SĄCZKI
| < Poprzednie | Następne > |
SĄCZKI (Rieselfeld), pole irygacyjne, pierwsza gdańska oczyszczalnia ścieków, Stogi, między obecną ul. Sucharskiego (od północnego-zachodu), Kaczeńce i Wrzosy (od południa), oddzielone od Zatoki Gdańskiej Lasem Miejskim. Do 1877 tereny łąkowe i lasów świerkowych między Stogami a Wisłojuściem. W okresie budowy miejskich wodociągów przeznaczone (według planu Eduarda Friedricha Wiebego) na oczyszczalnię ścieków. W latach 1869–1871 firma budująca wodociągi Alexandra Airda (użytkująca tereny do 1899) zniwelowała, osuszyła i zdrenowała obszar około 160–180 ha, stopniowo powiększany, na początku XX wieku obejmujący już około 300 ha. Przy takiej powierzchni pól ich przepustowość wynosiła 22 000 m³ na dobę. Efekt oczyszczania ścieków w dużej mierze zależał od warunków atmosferycznych i był mniejszy w okresach zimowych, niemniej ogólna sprawność oczyszczania była zbliżona do pełnego biologicznego oczyszczania ścieków. Oczyszczalnia składała się z osadników wstępnych i rozległych pól irygacyjnych, które oczyszczały ścieki w sposób naturalny, skutecznie usuwając azotany (redukcja o ponad 80%) i fosforany.
Ścieki miejskie, doprowadzane systemem rur pod Motławą (przez przepompownię Ołowianka) i przepust pod Wisłą, filtrowane były poprzez pokłady piasku, używanego następnie do użyźniania powstałego obok gospodarstwa rolnego (uprawa zbóż, jarzyn, owoców, roślin strączkowych, zwłaszcza szparagów, tytoniu, pozyskiwanie siana). Przyłączone do Gdańska 1 IV 1914 wraz z Lasem Miejskim (obszar 1004,59 ha, 30 mieszkańców). W latach 1909–1910 między polami irygacyjnymi wzniesiono baterię zatokową (Buchtbatterie) dla 4 dział kalibru 150 ( fortyfikacje).
Obecną nazwę urzędowo zatwierdzono 11 II 1949, nadal znajdują się tu pola irygacyjne. Nieużytkowane od zakończenia II wojny światowej gospodarstwo rolne (17 ha) jesienią 1951 Miejska Rada Narodowa w Gdańsku przekazał okręgowemu Zarządowi Państwowych Gospodarstw Rolnych, pozyskane produkty miały zasilać robotnicze stołówki Gdańska, planowano też (na 3 ha w pobliżu Wisłoujścia) założenie cieplarni. W latach 60. i 70. XX wieku oczyszczalnia pracowała w warunkach przeciążenia hydraulicznego, ilość dopływających ścieków przekroczyła dwukrotnie jej przepustowość, w efekcie okresowo nadmiar ścieków spływał po powierzchni pól. Rozwiązaniem stało się przekierowanie ścieków do powstałej oczyszczalni Wschód. Odciążone pola irygacyjne przyjmowały już tylko ścieki z lokalnego układu kanalizacyjnego Stogów, zmniejszono ich powierzchnię do około 30 ha. Nielegalne poszukiwania bursztynu spowodowały w latach 80. XX wieku znaczne zniszczenie urządzeń filtracyjnych, kanałów i rowów rozprowadzających ścieki; pola zamknięto w 1991, formalnie w 1994, przekierowując wszystkie ścieki do oczyszczalni Wschód.
W sierpniu 1992, przez ponad trzy tygodnie na dawnym terenie pól irygacyjnych trwał pożar torfowiska, połączony z eksplozjami niewybuchów z okresu II wojny światowej.
