LAUTERBACH HEINRICH von, komtur gdański
| < Poprzednie | Następne > |
HEINRICH VON LAUTERBACH (początek XIV wieku), komtur gdański (zob. komturstwo gdańskie). Urząd komtura w Gdańsku objął po wymuszonej w 1317 rezygnacji Davida von Cammerstein, związanej z czasowym ustąpieniem z funkcji wielkiego mistrza Karola z Trewiru. Kronika oliwska określa go jako Ottona „de Lutirberk”, „Luttirberk”, w dokumencie z 4 XII 1317, którego mocą prepozyt (zwierzchnik) klasztoru norbertanek w Żukowie Rudger wydał do lokacji klasztorną wieś Rębiechowo (dziś dzielnica Gdańska), wymieniony był wśród świadków na pierwszym miejscu jako komtur gdański Heinrich „de Luterbach”.
Powyższe rozbieżności spowodowały wśród historyków dyskusję na temat jego identyfikacji. Wedle niektórych, dających wiarę przekazowi kronikarskiemu, komturem miał zostać Otton von Lutenberg, czołowy opozycjonista Karola z Trewiru, do 1316 komtur Wieldządza w ziemi chełmińskiej, w latach 1320–1333 komtur ziemi chełmińskiej. Inni badacze, dając pierwszeństwo dokumentowi, uważali, że chodziło o Heinricha von Lauterberg, w latach 1321–1326 wielkiego szpitalnika. Najsensowniejsze wydaje się odrzucenie obu tych propozycji. Skoro David von Cammerstein utracił godność komtura gdańskiego ze względu na swoje związki z wielkim mistrzem Karolem z Trewiru, to nowy komtur był przedstawicielem opozycji skierowanej przeciwko niemu. Tymczasem wielki szpitalnik Heinrich von Lauterberg sięgnął po ten centralny, czyli jeden z najważniejszych w państwie krzyżackim, urząd, w okresie gdy wielkim mistrzem był Werner von Orseln, dawny czołowy współpracownik Karola. Byłoby więc dość dziwne, gdyby Werner popierał w awansie do godności wielkiego szpitalnika swojego (i Karola z Trewiru) niedawnego przeciwnika. Ponadto brzmienie nazwiska komtura gdańskiego (wedle dokumentu: „von Lauterbach”) i późniejszego wielkiego szpitalnika (von Lauterberg) znacznie się jednak różnią. Na obecnym etapie badań pozostaje uznać, że komtur Heinrich von Lauterbach jest jeszcze osobą mało znaną i nie sposób odtworzyć przebiegu jego kariery przed jego pobytem w Gdańsku ani później. Na to, że nie należał w zakonie do osobistości znanych (może karierę złamało mu związanie się z opozycja przeciwko Karolowi z Trewiru?) wskazuje także przytoczona wyżej pomyłka autora Kroniki oliwskiej, który spisując ją w połowie XIV wieku, prawdopodobnie niewiele już o tym komturze wiedział i pomyłkowo identyfikował go ze znacznie głośniejszym Krzyżakiem o zbliżonym nazwisku.
Oprócz wystąpienia z 1317 nie znamy innych przykładów jego działalności; Kronika oliwska uważała go za człowieka życzliwego klasztorowi. Po odrzuceniu w 1318 przez kapitułę generalną zakonu krzyżackiego rezygnacji Karola z Trewiru z godności wielkiego mistrza na urząd komtura w Gdańsku powrócił David von Cammerstein.
