URSINUS BENIAMIN, pastor
| < Poprzednie | Następne > |
BENIAMIN URSINUS von BAER (Ursin von Bär) (1615 Leszno – 22 IV 1657 Gdańsk), pastor (drugi) kościoła św. Piotra i Pawła w Gdańsku. Pochodził z rodziny duchownych, unitarianin ( arianin), później kalwinista. Prawnuk Caspara Beer (zm. 1555), który około 1528 zlatynizował nazwisko. Wnuk Zachariasa Ursinusa (18 VII 1534 Wrocław – 6 III 1583 Neustadt an der Haardt (obecnie Neustadt an der Weinstraße, Nadrenia–Palatynat)), studenta Filipa Melanchtona w Wittenberdze, profesora teologii w Heidlebergu, patrona założonego w 1867 przez kalwińskich imigrantów z Niemiec w Pensylwanii Ursinus College. Syn Davida (1588–1644), pastora w Gollmitz (Gołanice pow. Leszno), potem koadiutora w Lesznie, od 1625 kaznodziei dworskiego na zamku Carolath (Siedlisko powiat Nowa Sól) i pastora w Laßwitz (Lasocice pow. Leszno). Stryjeczny bratanek Beniamina Ursinusa (Beer; 15 VII 1587 Sprottau (Szprotawa) – 27 IX 1622 Frankfurt nad Odrą), matematyka i astronoma, współpracującego z Johannesem Keplerem przy obliczeniach tablic rudolfińskich i z Johnem Napierem przy tablicach logarytmicznych.
Konrektor i konsenior unitarian w Lesznie. Uczestnik synodu unitarian w Lesznie 18 X 1647. W Gdańsku od 14 II 1648 diakon w kościele św. Piotra i Pawła, wprowadzony na urząd przez pastora Alberta Niclasa, pod warunkami uzgodnionymi wcześniej między ariańskim konwentem seniorów w Lesznie a gdańską Radą Miejską, m.in. ufundowania stypendium dla jednego ariańskiego alumna, by mógł się dalej kształcić na kalwińskiej uczelni oraz zezwolenia na uczestnictwo temuż w obradach synodów ariańskich tak często jak to będzie potrzebne. Był pierwszym, który z tej umowy korzystał. Od 29 VI 1650 drugi pastor kościoła św. Piotra i Pawła. Po zniszczeniu Leszna 29 IV 1656 przez wojska króla Jana Kazimierza za wydanie miasta Szwedom przez większość protestancką, przekazał tamtejszej gminie zebrane wśród swoich parafian 3000 talarów na odbudowę miasta.
Od 1643 żonaty z Elisabeth z domu Titius z Torunia. Ojciec 1/ Benjamina Ursinusa von Bär (12 II 1646 Leszno – 23 XII 1720 Berlin), od 1663 studenta teologii w Heidelbergu, od 1667 kaznodziei gminy kalwińskiej w Kolonii, od 1670 kaznodziei, od 1700 nadkaznodziei dworu elektorskiego i katedry w Berlinie, pod koniec tego roku biskup. 18 I 1701 namaścił elektora brandenburskiego Fryderyka III Hohenzollerna na króla Prus (Fryderyk I), który w 1705 obdarował go herbem szlacheckim. Dwukrotnie żonaty, miał 18 dzieci; 2/ Davida, w kwietniu 1660 zapisanego do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, w 1664 studenta we Frankfurcie nad Odra; 3/ Johanna (chrzest 28 IV 1649); 4/ Nathanaela (chrzest 11 VIII 1650) i Gottfrieda (chrzest 30 IX 1652).
Pochowany 26 IV 1657 w kościele św. Piotra i Pawła pod płytą nagrobną nr 20.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 193.
Bickerich Wolfgang, Des Comenius Aufträge in Danzig 1641 und die Verbindung der Unität mit den Reformierten in Danzig, Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins, H. 55, 1913, s. 125–148.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation…, Königsberg 1834, s. 79.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd.1, 21.
