DORSCHIUS JOHANN jr, pastor kościoła św. Ducha
| < Poprzednie | Następne > |
JOHANN DORSCHIUS jr (Dorsch; Jan Dorsz) (1623 Petzdorf (Pötzdorf; Pacółtowo, powiat Ostróda) – 16 VII 1661 Gdańsk), pastor kościoła św. Ducha w Gdańsku. Syn Johanna Dorschiusa sen. Od 1632 wraz z rodziną w Gdańsku, wraz z bratem Samuelem w październiku tego roku został uczniem Gimnazjum Akademickiego. W trakcie nauki przygotował dysertacje, następnie opublikowane: w 1640 z logiki pod kierunkiem Heinricha Nicolai (1605–1660), w 1641 z astronomii pod kierunkiem Daniela Lagusa (1618–1678). Od sierpnia 1641 student teologii w Królewcu i Wilnie.
Po śmierci ojca w 1641 zamieszkał w Gdańsku u stryja Petera, kantora w kościele Zbawiciela (Salwatora) na Zaroślaku. Od 16 IX 1643 do 1645 rektor szkoły w Soldau (Działdowo), w tym samym roku kaznodzieja w Langenau (Łęgowo koło Pruszcza Gdańskiego). Od grudnia 1654 kaznodzieja w Rauden (Rudno koło Pelplina), od Wielkanocy 1655 polski kaznodzieja w kościele św. Jerzego w Malborku, gdzie 25 VIII 1658 zasłynął ochrzczeniem Żyda. 28 VI 1660 powołany na polskiego-niemieckiego pastora kościoła św. Ducha w Gdańsku, pierwsze kazanie wygłosił 18 lipca tego roku.
Mąż Anny, matki jego co najmniej czworga, ochrzczonych w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP), dzieci, w tym Jakoba (ur. Malbork), w 1677 ucznia Gimnazjum Akademickiego; wcześnie zmarłej Cathariny (chrzest 23 VIII 1661); Cathariny Elisabeth, od 1680 żony Jakoba Kabruna (1650–1691), matki jego co najmniej czwórki dzieci, ponownie zamężnej za poślubionego 23 IX 1691 w kościele NMP gdańszczanina Samuela Grubera (Grube); oraz Christiana (Christofa; zm. 1723), który w 1690 poślubił tamże Marię.
Zmarł na gruźlicę, pochowany 20 VII 1661 w kościele św. Trójcy w Gdańsku.
Bibliografia:
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, wyd. Zbigniew Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 125.
Faber Walther, Die polnische Sprache im Danziger Schul- und Kirchenwesen, Zeitschrift der Westpreußischen Geschichtsvereins, H. 70, 1930, s. 120, 133.
Hanov Michael-Christoph, Preußische Lieferung alter und neuer Urkunden, Erörtelungen und Abhandlungen zur Erläuterung der Preußischen Geschichte…, Leipzig 1755, s. 121.
Nowak Zbigniew, Dorsch Jan młodszy, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, Suplement I, Gdańsk 1998, s. 71.
Prätorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtniβ…, Danzig und Leipzig, 1760, s. 17.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 65, 195, 239.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.–18. Jahrhundert, Klausdorf–Schwentine 1986–1992, Bd. 2, 192, 328, 475.
