  
W plebiscycie [[DZIENNIK BAŁTYCKI | „Dziennika Bałtyckiego”]] na najlepszego trenera Wybrzeża zwyciężył za lata 1966, 1967, za lata 1957 i 1968 zajął drugie miejsce, za rok 1965 trzecie. W 1971 w plebiscytach [[GŁOS WYBRZEŻA | „Głosu Wybrzeża”]] na najlepszego trenera 25-lecia GKS Wybrzeże, uplasował się na trzecim miejscu (za [[ANTKIEWICZ ALEKSY | Aleksym Antkiewiczem]] i [[RUDELSKI JAN| Janem Rudelskim]]). W 2004 otrzymał nagrodę wojewody gdańskiego za całokształt dokonań. Żonaty był z Marią z domu Serement (15 I 1925 – 14 III 2021), pochowani na [[CMENTARZ SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: BŚ}} {{author: LeMo}}[[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>

'''Bibliografia''':<br/>
Bundesarchiv – Militärarchiv in Freiburg: sygn. B 563; sygn. 90 11/7822.