KWATERA SYBIRAKÓW, Cmentarz Komunalny nr 5, Łostowicki
| < Poprzednie | Następne > |
KWATERA SYBIRAKÓW na Cmentarzu Komunalnym nr 5 w Gdańsku (tzw. cmentarz Łostowicki), przy głównej alei w nowej części cmentarza (KW 109). Upamiętnia martyrologię Polaków, którzy cierpieli, oddali życie i zostali pochowani na Wschodzie. Powstała w 1998 z inicjatywy członków Związku Sybiraków w Gdańsku. Jej zasadniczymi elementami są: obelisk Kwatera Sybiraków, pomnik Ofiarom Golgoty Wschodu, tzw. Tablice Pamięci oraz groby członków gdańskiego oddziału Związku Sybiraków.
Granitowy obelisk Kwatera Sybiraków został postawiony w 2002. Wyryty napis głosi: „W latach 1939–1956 zesłano na Sybir / około 2 000 000 polskich obywateli / Masowe deportacje: / wrzesień 1939r 250 000 żołnierzy wziętych do niewoli / 10 lutego 1940r 220 000 osób / 13 kwietnia 1940r 320 000 osób / 20 czerwca 1940r 240 000 osób / 20 czerwca 1941 300 000 osób / Wiosną 1940r w Katyniu, Twerze, Charkowie… zamordowano / ok. 25 000 oficerów, policjantów, urzędników państwowych. / Po wojnie wróciło do Polski ok. 500 000 osób. / AD 2002”.
11 VIII 2018 obok obelisku odsłonięto drugi kamień pamiątkowy z napisem: Ofiarom / „operacji polskiej” NKWD / 1937-1938 / Na mocy rozkazu / ludowego komisarza spraw wewnętrznych ZSRR / nr 00485 z 11 sierpnia 1937 r. / Polaków – obywateli Związku Sowieckiego / poddano masowym represjom. / Co najmniej 111 091 osób rozstrzelano. / Kolejnych kilkadziesiąt tysięcy zginęło w łagrach. / Pamiętamy / Gdańsk 11 sierpnia 2018 r.
Obok pomnika Ofiarom Golgoty Wschodu, wzdłuż alejki, znajdują się rzeczywiste i symboliczne groby członków gdańskiego oddziału Związku Sybiraków oraz ich rodzin. Nagrobki są jednakowe, wykonane z czarnego granitu, opatrzone wezwaniem „Ave Maria” oraz godłem Związku Sybiraków.
Tablice Pamięci to osiem dwustronnych steli wykonanych z czarnego granitu. Inicjatorem ich powstania był inż. Andrzej Markiewicz, projektantem – inż. arch. Stanisław Bruzdowicz, napisy wykonał rzeźbiarz Zygfryd Korpalski. Na pierwszej z tablic zostało umieszczone godło Związku Sybiraków oraz epitafium, fragment wiersza autorstwa poety sybiraka Mariana Jonkajtysa: „BRACIA ŚPIĄCY SNEM WIECZNYM / W OBCZYŹNIE / DZIECI JEDNEJ, JEDYNEJ / MATKI-POLKI / SYBIRACY / MOŻE DUCH WASZ / TAK CZUŁY NA POLSKĘ / USŁYSZY SZEPT WSPÓLNYCH / NASZYCH MODLITW / I SIŁA ICH SPRAWI / ŻE TU, POD NASZYM KRZYŻEM… / SIĘ ZJAWI / I ZE ZMARŁYMI W KRAJU / STANIE DO APELU”. Na kolejnych tablicach umieszczono informacje o 308 ofiarach sowieckich represji. Na ostatniej tablicy znajdują się awers i rewers Krzyża Zesłańców Sybiru oraz fragment z Drugiego listu św. Jana Apostoła: „DLA PRAWDY, KTÓRA ZOSTAJE W NAS / I Z NAMI BĘDZIE NA WIEKI”.
Od 2001 Tablice Pamięci (razem z pomnikiem Ofiar Golgoty Wschodu) na podstawie decyzji Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa stanowią Miejsce Pamięci Narodowej.
