ADAM ALFRED, lekarz
| < Poprzednie | Następne > |
ALFRED LUDWIG FRIEDRICH ADAM (13 VIII 1888 Dahmsdorf, koło Frankfurtu nad Odrą – 19 IX 1956 Erlangen, Niemcy), lekarz pediatra, antynazista. Syn Carla Hermanna oraz Wilhelmine z domu Wollermann. Krótko po jego urodzeniu rodzina przeniosła się do Królewca (Königsberg), gdzie ojciec został Starszym Królewskim Asystentem Kolejowym (Königlicher Oberbahnassistent) i zawiadowcą stacji Dworca Głównego, następnie radcą.
W Królewcu ukończył w 1906 Friedrich-Wilhelm-Kollegium (Gimnazjum Humanistyczne) i podjął studia medyczne na tamtejszym uniwersytecie. Studia kontynuował w 1909 w Monachium i w 1910 w Berlinie, w czerwcu 1913 obronił pracę doktorską. Od 1913 do 1914 pracował w Instytucie Terapii Eksperymentalnej w Hamburgu, następnie w Instytucie Chorób Skórnych w Berlinie. W latach 1915–1918 walczył na froncie na terenie Bałkanów, w wojskowym lazarecie prowadził laboratorium bakteriologiczne. Odznaczony został Krzyżem Żelaznym 2. klasy i Heskim Krzyżem Sanitarnym. W latach 1919–1920 pracował w Instytucie Fizjologii Wegetatywnej Uniwersytetu we Frankfurcie nad Menem. W 1920 asystent w klinice dziecięcej uniwersytetu w Heidelbergu, od 1922 docent prywatny. Od 1924 pracował w Klinice Chorób Dziecięcych w Hamburgu, od 1927 profesor nadzwyczajny.
Po przenosinach do Gdańska od października 1928 kierownik Oddziału Chorób Dziecięcych ► Szpitala Miejskiego we Wrzeszczu. Od 13 IV 1935 profesor zwyczajny ► Państwowej Akademii Medycyny Praktycznej, dotychczasowy Oddział Chorób Dziecięcych przekształcono w Klinikę, której został ordynatorem. Był krajowym konsultantem do spraw pediatrii i pełnomocnikiem Okręgu Gdańsk-Prusy Zachodnie do spraw Matki i Dziecka. Doprowadził między innymi do uruchomienia w Sopocie Oddziału Lecznictwa Morskiego dla Dzieci.
10 III 1938 zwolniony został z pracy za sprzeciw wobec nazistowskiej polityki zdrowotnej (nie zgadzał się zwłaszcza z przymusową sterylizacją i eutanazją chorych dzieci), odmowę wstąpienia do którejś z nazistowskich organizacji (dzieciom zabronił wstąpienia do Hitlerjugend i Bund Deutscher Mädel (BDM, Związek Dziewcząt Niemieckich – sekcja żeńska Hitlerjugend), jak również odmowę udziału w obowiązkowych dla pracowników państwowych zebraniach partyjnych. Otrzymał odszkodowanie (60 000 guldenów gdańskich, płatnych w ratach przez 10 lat) i prawo prowadzenia praktyki prywatnej w Gdańsku. Prowadził ją w gabinecie przy Langer Markt 15 (Długi Targ). Szykanowany przez Gestapo, które dokonywało rewizji w jego domu przy Ferberweg (ul. Miszewskiego), korzystał jednak z nieformalnej ochrony wysokich funkcjonariuszy, którym leczył dzieci. Udzielał potajemnie pomocy dzieciom żydowskim i polskim (jeździł do nich nawet do Gdyni), korzystając z pomocy naczelnika gdańskiego lotniska opuścił Gdańsk potajemnie samolotem w styczniu 1945, unikając zaplanowanego już aresztowania przez Gestapo. Doczekał przyjścia wojsk amerykańskich we wsi koło Coburga, otrzymał polityczne "świadectwo niewinności" i od 1 X 1945 (formalnie od 1 II 1946) był zastępcą dyrektora Kliniki Chorób Dziecięcych Uniwersytetu w Erlangen (Bawaria). 16 X 1946 otrzymał status urzędnika państwowego, tytuł profesora zwyczajnego i awansował na dyrektora Kliniki. Od 31 VIII 1956 na emeryturze.
Od 1952 członek Niemieckiej Akademii Przyrodników Leopoldina, od 1952 prezes Niemieckiego Towarzystwa Pediatrycznego.
Od 1928 żonaty z nauczycielką Elisabeth Düring z Bremy (zm. 3 II 1988), ojciec Hansa (ur. 1929 Gdańsk) lekarza pediatry i Edith (ur. 1932 Gdańsk), po wojnie mieszkającej w USA. Zmarł nagle na zawał serca.
Bibliografia:
Grabowski Michał von, Profesor Alfred Adama (1888-1956) – wybitny pediatra w Wolnym Mieście Gdańsku, przeciwnik nazizmu, człowiek z odwagą i charakterem, „Annales Academiae Medicae Gedanensis”, 46, 2016, s. 115-124.
Grabowski Michał von, Okoliczności powstania i losy Medizinische Akademie Danzig (MAD) w latach 1935–1945 – biografie profesorów, „Gazeta AMG”, 2017, nr 3, s. 43–44.
