INSTYTUT HERDERA W MARBURGU. ZBIORY GDAŃSKIE

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Zdjęcie lotnicze Gdańska ze zbiorów Instytutu Herdera
w Marburgu, lata 30. XX wieku
Erich Keyser, pierwszy dyrektor Instytutu Herdera w Marburgu

INSTYTUT HERDERA W MARBURGU (Herder-Institut für historische Ostmitteleuropaforschung – Institut der Leibniz-Gemeinschaft, Marburg). ZBIORY GDAŃSKIE. Instytut powstał w 1950 z inicjatywy Rady Naukowej im. Johanna Gottfrieda Herdera (1744–1803), skupiającej naukowców wywodzących się z dawnych niemieckich terenów wschodnich. Celem były badania historyczne dziejów Europy Środkowej i Wschodniej. W Instytucie gromadzono ewakuowane zasoby różnych instytucji oraz materiały prywatne naukowców działających na terenach wchodzących w skład Rzeszy, które po II wojnie światowej nie znalazły się w niemieckich granicach państwowych. Założono bibliotekę, archiwum prasowe, opracowano zbiory kartograficzne, ikonograficzne oraz dokumentów.

Pierwszym dyrektorem w latach 1950–1959 był gdański historyk Erich Keyser, z którego inicjatywy gromadzono materiały gdańskie. W latach 60. i 70. XX wieku w radzie Instytutu do głosu doszli historycy o nierewizjonistycznych zapatrywaniach na politykę wschodnią. Od roku 1992 Instytut jest członkiem Leibniz-Gemeinschaft. W 1993 utworzony został program stypendialny dla naukowców z Europy Wschodniej i Środkowej. Instytut jest wydawcą czasopisma „Zeitschrift für Ostforschung” (1952–1994), później jako „Zeitschrift für Ostmitteleuropa-Forschung”; serii wydawniczych: „Tagungen zur Ostmitteleuropaforschung”, „Quellen zur Geschichte und Landeskunde Ostmitteleuropas”, „Bibliographie zur Geschichte und Landeskunde Ostmitteleuropas”, „Historisch-topographischer Atlas schlesischer Städte”. Jest organizatorem i współorganizatorem wystaw, konferencji i sesji naukowych w Polsce, w tym w Gdańsku.

Najcenniejszym zbiorem Instytutu jest zbiór ikonograficzny, między innymi archiwalne zdjęcia ze spuścizny Willy’ego Drosta i Ericha Keysera. Są to materiały gromadzone przez gdańskie instytucje: Muzeum Miejskie (Stadtmuseum), Państwowy Urząd Konserwatora do spraw Zabytków Sztuki (Staatlicher Denkmalpfleger für bildende Kunst) i Państwowe Muzeum Krajowe Historii Gdańska (Staatliches Landesmuseum für Danziger Geschichte) w Oliwie oraz prywatnie przez ich dyrektorów. Dwoma pierwszymi instytucjami kierował Willy Drost, trzecią Erich Keyser. Materiały te zostały wywiezione z Gdańska głównie przez nich i po wojnie trafiły do zbiorów Instytutu. Są usystematyzowane topograficznie, część pochodzi ze zbiorów Konserwatora Zabytków Budownictwa (Denkmalpfleger für Baukunst) II Wolnego Miasta Gdańska (WMG). Odrębny zespół stanowi 228 zdjęć lotniczych z okresu II WMG, głównie z roku 1929, przedstawiających Gdańsk, Sopot i okolice.

Cenna jest dokumentacja rysunkowa wykonana na potrzeby dysertacji doktorskiej Ottona Rollenhagena, dotycząca gdańskich kamienic mieszczańskich. W Instytucie znajduje się kolekcja zdjęć z lat 1943–1944, dokumentujących najcenniejsze dzieła sztuki Ratusza Głównego Miasta i Dworu Artusa przed wywiezieniem do miejsc ukrycia poza Gdańskiem, oraz istotne dla badań nad historią miasta zespoły spuścizn, między innymi Willy’ego Drosta, Ericha Keysera, Bernharda Schmida, niegdyś konserwatora Prus Zachodnich. EBSZ

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania