Tekst źródłowy strony PETER VON DANZIG, karawela

{{paper}}
[[File:Rzut_boczny_statku____Peter_von_Danzig___.JPG|thumb|Rzut boczny statku „Peter von Danzig” według rekonstrukcji Ottona Lienaua]]
[[File:2_Peter_von_Danzig.png|thumb|Przygotowywanie karaweli „Peter von Danzig” w lecie 1471 do akcji wojennych, reprodukcja obrazu H. A. Craemera]]
[[File:3_Peter_von_Danzig.png|thumb|Atak karaweli „Peter von Danzig” na florencką galerę, reprodukcja obrazu H. A. Craemera]]
[[File:2_Peter_von_Danzig.jpg|thumb|„Peter von Danzig”, model w&nbsp;srebrze wykonany w 1909 w&nbsp;firmie [[STUMPF ERICH ALBERT MORITZ | Moritz Stumpf & Sohn]]]]
[[File:5_Peter_von_Danzig.png|thumb|„Peter von Danzig”, model wykonany w Stoczni Gdańskiej w latach 30. XX wieku ]]
[[File:Przedwojenny gdański znaczek pocztowy poświęcony Paulowi Benekemu.JPG|thumb| Karawela „Peter von Danzig” na [[ZNACZKI POCZTOWE II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | znaczku pocztowym II Wolnego Miasta Gdańska]] z serii wypuszczonej w 1938]]
[[File:7_Peter_von_Danzig.jpeg|thumb|Jacht „Peter von Danzig”]]
[[File: Jacht_Peter_von_Danzig__znaczek_pocztowy.jpeg |thumb| Jacht „Peter von Danzig” na [[ZNACZKI POCZTOWE II WOLNEGO MIASTA GDAŃSKA | znaczku pocztowym II Wolnego Miasta Gdańska]] z serii wypuszczonej w 1938]]


'''„PETER von DANZIG”''', pierwotnie: „Pierre de La Rochelle”. Trójmasztowa karawela, zbudowana przed 1462, o długości 52,20 m (45,40 m długość kadłuba, 43,12 m długość pokładu), 12,20 m całkowitej szerokości i 800 ton ładowności, własność Francuza Pierre’a Boeffa. W początku lata 1462, płynąc pod dowództwem Aymara Boeffa (krewnego właściciela) z ładunkiem soli, podczas wchodzenia do portu gdańskiego uległa uszkodzeniu od uderzenia pioruna. Zniszczenia objęły pokład, poszycie statku oraz główny maszt. Po mniej więcej roku pobytu w Gdańsku Boeff wrócił do Francji w poszukiwaniu środków na remont. Dowodzenie przejął Peter Bezart, a po jego śmierci, od października 1463 roku Peter Nantes, który w maju 1464 zastawił za tysiąc grzywien karawelę gdańszczanom [[FELDSTETE RUDOLF | Rudolfowi Feldstetemu]] i Kasparowi Langemu. <br/><br/>
Wobec śmierci właściciela karaweli przeszła (w ramach rozliczeń finansowych) na własność króla Francji Ludwika XI i jego wysłannicy uznali zastaw za nieważny. Na zwrot karaweli Francuzom nalegali przedstawiciele [[HANZA | Hanzy]], gdańszczanie korzystali w sporze (1466–1469) z poparcia króla polskiego Kazimierza Jagiellończyka. Niszczejącą w porcie na Motławie karawelę [[RADA MIEJSKA | Rada Miejska]] Gdańska wiosną 1470 skierowała do remontu w stoczni na [[LASTADIA | Lastadii]]. W sierpniu 1471, już jako okręt wojenny „Peter von Danzig”, wraz z innymi statkami gdańskiej jednostki (między innymi z tzw. małą karawelą z kapitanem, gdańszczaninem Martinem Ertmanem), wyruszyła pod dowództwem [[PAWEST BERNHARD | Bernarda Pawesta]] (z ponadtrzystuosobową załogą) przeciwko Anglii, toczącej wojnę z Hanzą. <br/><br/>
Wielkością i siłą uzbrojenia okręt budził zarówno popłoch, jak i podziw na Morzu Północnym i w Kanale La Manche. Wiosną 1472 karawela uległa uszkodzeniu na Morzu Północnym. Po kilkumiesięcznym remoncie w Brugii odbyła rejs do Hamburga, gdzie jesienią dowództwo przejął [[BENEKE PAUL | Paul Beneke]]. Wiosną 1473 u angielskich wybrzeży zdobył on florencką galerę „San Andre” (zwaną też „San Mateo”), płynącą pod banderą burgundzką, wiozącą towary (wśród nich ałun, sukno, futra, kosztowności) oraz obraz [[SĄD OSTATECZNY | ''Sąd Ostateczny'']] Hansa Memlinga, przekazany do Gdańska. Karawela zakończyła służbę w 1475, kiedy to w miejscu swego powstania, w La Rochelle, uległa uszkodzeniu od pioruna. Spory współudziałowców galery z Gdańska o zwrot zagrabionych towarów trwały do końca 1. ćwierci XVI wieku. <br/><br/>
Pamiątkową nazwę „Peter von Danzig” nosiło następnie wiele jednostek, między innymi jacht zbudowany w początku XX wieku, należący do firmy Seereederei Danzig, nazwę „Peter von Danzig II” – jacht zbudowany w 1924 (ex „Mermerns”, pierwotnie brytyjski, następnie żaglowiec klubu jachtowego [[GODE WIND, klub jachtowy | Gode Wind]], później żaglowiec szkolny Kriegsmarine). Zbudowany w 1916 statek „Peter von Danzig” w latach 1930–1945 był własnością gdańskiej firmy armatorsko-spedycyjnej [[REINHOLD, firma| F.G. Reinhold]]. Imię to nosił także jeden z samolotów [[AKADEMICKI DYWIZJON LOTNICZY | Akademickiego Dywizjonu Lotniczego]]. 1 IX 1921 została otwarta restauracja Zum Peter von Danzig przy Breitgasse 44 (ul. Szeroka). {{author: BM}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]