ZDUNKIEWICZ DONAT, obrońca Westerplatte w 1939, honorowy obywatel Gdańska
| < Poprzednie | Następne > |
DONAT ZDUNKIEWICZ (17 II 1903 Ujazd, pow. tomaszowski, woj. łódzkie – 12 I 1959 Gdynia), obrońca Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte (WST) w 1939 w stopniu kaprala rezerwy, honorowy obywatel miasta Gdańska. Syn rolnika Andrzeja i Marianny z domu Ćwikła. Rodzice gospodarowali na 12-hektarowym gospodarstwie. Ukończył gimnazjum w Tomaszowie Mazowieckim. W latach 1921–1923 pracował w charakterze buchaltera (księgowego) w Spółdzielni Rolniczo-Handlowej „Rolnik” w Ujeździe.
Powołany do odbycia czynnej służby wojskowej w kwietniu 1923. Ukończył szkołę podoficerską i awansował do stopnia kaprala. Po zakończeniu służby czynnej pozostał w służbie zawodowej. Przyjął propozycję formalnego zwolnienia ze służby wojskowej i objęcie stanowiska cywilnego w WST. Od 1 I 1928 zatrudniony w składnicy na stanowisku kancelisty. W 1934 zdecydował się na zamieszkanie w Gdańsku. W późniejszym okresie przeniósł się do Gdyni–Orłowa. Od 22 II 1938 objął od urzędnika cywilnego Stefana Grodeckiego obowiązki kierownika kancelarii z jednoczesnym pełnieniem funkcji szefa działu żywnościowego.
24 VIII 1939 zmobilizowany w WST w stopniu kaprala rezerwy. Podczas walk w obronie Westerplatte pełnił służbę w obsadzie koszar (między innymi uczestniczył w naradach 4 i 6 września, zwołanych w piwnicznym magazynie prowiantowym przez mjr. Henryka Sucharskiego). W niewoli od 7 września (numer jeńca 2462), przebywał w Stalagu IA Stablack (Stabławki, gmina Górowo Iławeckie, województwo warmińsko–mazurskie). Z przyczyn zdrowotnych zwolniony z niewoli 1 VI 1940. Podczas okupacji przebywał w Ujeździe pomagając bratu prowadzić rodzinne gospodarstwo. W 1945 powrócił do Gdyni–Orłowa i zamieszkał w swoim przedwojennym mieszkaniu. Pracował w Wojewódzkim Urzędzie Ziemskim w Gdańsku w charakterze pełnomocnika rządu do spraw reformy rolnej. Po zakończeniu reformy rolnej zatrudnił się jako księgowy w Powszechnej Spółdzielni Spożywców „Społem”.
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (1945), Brązowym Medalem „Za długoletnią służbę” (1938). Żonaty był z Jadwigą z domu Tylewską (2 II 1907 – 12 I 1991 Gdynia), ojciec Zbigniewa (27 VIII 1931 – 1 VIII 1991 Gdynia) i Tadeusza. Zmarł po ciężkiej chorobie, pochowany wraz z żoną, na cmentarzu parafialnym w Gdyni–Orłowie. Razem z wszystkimi Westerplatczykami od 21 V 1998 honorowy obywatel miasta Gdańska.
Bibliografia:
Archiwum Państwowe w Gdańsku, Akta KGRP, sygn. 259/1068, k. 8, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 8 (bez daty dziennej) 1938; k. 38, Rozkaz Komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej Westerplatte Nr 34 z dnia 24 VI 1939.
Dróżdż Krzysztof Henryk, Walczyli na Westerplatte. Badania nad stanem liczbowym załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej we wrześniu 1939 roku, Oświęcim 2017.
Górnikiewicz–Kurowska Stanisława, Westerplatczycy. Losy Obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, Gdańsk 2012 (wyd. 2 uzupełnione i poprawione).
Rut Sławomir, Wojciech Samól, Jarosław Tuliszka, Westerplatczycy – lista 1939. Skład załogi Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Wolnym Mieście Gdańsku 1 września 1939 r., Gdańsk 2023 (przez indeks).
Westerplatte, zebrał, opracował i wstępem opatrzył Zbigniew Flisowski, Warszawa 1978.
