Tekst źródłowy strony KOLEGIUM SZKOLNE

{{paper}}
'''KOLEGIUM SZKOLNE''' (Collegium Scholarchale), kolegialny urząd wyłoniony z [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] w 1600, sprawujący nadzór administracyjny i organizacyjny nad oświatą miejską. Początkowo w składzie: najstarszy burmistrz jako dożywotni [[PROTOSCHOLARCHA | protoscholarcha]] i trzech rajców zwanych scholarchami, pełniących funkcję do końca kadencji ich przełożonego. Jeden z nich (Protobibliothecarius) nadzorował działanie [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteki Rady Miejskiej]], najstarszy (Protooeconomus) – budynku i uczniów (alumnów) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], najmłodszy (Aedilis Gymnasii Curator) dbał o finanse.<br/><br/>
W 1678, na mocy dekretu króla polskiego Jana III Sobieskiego, skład poszerzono o dwóch ławników i czterech przedstawicieli [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] (po jednym z każdego [[KWARTAŁY | kwartału]]), wybieranych na dwuletnią kadencję, uczestniczących jednak tylko w obradach ogólnych. <br/><br/>
Do kompetencji urzędu należało zatrudnianie w Gdańsku nauczycieli oraz sprawdzanie ich kwalifikacji zawodowych oraz moralnych (oprócz kadry [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], która była wybierana bezpośrednio przez Radę Miejską), zabezpieczenie profesorom odpowiednich warunków bytowych (mieszkania i płace), rozsądzanie sporów między kadrą profesorską i ich skarg na studentów (niesubordynacja i arogancja wobec nauczycieli), a także dbałość o należyty poziom oświaty.<br/><br/>
Po przejęciu Gdańska przez Prusy rozwiązane 17 IV 1793, w jego miejsce w 1799 powołano Kolegium Oświaty i Wyznań. Restytuowane na krótko w okresie [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]]. {{author: EWŁ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Życie miasta]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/>

'''Bibliografia''':<br/>
Hirsch Theodor, ''Geschichte des academischen Gymnasiums in Danzig ... Programm, wodurch die feierliche Einweihung des neuen Lehrgebäudes ..., Wedelsche Hofbuchdruckerei'', Danzig 1837, s. 46.