BIEHL (BIEL) PETER, kaznodzieja kościołów Bożego Ciała i św. Jakuba
| < Poprzednie | Następne > |
PETER WILHELM BIEHL (BIEL) (15 VI 1741 Gdańsk – 8 VII 1789 Gdańsk), kaznodzieja kościołów Bożego Ciała i św. Jakuba na Starym Mieście. Syn Jacoba, brat Ernsta Benjamina, z którym 4 VIII 1752 zapisani zostali do wstępnej, początkowej (czyli piątej) klasy w gdańskim Gimnazjum Akademickim, po której 2 X 1756 zapisano go do klasy przedostatniej (secundy). Podczas jubileuszu 200-lecia tej szkoły 11 VII 1758, pod kierunkiem Gottlieba Wernsdorffa, był w gronie uczniów publicznie deklamujących własne wiersze (wygłosił swój po łacinie). Wybierającego się na studia teologiczne do Jeny, wraz z innym absolwentem Gimnazjum Samuelem Wilhelmem Turnerem udającym się do Halle, żegnali w Gdańsku specjalnym wierszowanym utworem, tzw. waletą, anonomowi przyjaciele ze szkoły. W latach 1761–1765, podczas studiów, był stypendystą fundacji Johanna Gottfrieda Diesseldorfa.
Po studiach zweryfikowany w 1766 przez Ministerium Duchowne, był kaznodzieją w Lęborku, od 1773 katechetą w gdańskim Domu Dobroczynności. Od 1774 do 1775 drugi kaznodzieja w kościele Bożego Ciała. Od 1775 do śmierci był kaznodzieją w staromiejskim kościele św. Jakuba. W 1787 założył (kontynuowaną po nim i zachowaną) tzw. księgę pamiątkową kościoła św. Jakuba (Gedenck-Buch für die Kirche zu St. Jacob), notującą m.in. uposażenie kaznodziei kościoła, wykazy ślubów, chrztów, pogrzebów w murach kosćioła.
2 VIII 1774 ożenił się w kościele Najświętszej Marii Panny z Susanną Renatą (ur. 22 X 1753), córką Micheala Skudayskiego, urodzonego w Bartkach koło Nidzicy, absolwenta gimnazjum w Elblągu, od 22 VI 1743 posiadającego kupieckie obywatelstwo Gdańska. Ojciec jedynaczki Jacobiny Renathy (ur. 1786), 20 IX 1808, w wieku 22 lat, wydanej w kościele Bożego Ciała za kupca Johanna Lojewskiego.
Pochowany 13 VII 1789 w kościele św. Jakuba.
Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 311.
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, opr. Zenon Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 340, 345.
Praetorius Ephraim, Dantziger-Lehrer Gedächtnis, bestehend in einem richtigen Verzeichniss der Ewangelischen Prediger …, Dantzig-Leipzig 1760, s. 19.
Kościelak Sławomir, Kaznodzieje ewangeliccy w kościele św. Jakuba, w: Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku, Toruń 2009, s. 183.
Kotarski Edmund, Gdańska poezja okolicznościowa XVIII wieku, Gdańsk 1997, s. 250, 255–256.
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 68 i 71.
Rühle Siegfried, Die Stipendiaten des Diesseldorfichen Stipendiums, „Danziger Familiengeschichtliche Beiträge“, Bd. 1, Danzig 1929, s. 56.
Szarszewski Adam, Księgi kościelne jako źrodła do badań dziejów fundacji szpitalnych, w: Między Gdańskiem a Santiago. 600-lecie konsekracji kościoła św. Jakuba fundacji szyprów w Gdańsku, Gdańsk 2015, s. 115, 147.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. 1, 418; 2, 81.
