KRAFFTÓWNA BARBARA, aktorka
| < Poprzednie | Następne > |
BARBARA KRAFFTÓWNA (Krafft-Seidner) (5 XII 1928 Warszawa - 23 I 2022 Skolimów), aktorka, piosenkarka, artystka kabaretowa. Córka Tadeusza (1878–1942), architekta, i Józefy Januszewskiej z domu Saryszewskiej (1888–1959). Najmłodsza z czworga rodzeństwa (z pierwszego małżeństwa ojca – dwóch przyrodnich braci, Marek i Konrad, z pierwszego małżeństwa matki – siostra Maria (1914–1993), śpiewaczka). W dzieciństwie mieszkała w Łucku, gdzie ojciec był naczelnym architektem, matka początkowo była urzędniczką, następnie prowadziła dom (mając wykształcenie muzyczne śpiewała, grała na pianinie i skrzypcach).
Po wybuchu II wojny światowej i śmierci ojca wyjechała z matką do Warszawy. Ucząc się tańca i pantomimy, od 1943 równolegle uczęszczała do konspiracyjnego Studia Dramatycznego w Warszawie Iwo Galla, przeniesionego po powstaniu warszawskim do Krakowa. W 1946 przyjechała z Iwo Gallem i jego zespołem do Gdyni, gdzie kontynuowała zajęcia w Studiu, uczyła się śpiewu u Adama Ludwiga i w latach 1946–1949 pracowała jako aktorka Teatru Wybrzeże (jeszcze w Gdyni); zagrała tu 16 ról. Eksternistyczny egzamin aktorski zdała w 1947 roku.
Jeszcze jako adeptka brała udział w wieczorze poetyckim Mickiewiczowskie ballady według Adama Mickiewicza w reżyserii Haliny Gallowej (6 X 1946). Za datę jej debiutu uważa się rolę Rybaczki w Homerze i Orchidei Tadeusza Gajcego (27 XI 1946). W spektaklach I. Galla zagrała między innymi Kasię W małym dworku Tadeusza Rittnera (14 XII 1946), Kasię w Jak wam się podoba Williama Shakespeare’a (13 V 1947), Chochlika w Balladynie Juliusza Słowackiego (27 X 1947), Stefcię w Temperamentach Antoniego Cwojdzińskiego (13 XII 1947), Marię – damę dworu w Królu włóczęgów Justina Huntly’ego McCarthy’ego (10 II 1948), Krystynę w sztuce Trzech synów i córka Rogera Ferdinanda (15 IV 1948), Haneczkę w Weselu Stanisława Wyspiańskiego (12 VI 1948), Warię w Wiśniowym sadzie Antoniego Czechowa (30 X 1948), Klarę w Pigmalionie George’a Bernarda Shawa (11 VI 1949).
Brała udział w spektaklach i widowiskach poetyckich reżyserowanych przez Natalię (Barbarę) Gołębską Z piosenką przez wieś (29 XII 1946) i Halinę Gallową, między innymi Tu mówi Tajmyr Aleksandra Galicza i Konstantego Isajewa (15 II 1949) w roli Śpiewaczki, w Ja kocham cały naród (28 V 1949), Przeplataj słowem serca ludzi (29 VI 1949). Prasa nie pisała o aktorce zbyt dużo, ale zauważono jej „bogaty, oryginalny i nowoczesny talent”. W 1949 otrzymała Nagrodę Artystyczną Wybrzeża Gdańskiego za rok 1948.
Została zaangażowana do Teatru im. Stefana Jaracza w Łodzi, następnie grała w Teatrze Dramatycznym i Teatrze Współczesnym w Warszawie. Uchodzi za najwybitniejszą w Polsce interpretatorkę Iwony z Iwony, księżniczki Burgunda Witolda Gombrowicza oraz postaci ze sztuk Stanisława Ignacego Witkiewicza. Znana z wielu kreacji filmowych, przede wszystkim zaś z udziału w Jak być kochaną Wojciecha Hasa (premiera w 1963), gdzie grała Felicję (nagroda „ Złote Wrota ” na festiwalu w San Francisco, odebrana dopiero w latach 80-tych XX wieku). W 1963 wystąpiła także w roli Królowej w telewizyjnej adaptacji baletu–pantomimy Karola Szymanowskiego Mandragora w reżyserii Wandy Laskowskiej. Jej udział w telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów przyniósł wiele niezapomnianych interpretacji piosenek, właściwie etiud aktorskich, między innymi W czasie deszczu dzieci się nudzą czy Przeklnę cię!. Zagrała także prawie 200 spektakli w Teatrze Polskiego Radia.
