BRAMA KOLEJOWA

Z Encyklopedia Gdańska
Skocz do: nawigacji, wyszukiwania

< Poprzednie Następne >
Brama Kolejowa (u dołu) i most przez fosę na planie Buhsego z 1869
Brama Kolejowa, widok z bastionu Żubr, po prawej Brama Nizinna, początek XX wieku
Brama Kolejowa, początek XX wieku
Brama Kolejowa (po prawej), widok od strony zewnętrznej, początek XX wieku
Brama Nizinna i fragment Bramy Kolejowej, lata 60. XX wieku
Brama Kolejowa na tle bastionu Żubr, widok z bastionu św. Gertrudy, 2009
Brama Kolejowa, niedoszła budowa objazdu Bramy Nizinnej, 2022

BRAMA KOLEJOWA, w prawej (patrząc od wewnątrz) flance bastionu Maidloch lub Auerochs (Babi Dół lub Tur), od 1945 Żubr, przy opływie Motławy. Jej budowę wymusiło doprowadzenie do Gdańska pierwszej linii kolejowej ( linia kolejowa numer 9) i wymuszona przez władze wojskowe lokalizacja pierwszego w Gdańsku dworca kolejowego, Dworca Brama Nizinna. Wybudowana w 1852 jako ostatnia z gdańskich bram miejskich.

Zgodnie z wytycznymi specjalistów wojskowych brama otrzymała po bokach wzmocnienie w postaci dwóch murów, zbiegających się ukośnie w kierunku przerzuconego przez fosę mostu, zakończonych pylonami (słupami). Na ścianach wewnętrznych (od strony torów) pylony otrzymały pionowe wyżłobienia, w które można było w razie potrzeby włożyć stalowe sztaby, zamykające przejazd, na wzór wrót sztormowych w wałach przeciwpowodziowych. Mur zewnętrzny (zachodni), długości ponad 40 m, zaopatrzono w 24 strzelnice, krótszy mur wschodni, osłonięty przez bastion, miał ich mniej. Brama posiadała też odrębną parę mocnych wrót. W 1893, w związku z budową bocznicy do nowej Rzeźni przy Angielskiej Grobli, poszerzono przejazd od strony miasta.

Starannie zaprojektowana, ani razu nie była wykorzystana dla obrony. W 2007 wstrzymano biegnący przez nią ruch kolejowy, w 2011 rozebrano tory kolejowe, pylony pozbawiono metalowych elementów. W efekcie powolnej lecz nieprzerwaną degradację z bramy pozostała tylko ściana zachodnia i część ściany wschodniej.

W 2 połowie 2021 przystąpiono do budowy objazdu Bramy Nizinnej, mającego biec od placu Wałowego ul. Grodza Kamienna do dawnej linii kolejowej i dalej przez Bramę Kolejową. Inwestycja została wstrzymana w 2022 przez Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. AJ

⇦ WRÓĆ
Osobiste
Przestrzenie nazw

Warianty
Widok
Działania