W latach 1961–1965 była radną w Komisji Kultury, Sportu i Turystyki w Dzielnicowej Radzie Narodowej Warszawa-Śródmieście.
W 1983 wyjechała do USA. Zagrała tytułową rolę w Matce Witkacego w reżyserii Leonidasa Dudarewa w Los Angeles i otrzymała nagrodę prestiżowego miesięcznika „The Drama Logue” za najlepszą kreację aktorską (1986). Po śmierci drugiego męża w 1987 przeniosła się do Los Angeles, gdzie przez ponad dekadę mieszkała w domu seniora. Brała udział w życiu artystycznym, występowała w teatrze polonijnym, współpracowała ze studentami Szkoły Teatralnej, między innymi otrzymała wyróżnienie dziennikarzy za rolę w filmie How to be American w reżyserii Krzysztofa Przykuckiego na XXVII Międzynarodowym Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie (1990). W 1998 zdecydowała się wrócić na stałe do Polski.
Na jubileusz 60.-lecia pracy artystycznej powróciła do Gdyni: 24 X 2006 (prapremiera) wystąpiła na deskach Teatru Muzycznego (dawnej siedziby Teatru Wybrzeże) w monodramie Remigiusza Grzeli Błękitny diabeł (o ostatnich latach życia Marleny Dietrich). Z okazji 75-lecia pracy artystycznej 20 IX 2021 na 46.Festwalu Polskich Filmów Fabularnych w Teatrze Muzycznym w Gdyni pokazano dokument w reżyserii Macieja Kowalewskiego i Piotra Konstantinowa Krafftówna w krainie czarów. Na 80. urodziny 5 XII 2008 wystąpiła w napisanej specjalnie na tę okazję sztuce Remigiusza Grzeli Oczy Brigitte Bardot w reżyserii Macieja Kowalewskiego w Teatrze Na Woli im. Tadeusza Łomnickiego w Warszawie. Za rolę w tym spektaklu otrzymała nominację do Nagrody im. Norwida. 18 V 2010 w Teatrze Dramatycznym w Warszawie odbył się Jubileusz 65-lecia jej pracy artystycznej.
Odznaczona Krzyżem Oficerskim (1963), Krzyżem Komandorskim (2006) i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu (2019) Odrodzenia Polski, Medalem Stulecia Odzyskanej Niepodległości (2018), Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2006), Złotą Oznaką Honorową Towarzystwa Polonia (1987), Odznaką 1000-lecia Państwa Polskiego (1967), Medalem "Merito de Wratislavia - Zasłużony dla Wrocławia" (2019). Laureatka między innymi Nagrody Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (wcześniej Kultury i Sztuki) za Całokształt Twórczości (II stopnia w 1963, II stopnia w 1975, 2019), Nagrody Komitetu do spraw PRiTV za wybitne osiągnięcia aktorskie w programach rozrywkowych telewizji (1965), Nagrody Prezydenta Miasta Gdyni (2016), otrzymała tytuł "najlepszej aktorki Spotkań" na XXI Rzeszowskich Spotkaniach Teatralnych (1982), nagrodę za rolę Lulu w Skizie na VIII Opolskich Konfrontacjach Teatralnych (1982), Tytułu Mistrza Mowy Polskiej (2007), „Feliksa Warszawskiego” za najlepszą drugoplanową rolę żeńską za rolę Matki w przedstawieniu Peer Gynt w reżyserii Pawła Miśkiewicza w Teatrze Dramatycznym w Warszawie (2008), Wielkiej Nagrody Festiwalu "Dwa Teatry" w Sopocie za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Telewizji (2018), Platynowego Szczeniaka za wybitne osiągnięcia w aktorstwie filmowym na 8. Festiwalu Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa we Wrocławiu (2019), Srebrnej (1962, 1964, 1965) i Złotej (1963) Maski w plebiscycie "Expressu Wieczornego". Z Janem Englertem laureatka drugiej lokaty w filmowym konkursie "Panoramy Północy" na najpopularniejszą parę aktorską (1971).
Od 1956 żona Michała Gazdy (1927–1969), aktora teatralnego i filmowego, matka Piotra (1958–2009). Od 1986 drugim jej mężem był Arnold Seidner, dyrektor Międzynarodowego Instytutu Integracyjnego dla Emigrantów w San Francisco, który pół roku po ślubie zmarł na zawał serca.
